Orta Asya ülkelerinin bütçesi şeffaf değil

ABD tarafından hazırlanan raporda Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Azerbaycan bütçesi şeffaf olmayan ülkeler arasında yer aldı

ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan “2014 yılı mali şeffaflık” raporunda Özbekistan, bütçesi şeffaf olmayan devlet olarak yer aldı. Kazakistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Azerbaycan da aynı kategoride bulunuyor.

Raporda Özbekistan’da bütçe çalışmalarının gizli olduğu, toplumun meclisin bütçe çalışmalarından habersiz olduğu belirtiliyor. Özbekistan’da bakanlıkların bütçe masrafları ve doğal kaynaklardan elde edilen gelirlerin halktan gizlendiği kaydedildi.

“2014 yılı mali şeffaflık” raporunda 200’e yakın devletin bu konudaki durumu değerlendirildi. Özbekistan’ın yani sıra Kazakistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Azerbaycan da bütçesi şeffaf olmayan devletler olarak ilan edildi. Toplam 50 devlet bu listede gösterildi.

ABD istihbarat örgütü CIA verilerine göre Özbekistan’ın bütçesi 17-18 milyar dolar civarında bulunuyor.

Dünya Bülteni

Devami

Karimov’ning nomzodlıgıga shahsiy munosabat (Kiril va Lotinda)

Ўзбекистон халқининг 90% Ислом Каримовни ҳам Шавкат Мирзиёевни ҳам раҳбарлар сифатида истамайди. Аммо бу истаксизлик амалга ошиши учун мусулмон халқимизни диктатурага муқобил йўлдан (яъни Каримов режимидан фарқли бўлган йўлдан) тараққиётга бошлайдиган дастурга эҳтиёж бор.

Бу дастурни қисқача қуйидагича ифодалаш мумкин:

1. Давлат мафкурасида маъноси бўлмаган “Ўзбекистон келажаги буюк давлат” шиори ўрнига моддий ва маънавий қадриятларни ўзида жамлаган “Бу дунё ҳаётида ҳам охиратда ҳам саодатли бўлайлик” шиорининг шахслар ва жамият тафаккурига сингдирилиши. Бу мафкуранинг жамият ва давлат ҳаётида жорий қилиниши динийлик ва дунёвийликнинг бир бирини рад қилиш муаммосини ҳал қилади, яъни давлат диний бўлсинми, дунёвий (секуляр) бўлсинми деган муаммо ҳал қилинган бўлади. Чунки Ислом дини ғарбда бўлгани каби таркидунёчилик дини эмас ва динимиз ўз қоидалари доирасида инсонларга энг мукаммал дунёвий қадриятларни таъминлайди.

2. Сиёсатда ёлғон, хўжакўрсинга ўтказилаётган сайловлар (аслида бу сайлов эмас Каримов ва ҳамтовоқларига сийловдир) ўрнига аввал маҳаллалардан бошлаб босқичма босқич туман, вилоят Халқ Мажлисларини сайлаш. Вилоят Халқ Мажлисларида сайланган вакиллардан Ўзбекистон Олий Халқ Мажлисини (парламентини) шакллантириш.

3. Ўзбекистон Олий Халқ Мажлисида танлаб олинган 3 номзоддан умумхалқ сайлов йўли билан Ўзбекистон Давлат Раисини (Президентни) сайлаш. Ҳозир мамлакат чуқур ижтимоий ва иқтисодий бўҳронда бўлган шартларда парламент ва президентлик сайловларини ғарб давлатларидаги каби кўппартиявийлик асосида ўтказиб бўлмайди. Бу жуда катта сиёсий бўҳронлар, миллий ва диний низоларга олиб келиши мумкин.

4. Иқтисодий соҳани 3 га бўлиш: 1. Давлат назорат қиладиган стратегик соҳа. Бу олтин, нефть, табиий газ, ҳарбий саноат ва ҳк иқтисодий соҳалардир. 2. Давлат халққа ижарага берадиган стратегик аҳамиятга эга бўлмаган корхоналар. Шу жумладан ер ҳам ҳақиқий маънода фермерларга ижрага берилиши керак, ҳозиргидек хўжакўрсинга эмас. 3. Аҳоли тўлиқ мулк эгаси бўладиган кичик корхоналар ва соҳалар.

5. Ҳуқуқий соҳада инсонларнинг жони, ақли, мол мулки, насли ва обрў эътиборининг дахлсизлигини таъминлайдиган адолатли қонунларни жорий қилиш. Бу қонунлар доирасида фуқароларга сўз ва матбуот эркинлиги, ижтимоий ва маданий ташкилотлар тузиш эркинлиги, намойиш ва мажлислар ўтказиш эркинлиги каби эркинликлар бериш.

6. Маориф соҳасида дунёвий ва исломий илмларнинг ўргатилишини биргаликда олиб борадиган дастурларни мактабларда жорий қилиш.

7. Ташқи сиёсатда зудлик билан Ўзбекистон, Қозоғистон, Тожикистон, Қирғизистон ва Турманистон ўртасида Оврупо Иттифоқига ўхшаш Ўрта Осиё давлатлари Иттифоқини тузиш ва бу давлатда умумий иқтисодий ва маданий ҳудудни ташкил қилиш.

Мана шундай содда айни пайтда жамият ва давлат ҳаётида ларзаларга сабаб бўлмайдиган дастур асосида аста секинлик билан ва босқичма босқич Каримов диктатурасидан қутулиш мумкин.

Ислом Каримовнинг 25 йиллик диктатураси давомида Ўзбекистон бутун соҳаларда даҳшатли инқирозларга дучор бўлди, бу диктатурага қарши бўлган юз минглаб сиёсат, дин, ҳуқуқ ва маданият соҳаси вакиллари қатағон қилиндилар.

Бу диктатура давомида мамлакат иқтисоди деярли ўзгармади, мамлакатнинг киши бошига тушадиган Ялпи Ички Маҳсулоти (ЯИМ) 1900 доллар билан дунёдаги 200га яқин давлат ичида энг охирги ўринларда турибди. Ўзбекистондан 6 милёнга яқин фуқаронинг бошқа давлатларда қочиб кетиши ҳам бу инқирознинг далилидир.

Агар мен юқорида таклиф қилаётган оддий ва босқичма босқич тараққиёт йўли амалга ошириладиган бўлса, Аллоҳнинг изни билан Ўзбекистонда ҳам ижтимоий сиёсий барқарорлик таъминланади ва яқин 10 йилда мамлакатимизнинг ЯИМ энг камида 20 минг долларга тенг бўлиб, Ўзбекистон ҳуқуқий, моддий ва маънавий жиҳатдан дунёга ўрнак бўладиган давлат ҳолига келади.

Бу дастур маъқул бўлган ҳамюртларимизни вақт ўтказмасдан ҳамкорликка давъат қиламан.

Намоз НОРМЎМИН

15.01.2015

O‘zbekiston xalqining 90% Islom Karimovni ham Shavkat Mirziyoyevni ham rahbarlar sifatida istamaydi. Ammo bu istaksizlik amalga oshishi uchun musulmon xalqimizni diktaturaga muqobil yo‘ldan (ya’ni Karimov rejimidan farqli bo‘lgan yo‘ldan) taraqqiyotga boshlaydigan dasturga ehtiyoj bor.

Bu dasturni qisqacha quyidagicha ifodalash mumkin:

1. Davlat mafkurasida ma’nosi bo‘lmagan “O‘zbekiston kelajagi buyuk davlat” shiori o‘rniga moddiy va ma’naviy qadriyatlarni o‘zida jamlagan “Bu dunyo hayotida ham oxiratda ham saodatli bo‘laylik” shiorining shaxslar va jamiyat tafakkuriga singdirilishi. Bu mafkuraning jamiyat va davlat hayotida joriy qilinishi diniylik va dunyoviylikning bir birini rad qilish muammosini hal qiladi, ya’ni davlat diniy bo‘lsinmi, dunyoviy (sekulyar) bo‘lsinmi degan muammo hal qilingan bo‘ladi. Chunki Islom dini g‘arbda bo‘lgani kabi tarkidunyochilik dini emas va dinimiz o‘z qoidalari doirasida insonlarga eng mukammal dunyoviy qadriyatlarni ta’minlaydi.

2. Siyosatda yolg‘on, xo‘jako‘rsinga o‘tkazilayotgan saylovlar (aslida bu saylov emas Karimov va hamtovoqlariga siylovdir) o‘rniga avval mahallalardan boshlab bosqichma bosqich tuman, viloyat Xalq Majlislarini saylash. Viloyat Xalq Majlislarida saylangan vakillardan O‘zbekiston Oliy Xalq Majlisini (parlamentini) shakllantirish.

3. O‘zbekiston Oliy Xalq Majlisida tanlab olingan 3 nomzoddan umumxalq saylov yo‘li bilan O‘zbekiston Davlat Raisini (Prezidentni) saylash. Hozir mamlakat chuqur ijtimoiy va iqtisodiy bo‘hronda bo‘lgan shartlarda parlament va prezidentlik saylovlarini g‘arb davlatlaridagi kabi ko‘ppartiyaviylik asosida o‘tkazib bo‘lmaydi. Bu juda katta siyosiy bo‘hronlar, milliy va diniy nizolarga olib kelishi mumkin.

4. Iqtisodiy sohani 3 ga bo‘lish: 1. Davlat nazorat qiladigan strategik soha. Bu oltin, neft, tabiiy gaz, harbiy sanoat va hk iqtisodiy sohalardir. 2. Davlat xalqqa ijaraga beradigan strategik ahamiyatga ega bo‘lmagan korxonalar. Shu jumladan yer ham haqiqiy ma’noda fermerlarga ijraga berilishi kerak, hozirgidek xo‘jako‘rsinga emas. 3. Aholi to‘liq mulk egasi bo‘ladigan kichik korxonalar va sohalar.

5. Huquqiy sohada insonlarning joni, aqli, mol mulki, nasli va obro‘ e’tiborining daxlsizligini ta’minlaydigan adolatli qonunlarni joriy qilish. Bu qonunlar doirasida fuqarolarga so‘z va matbuot erkinligi, ijtimoiy va madaniy tashkilotlar tuzish erkinligi, namoyish va majlislar o‘tkazish erkinligi kabi erkinliklar berish.

6. Maorif sohasida dunyoviy va islomiy ilmlarning o‘rgatilishini birgalikda olib boradigan dasturlarni maktablarda joriy qilish.

7. Tashqi siyosatda zudlik bilan O‘zbekiston, Qozog‘iston, Tojikiston, Qirg‘iziston va Turmaniston o‘rtasida Ovrupo Ittifoqiga o‘xshash O‘rta Osiyo davlatlari Ittifoqini tuzish va bu davlatda umumiy iqtisodiy va madaniy hududni tashkil qilish.

Mana shunday sodda ayni paytda jamiyat va davlat hayotida larzalarga sabab bo‘lmaydigan dastur asosida asta sekinlik bilan va bosqichma bosqich Karimov diktaturasidan qutulish mumkin.

Islom Karimovning 25 yillik diktaturasi davomida O‘zbekiston butun sohalarda dahshatli inqirozlarga duchor bo‘ldi, bu diktaturaga qarshi bo‘lgan yuz minglab siyosat, din, huquq va madaniyat sohasi vakillari qatag‘on qilindilar.
Bu diktatura davomida mamlakat iqtisodi deyarli o‘zgarmadi, mamlakatning kishi boshiga tushadigan Yalpi Ichki Mahsuloti (YaIM) 1900 dollar bilan dunyodagi 200ga yaqin davlat ichida eng oxirgi o‘rinlarda turibdi. O‘zbekistondan 6 milyonga yaqin fuqaroning boshqa davlatlarda qochib ketishi ham bu inqirozning dalilidir.

Agar men yuqorida taklif qilayotgan oddiy va bosqichma bosqich taraqqiyot yo‘li amalga oshiriladigan bo‘lsa, Allohning izni bilan O‘zbekistonda ham ijtimoiy siyosiy barqarorlik ta’minlanadi va yaqin 10 yilda mamlakatimizning YaIM eng kamida 20 ming dollarga teng bo‘lib, O‘zbekiston huquqiy, moddiy va ma’naviy jihatdan dunyoga o‘rnak bo‘ladigan davlat holiga keladi.
Bu dastur ma’qul bo‘lgan hamyurtlarimizni vaqt o‘tkazmasdan hamkorlikka dav’at qilaman.

Namoz NORMO‘MIN
15.01.2015

Devami

O‘zbekiston bilan Tojikiston viza rejimini bekor qilishi mumkin

12.01.2015

Ўзбекистон билан Тожикистон ўзаро виза режимини бекор қилиш ва икки мамлакат пойтахтлари ўртасида авиақатновни қайта йўлга қўйиш масаласини муҳокама қилди.

12news.uz нашрининг Тожикистон ташқи ишлар вазирлигига таяниб хабар қилишича, бу масала 8 январь куни Тожикистон Ташқи ишлар вазири ўринбосари Парвиз Давлатзоданинг Ўзбекистоннинг Душанбедаги элчиси Шоқосим Шоисломов билан учрашуви пайтида муҳокама этилган.

Душанбе расмийси ўтган йилнинг сентябрь ойида икки мамлакат етакчилари Ислом Каримов билан Имомали Раҳмон учрашувида эришилган келишувларни ҳаётга тадбиқ қилиш масаласига алоҳида эътибор қаратди, дейилади хабарда.

Икки президент ўртасидаги муносабатлар ўтган асрнинг 90-йиллари охирида совуқлашганидан бери Ўзбекистон билан Тожикистон ўзаро виза режимини жорий қилган ва Тошкент-Душанбе йўналиши бўйича авиақатнов олиб ташланган.

Тожикистон ташқи ишлар вазирлигига таяниб берилган хабарни расмий Тошкент изоҳлаганича йўқ.
12.01.2015

O‘zbekiston bilan Tojikiston o‘zaro viza rejimini bekor qilish va ikki mamlakat poytaxtlari o‘rtasida aviaqatnovni qayta yo‘lga qo‘yish masalasini muhokama qildi.

12news.uz nashrining Tojikiston tashqi ishlar vazirligiga tayanib xabar qilishicha, bu masala 8 yanvar kuni Tojikiston Tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Parviz Davlatzodaning O‘zbekistonning Dushanbedagi elchisi Shoqosim Shoislomov bilan uchrashuvi paytida muhokama etilgan.

Dushanbe rasmiysi o‘tgan yilning sentyabr oyida ikki mamlakat yetakchilari Islom Karimov bilan Imomali Rahmon uchrashuvida erishilgan kelishuvlarni hayotga tadbiq qilish masalasiga alohida e’tibor qaratdi, deyiladi xabarda.

Ikki prezident o‘rtasidagi munosabatlar o‘tgan asrning 90-yillari oxirida sovuqlashganidan beri O‘zbekiston bilan Tojikiston o‘zaro viza rejimini joriy qilgan va Toshkent-Dushanbe yo‘nalishi bo‘yicha aviaqatnov olib tashlangan.

Tojikiston tashqi ishlar vazirligiga tayanib berilgan xabarni rasmiy Toshkent izohlaganicha yo‘q.

ozodlik.org

Devami

Istanbulda o‘zbek muhojirlariga bosimni to‘xtatish talab qilindi (Kirill va Lotında)

Истанбулда ўзбек муҳожирларига босимни тўхтатиш талаб қилинди

11.01.2015

11 январь куни Туркиянинг Истанбул шаҳрида мусулмон қочқинларга нисбатан содир этилаётган жиноятларга қарши норозилик акцияси ўтказилди. Тадбир иштирокчилари Марказий Осиёда мусулмонларга кўрсатилаётган босимлар, муҳожирларга нисбатан уюштирилаётган суиқасдлардан баҳс этиб, турк расмийларидан туркистонлик муҳожирларга қардошларча муносабатда бўлишни талаб қилдилар.

Истанбулнинг Фатиҳ Сарачхане паркида якшанба куни ўтказилган норозилик тадбирида туркиялик ва туркистонликлардан иборат 1000 дан зиёд киши қатнашди. Бу ҳақда Озодликка тадбир ташкилотчиси бўлган “Туркистон-Дер” жамияти Бош котиби Олим Ўқтой Чатқал маълум қилди.

Унинг айтишича, норозилик тадбири уюштирилишига ўтган ойда Истанбулда ўзбекистонлик имом Абдуллоҳ Бухорийга нисбатан уюштирилган суиқасд туртки бўлган.

Эслатиб ўтамиз, Абдуллоҳ Бухорий ўтган йилнинг 10 декабрь куни Истанбулнинг Зейтунбурну мавзеида отиб кетилганди. Бу суиқасд қабатида Қирғизистон, Россия ва Швеция каби мамлакатларда ўзбек имомлари ва мухолифатчиларига қарши амалга оширилмиш ҳужумларни тилга олган Олим Ўқтой Чатқал бугунги намойишда бир қанча талаблар янграганини айтади.

– Биринчиси – Туркистон жумҳуриятларида бўлган сиёсий ва диний босимларга қарши, шу зулмларни, жиноятларнидунёга эълон қилиш. Иккинчиси – Туркияда яшаган туркистонлик қочқинлар, муҳожирларга яхши муомала қилишни талаб қиламиз турк расмийларидан. Чунки улар бизнинг ўз қардошларимиз бўлган кишилардир. Шунинг учун уларга бошқа бегоналарга қилингани каби муомала қилиш тўғри эмас. Визаси тугаган ёки иқомат муддати тугаб қолган кишиларни Ўзбекистонга, Тожикистонга ёки бошқа босим бўладиган жойларга депорт қилиш аслида бир зулм ва жиноят бўлади. Биз турк расмийлари туркистонлик муҳожирларга ансор бўлишсин, деб талаб қиламиз, – деди “Туркистон-Дер” жамияти Бош котиби.

Олим Ўқтой Чатқал бугунги тадбирга матбуот ва телевидениедан кўплаб вакиллар келганини таъкидлаб, улар воситасида ўз талаблари турк расмийлари ва жамоатчилигига етиши ҳамда ўз таъсирини кўрсатишига ишонч билдирди.

“Туркистон-Дер” жамияти Бош котибига кўра, “Етар! Ўзбекистон ва Россиянинг муҳожирларга қарши қаратилган жиноятларига норозилик билдирамиз” шиори остида ўтказилган бугунги тадбир қатор мақсадларни кўзлаб ўтказилган.

– Биринчиси, ўша жумҳуриятларда (мусулмонларга нисбатан) бўлган катта зулмларга диққат қаратишдир. Иккинчиси (фақат Туркиядаги) бир киши эмас, Европада, Қирғизистонда бўлган суиқасдларга эътибор қаратиш учун қилганмиз, – деди Олим Ўқтой Чатқал.

Эслатиб ўтамиз, бундан бир неча йил муқаддам Қирғизистонда имом Муҳаммадрафиқ Камолов ва журналист Алишер Соипов, Россияда имом Исомиддин Акбаров ва мухолифатчи Фуад Шокирий, Швецияда эса имом Обид қори Назаровга нисбатан суиқасдлар уюштирилганди.

Истанбулдаги норозилик намойиш иштирокчилари бу суиқасдлар Ўзбекистон ва Россия истихборат хизматлари томонидан ҳамкорликда амалга оширилган, деган қаноатдалар.

Қуйида Истанбулдаги намойишда олинган фотосуратлар билан танишишингиз мумкин:​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   11 yanvar kuni Turkiyaning Istanbul shahrida musulmon qochqinlarga nisbatan sodir etilayotgan jinoyatlarga qarshi norozilik aksiyasi o‘tkazildi. Tadbir ishtirokchilari Markaziy Osiyoda musulmonlarga ko‘rsatilayotgan bosimlar, muhojirlarga nisbatan uyushtirilayotgan suiqasdlardan bahs etib, turk rasmiylaridan turkistonlik muhojirlarga qardoshlarcha munosabatda bo‘lishni talab qildilar.
Istanbulning Fatih Sarachxane parkida yakshanba kuni o‘tkazilgan norozilik tadbirida turkiyalik va turkistonliklardan iborat 1000 dan ziyod kishi qatnashdi. Bu haqda Ozodlikka tadbir tashkilotchisi bo‘lgan “Turkiston-Der” jamiyati Bosh kotibi Olim O‘qtoy Chatqal ma’lum qildi.Uning aytishicha, norozilik tadbiri uyushtirilishiga o‘tgan oyda Istanbulda o‘zbekistonlik imom Abdulloh Buxoriyga nisbatan uyushtirilgan suiqasd turtki bo‘lgan.Eslatib o‘tamiz, Abdulloh Buxoriy o‘tgan yilning 10 dekabr kuni Istanbulning Zeytunburnu mavzeida otib ketilgandi. Bu suiqasd qabatida Qirg‘iziston, Rossiya va Shvetsiya kabi mamlakatlarda o‘zbek imomlari va muxolifatchilariga qarshi amalga oshirilmish hujumlarni tilga olgan Olim O‘qtoy Chatqal bugungi namoyishda bir qancha talablar yangraganini aytadi.- Birinchisi – Turkiston jumhuriyatlarida bo‘lgan siyosiy va diniy bosimlarga qarshi, shu zulmlarni, jinoyatlarnidunyoga e’lon qilish. Ikkinchisi – Turkiyada yashagan turkistonlik qochqinlar, muhojirlarga yaxshi muomala qilishni talab qilamiz turk rasmiylaridan. Chunki ular bizning o‘z qardoshlarimiz bo‘lgan kishilardir. Shuning uchun ularga boshqa begonalarga qilingani kabi muomala qilish to‘g‘ri emas. Vizasi tugagan yoki iqomat muddati tugab qolgan kishilarni O‘zbekistonga, Tojikistonga yoki boshqa bosim bo‘ladigan joylarga deport qilish aslida bir zulm va jinoyat bo‘ladi. Biz turk rasmiylari turkistonlik muhojirlarga ansor bo‘lishsin, deb talab qilamiz, – dedi “Turkiston-Der” jamiyati Bosh kotibi.

Olim O‘qtoy Chatqal bugungi tadbirga matbuot va televideniyedan ko‘plab vakillar kelganini ta’kidlab, ular vositasida o‘z talablari turk rasmiylari va jamoatchiligiga yetishi hamda o‘z ta’sirini ko‘rsatishiga ishonch bildirdi.

“Turkiston-Der” jamiyati Bosh kotibiga ko‘ra, “Yetar! O‘zbekiston va Rossiyaning muhojirlarga qarshi qaratilgan jinoyatlariga norozilik bildiramiz” shiori ostida o‘tkazilgan bugungi tadbir qator maqsadlarni ko‘zlab o‘tkazilgan.

– Birinchisi, o‘sha jumhuriyatlarda (musulmonlarga nisbatan) bo‘lgan katta zulmlarga diqqat qaratishdir. Ikkinchisi (faqat Turkiyadagi) bir kishi emas, Yevropada, Qirg‘izistonda bo‘lgan suiqasdlarga e’tibor qaratish uchun qilganmiz, – dedi Olim O‘qtoy Chatqal.

Eslatib o‘tamiz, bundan bir necha yil muqaddam Qirg‘izistonda imom Muhammadrafiq Kamolov va jurnalist Alisher Soipov, Rossiyada imom Isomiddin Akbarov va muxolifatchi Fuad Shokiriy, Shvetsiyada esa imom Obid qori Nazarovga nisbatan suiqasdlar uyushtirilgandi.

Istanbuldagi norozilik namoyish ishtirokchilari bu suiqasdlar O‘zbekiston va Rossiya istixborat xizmatlari tomonidan hamkorlikda amalga oshirilgan, degan qanoatdalar.

Devami

El Jazeera TV İslam Kerimov rejimi cinayetlerini ifşa etti

Torture and death for Uzbek Muslims in jail

After 2005 revolt against President Karimov’s iron-fisted rule, crackdown against Muslims continues unabated.

Muslims convicted of anti-government activity are regularly tortured and often die in Uzbek jails [AP]
Tashkent, Uzbekistan – Days before their trial ended, the six Uzbek asylum seekers deported from Norway were presented on a television show as “traitors” and “religious extremists”.Titled Treason, or a New Way to Stand Against the Motherland, the pseudo-documentary broadcast on Uzbek television in early December showed the men aged between 28 and 37 rail-thin, their heads cleanly shaven, faces bewildered.

An insinuating voice-over accused them of joining a “terrorist group” – the Islamic Movement of Turkestan – that hatched plans to overthrow President Islam Karimov’s secular government and introduce Islamic law in the ex-Soviet nation.

Two weeks later they were sentenced to 12-13 years in jail.

What was not mentioned was the men were severely tortured while in detention, according to a report by the Association for Human Rights in Central Asia, or AHRCA.

They were beaten with rubber clubs, electrocuted, and starved for up to six days, said the report citing information from the defendants’ families. They had state-appointed lawyers who ignored their pleas, knew about the torture, but never requested medical expertise.

Torture is a very widespread practise in Uzbekistan … Cruel treatment is simply standard.- Nadejda Atayeva, Association for Human Rights in Central Asia

The men had insisted they were innocent and said they had lied to Norwegian authorities to trick them into believing they faced danger back home – but were deported to Uzbekistan regardless.

 

Their case was based on the testimony of several witnesses who sometimes could not tell one defendant from another. The witnesses said they’d seen the defendants watching Islamist videos on YouTube – but could not remember any details.

Norwegian officials said in mid-December that they would stop deporting Uzbek asylum seekers.

Systematic torture

To those who follow the political developments in Central Asia’s most populous and repressive state, the trial and torture of the six men were not surprising at all.

“This case is typical for Uzbek courts,” Nadejda Atayeva, AHRCA’s head who lives in France after fleeing Uzbekistan in 2000, told Al Jazeera. “And see how government propagandists use such trials – they created a documentary before the trial – they ignored the principle of presumption of innocence.”

And what happened to the six before the verdict wasn’t, perhaps, the worst part of their ordeal.

About 12,500 political prisoners in Uzbekistan – more than in the Soviet gulags at the height of the Cold War – are subjected to systematic torture: asphyxiation, electrocution, and beatings, human rights groups, former inmates, and researchers say.

“Torture is a very widespread practise in Uzbekistan,” said Atayeva. “Cruel treatment is simply standard.”

Some of the political prisoners are opposition activists, human rights advocates and independent reporters – a handful are hard-line Islamists and aspiring jihadists. But most are average Muslims convicted for alleged violent plans.

Karimov, a former communist and iron-fisted autocrat ranked next to such leaders as North Korea’s Kim Jong Un and Zimbabwe’s Robert Mugabe, has for years been persecuting alleged Islamists, seeing them as the biggest threat to his rule, which started even before the 1991 Soviet collapse.

“[Karimov’s] Islam is stagnant, official, dead. It pours from TV screens, from the mouths of government-fed imams,” Daniil Kislov, a Moscow-based analyst on Central Asia, told Al Jazeera.

“The other Islam that is alive and social is a terrible threat to him and is impossible to tame,” Kislov, who runs the Ferghana.ru news website, added.

“This Islam is close to civil activism that undermines his power, and that is why Karimov wants to destroy it.”

A request for comment from the Uzbek government was refused on Wednesday. Despite international concerns long raised over torture allegations, Karimov has never addressed the issue.

“I’m prepared to rip off the heads of 200 people … in order to save peace and calm in the Republic,” Karimov said shortly after a series of attacks in Uzbekistan in March 1999. “If my child chose such a path, I myself would rip off his head.”

Prison hit squad

A video confession of a self-described prison killer was posted on Kislov’s website in 2011. A 49-year-old man – who identified himself as Alexander Rakhmanov – said he headed a squad of former criminals who tortured and killed political and religious prisoners.

The squad “stifled, tortured, raped and almost quartered” the inmates, Rakhmanov said in a low-resolution video. Apart from torture, they were responsible for extrajudicial killings of suspected Islamists, he said.

“We buried them in the ground, poured lime and water on them. Hundreds of deaths are on me,”Rakhmanov said, adding he wanted to confess because he disobeyed his superiors by refusing to kill women – and expected to be killed in return.

“I can’t live under such heavy weight – can’t eat, can’t breathe.”

Every year, Uzbek authorities detain, sentence and jail hundreds of Muslims. Some 150 religious Uzbeks, including 14 women, were sentenced to jail last year, according to a report by the Initiative Group of Independent Human Rights Defenders of Uzbekistan (IGNPU).

One conviction triggers a cluster of arrests, interrogations, and convictions of family members, neighbours, friends and business partners. Suspected Islamists are routinely extradited from Russia and other ex-Soviet states, and sometimes Uzbek security officers abduct those who changed their citizenship or became asylum seekers.

Once in jail, they are severely punished for praying, are often kept in solitary confinement, and have their terms arbitrarily extended for the slightest “violations of prison rules”, according to a report by Human Rights Watch, an international rights watchdog.

At least 23 jailed Muslims were tortured to death in 2014, the IGNPU report said. The actual number could be much higher, but other cases remain unreported because the victims’ families are too scared to contact human rights groups, or the handful of independent reporters, it said.

Jihadist threat

Seven decades of communist rule could not root out Islam in Uzbekistan, although Bolsheviks purged Muslim clergy and replaced an Arabic alphabet with a Cyrillic one, cutting Uzbeks off from the rich Islamic traditions of their pre-Soviet past.

After the 1991 Soviet collapse, mosques and madrassas mushroomed throughout Uzbekistan. Prayer calls were heard in every city and town, and foreign preachers and teachers of all kinds flocked to Uzbekistan.

Major crackdowns against Muslims began after the 2005 popular revolt in the city of Andijan [AP] 

Unsurprisingly, some Uzbeks chose radical ideology. Some formed the Islamic Movement of Uzbekistan – later rebranded as the Islamic Movement of Turkestan.

The group relocated to Afghanistan and threatened to topple Karimov, organising several armed incursions into Uzbekistan in the late 1990s.

Pressure on Uzbek Muslims intensified after a series of bombings of government buildings in 1999, but a massive crackdown began after the 2005 popular revolt in the eastern city of Andijan.

The life and death of one of the revolt’s leaders provides a rare detailed insight into the confrontation of popular Islam and President Karimov.

From protest to coffin

Addressing several thousand men, women and teenagers that roared and cheered at Andijan’s main square on May 13, 2005, Tavakkalbek Khodjiev urged them to keep rallying against oppression and injustice.

“To establish a just state, we need to hold here for two or three days,” the moon-faced, dark-haired furniture factory owner said, according to amateur videos shot by two protesters.

He was part of a group of Muslim businessmen who gathered outside government-sanctioned mosques. Just hours earlier, his group stormed the Andijan jail where 23 of its members were held awaiting trial for allegedly planning violence.

The group and hundreds of its supporters seized a city hall and several other government buildings. Thousands turned up to rally – and demand direct talks with Karimov.

Soldiers opened fire on thousands of demonstrators in Andijan, killing hundreds [AP]

Khodjiev, who had just turned 28, yelled in a bullhorn urging the crowd not to disperse. The crowd yelled back, “Allah akbar!” To them, the phrase was an affirmation of their faith.

But to Karimov’s government, it was a red flag.

Several hours later, government troops armed with assault rifles mowed down the crowd, killing hundreds, according to survivors and rights groups. Hundreds more fled to neighbouring Kyrgyzstan, including Khodjiev and his three brothers.

Within weeks, Kyrgyz authorities extradited him to Uzbekistan, where Khodjiev was arrested – and barely survived severe torture, his family said.

He was among dozens of people who were tried and given lengthy jail terms for their participation in the Andijan revolt.

At one such trial this reporter attended for six weeks, Khodjiev called himself a jihadist who “herded” people to the city square at gunpoint, while his brothers-in-arms allegedly received cash from the US embassy.

Tavakkalbek Khodjiev, one of the Andijan protest organisers, died in jail [AP]

His speech was monotonous and unnatural, and he kept looking up like a child who forgot a poem he had to memorise.

He received 17 years in jail, his brothers Ikrom and Ilkhom 19 and 20 years, respectively. The fourth brother, Dilshod, fled and found asylum in Sweden.

In 2013, Tavvakalbek Khodjiev managed to send a letter describing the daily horrors of his prison life to his family.

Later that year, a group of security officers delivered his body in sealed coffin to his house in Andijan – and did not let the family wash and bury him according to Muslim rites.

But his mother managed to take a snapshot of her son’s pallid face that lost any resemblance to the live wire of the Anidjan revolt.

The official cause of death was a heart attack. But Khodiev’s fourth brother insists Tavakkalbek was killed after prison authorities found out about the letter.

“They kept telling him, ‘Only your dead body will come out of here,'” Dilshod Khodjiev told the Uzbek branch of Radio Free Europe/Radio Liberty in November 2013.

“In the end, they tortured him to death.”

Devami

Almanya Özbekistan ile yeni bir gizli askeri anlaşma imzaladı

Almanya’da yayınlanan Tagesspiegel gazetesi köşe yazarı Claudia von Salza Özbekistan’la yapılan yeni askeri anlaşmanın gizli yönlerini kamuoyuna açıklayan bir yazı yayınladı.

Salza’nın yazısında özetle şöyle denildi:

“NATO Afganistan’ı terk ederken bu memlekette 12500 askerini Afgan güvenlik güçlerinin eğitmek ve onlara danışmanlık yapmak için bırakmaktadır. Bunlardan 850 tanesi Alman Silahlı küvetlerinin askerleridir. Dolaysıyla Bundeswehr Özbekistan’ın Termiz şehri yakınındaki hava üssünü kullanmaya devam edecektir.

Almanya hükümeti Özbek tarafı ile bu üssün kullanılması hakkında gizli olarak 2014 yıl 1 Eylülde Taşkent’te bir anlaşma imzaladı.

“Ancak, Alman halkı hala bu anlaşmanın içeriğinin farkında değildir: Dört yıl önce imzalanan ve Eylül ayında yenilenen bu askeri anlaşma hakkında Alman hükümeti ısrarla sessizliğini koruyor.”

” Özbek rejiminin bu tur anlaşmalar için çok para aldığı ve ya talep etiği bilinmektedir. 2010 yılında eski Alman Savunma Bakanı Karl-Theodor zu Gutenberg Kerimov hükümetine yılda 15,950 Milyon Euro ödemeyi kabul etmişti. 2002 yılından bu yana Almanya’nın Özbekistan’a askeri işbirliği için 120 Milyon Euro ödedi. 000.000 € ile ödedi. Ancak bu paralar termiz’deki askeri havaalanının altyapısını desteklemek için kullanılmadı. Bu amaçlar için Alman hükümeti 2002 yılında 20,400 Milyon Euro ödemek mecburiyetinde kaldı. Almanya’nın yeni anlaşma kapsamında ne kadar para ödeyeceği bilinmiyor. Ancak Rus basınına göre, bu sefer Özbekistan çok daha büyük bir miktar para talep etmiştir.

inopressa.ru

Devami

Aral Denizini kurtarmak için 3 milyar dolar harcanacak

Geçtiğimiz 40 yılda Aral Denizi neredeyse yarı yarıya küçüldü, su seviyesi 18 metre düştü, deniz su hacmi beş defadan fazla azaldı, gölün tuzluluk oranı arttı ve ondaki balıklar kayboldu.

Pazartesi günü yayımlanan hükümet kararına göre Özbekistan hükümeti Aral Denizi havzasındaki çevre felaketini azaltmak için 3,05 milyar dolar ayırdı.

Karara göre 2,971 Milyar dolar konu ili ilgili 16 ulusal projelere ve 80,2 Milyon dolar ise bölgesel projeler için kullanılacak.  Bu paraların 2,15 Milyar doları uluslararası finans kuruluşlarının kredilerinden, kalanı ise Özbek tarafının öz kaynaklarından oluşuyor.

Projeler için bu fonların tahsis edilmesi Ekim ayında Urgenç şehrinde yapılan “Aral Denizi havzasında çevre felaketini azaltmak için işbirliği geliştirilmesi uluslararası Konferansında kararlaştırılmıştı.

Bu Konferans Özbek hükümeti ve “Uluslararası Aral denizini kurtarma Fonu” tarafından organize edilmişti.

Aral Denizi 1960 yıllara kadar dünyanın en büyük dördüncü iç gölü idi. Ancak son 40 yılda Aral Denizi neredeyse yarı yarıya küçüldü, su seviyesi 18 metre düştü deniz su hacmi beş defaya azaldı, gölün tuzluluk oranı arttı ve ondaki balıklar kayboldu.

1993 yılında Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan “Uluslararası Aral denizini kurtarma Fonu” nu tesis ettiler. 2008 yılından bu yana bu fon BM Genel Kurulu’nda gözlemci statüsüne sahiptir. Fon üyesi olan ülkeler 2003-2010 yıllarında uygulanan projeler için 2 milyar dolardan fazla para ayırdılar.

Şu anda 2011-2015 dönemini içeren ve BM ilgili kuruluşları, Dünya Bankası, Asya Kalkınma Bankası, Avrupa Birliği, donar ülkeler hükümetler ve Aral fonu işbirliğinde hazırlayan üçüncü programının gerçekleşmesi için çalışılıyor. Bu işbirliği ile ortaya çıkan 300’den fazla projelin gerçekleştirilmesi için 8,5 milyar dolardan fazla para kullanılması bekleniyor

ria.ru

Devami

Özbekistan ve Tacikistan’ın Avrasya Ekonomik Birliğine üye olacağı iddia edildi

Rusya Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Üyesi Igor Morozov Tacikistan ve Özbekistan’ın 2015 yılında Avrasya Ekonomik Birliği’ne  (EAEB) katılacağını söyledi.

Tacikistan bugüne kadar resmen EAEB katılmak niyetinde olduğunu açıklamasada, değildir, ancak Rusya’nın hükümet yetkilileri sürekli olarak Tacikistan’ın EAEB yolunda olduğunu söylüyorlar. Duşanbe’deki Rus büyükelçisi Igor Frolov-Lyakin Tacikistan’ın EAEB üyeliği kararı yolunda olduğunu açıklamasının ardından, Rusya Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Üyesi Igor Morozov sadece Tacikistan’ın değil Özbekistan’ın da 2015 yılında bu birlik üyesi olacağını söyledi.

Tacik yetkililer Rus büyük elçisinin açıklamasını cevaben resmi Duşanbe yetkilileri EAEB üyeliğinin artılarını ve eksilerini değerlendiğini söylemekle yetindiler.

Özbek hükümetin resmi görüşlerini yayınlayan vesti.uz sayfasına göre  « Özbekistan eski Sovyet cumhuriyetleri ile ekonomik entegrasyon asla kabul etmeyecektir”. Bunun aksına Özbekistan zamanında Orta Asya Birliği ve Avrasya Birliğinden ayrıldı, Gümrük Birliği’ne katılma teklifini de reddetti ve hatta 2020 yılına kadar Dünya Ticaret Örgütü üyeliğini kabul etmek niyetinde olmadığını açıkladı.

1 Ocak 2015 Tacikistan’ın komşusu Kırgızistan Gümrük Birliği üyesi olacak ve bununla Rusya, Kazakistan ve Belarus tarafından oluşturulan ortak bir ekonomik alana girecektir.

rus.ozodi.org

Devami

Özbek gazeteciler istedikleri soruyu soramayacak!

Özbekistan Devlet Televizyonu, bünyesinde çalışan gazetecilerin basın toplantılarında soracakları soruları kuruma bildirmesini zorunlu hale getirdi

Özbekistan Devlet televizyonu (ÖDT) yönetimi bünyesinde çalışan gazetecileri katıldıkları basın toplantılarında kendi istedikleri soruları serbestçe sormamaları konusunda uyardı.

Devlet televizyonu yönetimi konu ile ilgili özel ilkeler yayınladı ve bunlara uymayan gazetecilerin işten atılacağını bildirdi.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir ÖDT çalışanının Ozodlik radyosuna verdiği bilgilere göre, basın toplantılarına katılacakların bu toplantılarda soracağı soruları daha önceden ÖDT yönetimine bildirmesi gerekiyor.

Ancak aynı radyoya konuşan ÖDT yetkilisi bu haberi yalanladı ve “Biz de böyle şey olamaz. Gazeteci istediği yerde istediği soruyu sorabilir” dedi.

ÖDT siyasi programlar bölümü yöneticisi olarak çalışan ve Türkiye’de yaşamakta olan Narzulla Ohunjanov gazetecilerin önceden sorularını yönetime bildirme usulünün her zaman var olduğunu söyledi. Ohunjanov’un açıklamaları şöyle:

“Bu bir gerçektir. Cumhurbaşkanlığı Basın Servisi var. İslam Kerimov basın toplantısı yaptığında kim nasıl konuşacak ve nasıl soru soracak önceden bu Servise bildirilmesi ve onay alınması lazım. Kerimov’un kendisi de bunu çok iyi biliyor. Ben ÖDT’de işe başladığımda Cumhurbaşkanı Kerimov, mecliste bir toplantı düzenledi ve ben ona istediğim bir soruyu sormuştum. Bundan dolayı başıma büyük sorunlar geldi.”

Narzulla Ohunjanov’a göre ÖDT’nin basın yasaklarına uymayanların işten atıldığı gerçek. Ona göre bu yasakların yeniden gündeme gelmesi Ukrayna olayları ile ilgili. Özbek gazeteci “Gazeteciler, devleti yönetenlere beklenmedik sorular sorabilir. Örneğin, Ukrayna’da yaşananları bizde çok az kişi bilir. Basın bu konuda susuyor. Bu konu hakkında soru sorulabilir. Rusya bizi de tehdit ederse, yine kendine katmak isterse ne olacak, diye sorabilir gazeteciler” dedi.

Daha önce de ÖDT, çalışanlarını kurumdan izin almadan yurt dışına çıkamayacakları konusunda uyarmıştı. Yasaklar uygulamaya konulduktan sonra yurt dışına izinsiz çıkan bir gazetecinin işine son verilmişti.

Dünya Bülteni

Devami

Norveç, Özbek muhalifleri artık teslim etmeyecek

Özbekistan Devlet TV’sinin Norveç’ten iade edilen vatandaşlar hakkında bir belgesel yayınlaması ve onlara işkence ile eşcinsel olduklarını itiraf ettirmesi üzerine Norveç, bu ülkeye iade işlemlerini askıya aldı

Norveç, kendisine sığınan Özbek vatandaşlarını, Özbekistan Devlet Televizyonunda yayınlanan bir belgeselde haklarında eşcinsel ilişkiler içerisinde oldukları yönünde iddialar yer alması üzerine iade etmekten vazgeçti.

Norveç Göç Hizmeti İdaresi’nden bir yetkili konu hakkında “Ozodlik” radyosuna açıklamalarda bulundu.

11 Aralıkta Özbekistan devlet televizyon kanalında yayımlanan “Hıyanet” isimli belgeselde Norveç’te sığınma hakkı tanınan Özbekler, cihadi hareketlere katılmak ve eşcinsel ilişkilerde bulunmakla suçlandı. 35 dakika süren belgeselde Norveç’e sığınan ve sonra bu devlet tarafından iade edilen 6 Özbek vatandaşının Avrupa’da ahlaki çöküntü yaşadıkları öne sürülüyordu.

Belgeselde İade edilenler Oslo’da “terör” grubuna üye olduklarını ve kendilerini Abdulvahit adındaki bir hocanın eğittiğini itiraf ediyor. Sorgulananlardan 28 yaşındaki Asadullah Rizkiev ve 37 yaşındaki Şuhret İlhamov homoseksüel ilişkilerde bulunduklarını söylüyor.

Özbekistan yetkilileri bu 6 kişinin hangi mahkemeye çıkarıldığı ya da hapishanede olduğu hakkında bilgi vermiyor. Merkezi Asya İnsan Hakları Teşkilatı Norveç’ten Özbekistan’a iade edilen 18 kişinin daha işkence gördüğünü bildirdi.

Bağımsız gözlemciler ve Özbek muhalefeti Özbek polisinin altı kişinin ülkeye iadesinden sonra polis işkencesine maruz kaldığını belirtiyor. Norveç de bu belgeselin yayımlanmasından sonra Özbekleri artık iade etmeyeceğini açıkladı.

Dünya Bülteni

 

Devami