ABD Adalet Bakanlığı, Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov’un kızı Gülnara Kerimova’nın ortak olduğu şirketler grubunun 300 milyon dolarlık varlığına el koyacak.

Kerimova ili ilgili yolsuzlukların şimdi de ABD mahkemelerine taşındığı bildirildi.

29 Haziran’da ABD Adalet Bakanlığı, New York şehri güney bölgesi mahkemesinden Belçika, İrlanda ve Lüksemburg’un Swisdorn Limited, Takilant Limited, Expoline Limited adlı şirketlerin yaklaşık 300 milyon dolarlık varlıklarına el konulmasını talep etti.

Savcılığa göre, bu paralar adı geçen şirketlerin Özbekistan iletişim pazarında pay alabilmeleri için Gülnara Kerimova’nın yakınındaki isimlere verilen rüşveti oluşturuyor.

Davaya göre bu şüpheli ödemeler 11 yıl önce başladı. 2004 yılında Rus MTS şirketi, Swisdorn şirketi ve “Uzdunrobita” şirketleri arasında 100 milyon dolarlık şüpheli anlaşmalar ve ödemeler yapıldığı bildirildi.

2011 yılında, adı geçen Rus şirketi Gülnara Kerimova kontrolündeki Takilant şirketine frekans bedeli olarak 30 milyon dolar ödemişti. Oysa Özbekistan mevzuatına göre frekanslar için ödeme yapılmıyor. ABD Adalet Bakanlığı’na göre bu sözleşme de yolsuzlukların bir parçası. 2004-2009 döneminde Rus MTS şirketinin Swisdorn ve Takilant şirketlerine 380 milyon dolar ödediği bildirildi.

Amerikalı bağımsız hukuk danışmanı Kyle Davis’e göre ABD yetkilileri genellikle yolsuzluk olduğunu kanıtlayan kesin deliller olduğunda varlıklara el konulması talebi ile davaya başvuruyor. Dolaysıyla adı geçen şirketler ABD hükümeti ile kendilerine verilecek para cezaları konusunda anlaşarak bu davanın hızlandırılmasını istemiş olabilir.

Özbekistan’ı bağımsızlık döneminden beri yönetmekte olan İslam Kerimov ve ailesinin ülke içinde ve yurt dışında büyük yolsuzluklara karıştığı sürekli ifade ediliyor. Özbek muhaliflere göre, Kerimov bu davalardan yargılanmamak için de kendi rejimini ayakta tutmaya çaba gösteriyor.

АҚШ Гулнорага пора сифатида берилган $300 миллионни ҳибсга олмоқчи

АҚШ Адлия вазирлиги Россияга доир икки телеком ширкати Ўзбекистонда пора бергани иддаоларига алоқадор 300 миллион АҚШ долларини ҳибсга олиш ҳаракатларини бошлади. АҚШ расмийлари мазкур маблағнинг бир қисми Гулнора Каримовага тегишли Takilant Ltd. фирмасига” доир, дея гумон қилмоқда.

АҚШ расмийлари Россиянинг VimpelCom ва МТС компаниялари Ўзбекистон телеком бозорига кириш имкони учун воситачи фирмалар орқали Ўзбекистон президентининг яқин қариндошларидан бирига миллионлаб доллар пора берганини иддао қилмоқда.

АҚШ расмийлари мазкур маблағнинг бир қисми “Каримовнинг қариндошига тегишли Takilant Ltd. фирмасига” доирдир дая гумон қилмоқда. АҚШ Адлия вазирлиги Ўзбекистон президентининг қариндоши исмини келтирмасдан, уни “А амалдор”, дея атаган. Лекин Takilant фирмаси президентнинг тўнғич қизи Гулнора Каримовага қарашли экани Озодлик иштирок этган журналистик суриштирувлар доирасида аниқланган.

АҚШ терговчилари 29 июнь куни маблағларни ҳисбга олиш сўрови билан Манҳэттендаги Федерал судга киритган аризада Глунора Каримовага алоқадор яна икки воситачи фирма Swisdorn ва Expoline номлари ҳам келтирилган.

Бу иддаолар юзасидан бораётган тергов доирасида терговчилар New York Mellon Corp. банкининг Ирландия, Люксембург ва Бельгия шуъбаларидаги ҳисоб рақамларида сақланаётган 300 миллион долларни ҳибсга олмоқчи.

Бир ярим йилдан бери уй қамоғида қолаётгани иддао қилинадиган президент қизи воситачи фирмаларни ўзига яқин шахслар, хусусан фуқаровий эри Рустам Мадумаров ва хос ёрдамчиси Гаянэ Авакян номларига расмийлшатирганига доир маълумотлар бор. Мадумаров ва Авакян ўтган йили Ўзбекистон ҳарбий суди томонидан одам ўғирлаганлик айблови билан узоқ муддатли қамоқ жазосига ҳукм этилган.

Озодлик апрель ойида АҚШ Адлия вазирлиги жиноят қидирув бўлими Швеция прокуратурасига VimpelCom, MTS ва TeliaSonera компаниялари пора тўлаши учун воситачи бўлган Takilant Ltd. фирмасига доир маблағнинг швед банкидан чиқариб олинмаслигини кафолатлашни сўрагани тўғрисида хабар қилган эди.

Ундан бироз аввал Озодлик иштирок этган журналистик суриштирувда Ўзбекистонда фаолият юритадиган VimpelCom, MTS ва TeliaSonera телеком ширкатлари Гулнора Каримовага камида бир миллиард АҚШ доллари миқдорида пора бергани фош этилган эди.

Уюшган жиноятчилик ва коррупцияни ёритиш лойиҳаси (OCCRP)бошчилигида ўтказилган журналистик суриштирув натижасида Гулнора Каримова назоратида ташкил қилинган коррупцион схемаларга кирувчи воситачи фирмалар телеком ширкатларини йиллар давомида соғиб келганини тасдиқловчи ҳужжатлар қўлга киритилди.

Гулнора Каримова алоқадор экани иддао қилинаётган коррупция АҚШдан ташқари Европанинг бир неча мамлакатида тергов қилинмоқда.

Бундан ташқари Ўзбекистон прокуратураси ҳам ўтган йилнинг сентябрида мамлакат президентининг қизи дохил “уюшган жиноий гуруҳ” устидан жиноят иши қўзғатганини эълон қилган.

Ozodlik

Özbekistan’da polis merkezine götürülen muhalif bir aktivist ruh ve sinir hastalıkları hastanesine yatırılmak istendi.

Ozodlik radyosunun haberine göre Özbek aktivist Şöhret Rüstemov 26 Haziran’da polis tarafından Taşkent’teki bir Psikiyatri Merkezine götürüldüğünü söyledi. Radyoya konuşan Rüstemov, önce polis merkezine götürüldüğünü, ardından savcıya götürüleceği belirtilerek psikiyatri merkezine götürüldüğü kaydetti.

Rüstemov’un ifadeleri şöyle:

“Sabah 09.00 gibi polisler evimize geldi. Benim savcılığa şikayet mektubu gönderdiğimi söylediler. Ben de mektup gönderdiğimi doğruladım. Polisler savcının konuyla ilgili benimle görüşmek istediğini ifade ettiler. Beni önce polis merkezine götürdüler. Sonra ‘sizi şehrin başsavcılığına götüreceğiz’ diyerek şehir psikiyatri merkezine götürdüler”

Özbek insan hakları savunucusu hastanede altı doktorun ruh sağlığını kontrol etmek istediğini ve bunun için şehir mahkemesinden karar çıkarıldığını aktardı. Ancak Rüstemov, kendisinin mahkemenin bu kararından haberi olmadığını ve karara şikayet hakkı olduğunu ifade ederek, orada Başsavcılık adına bu karara karşı şikayet mektubu yazdıktan sonra evine gitme izni verildiğini söyledi.

Aktivist Rüstemov, polislerin onu hastaneye götürmelerinin esas amacının kendisini toplumdan izole etmek olduğunu söyledi. Rüstemov, “Ben bugüne kadar sadece Cumhurbaşkanı idaresine 2000’den fazla şikayet mektubu gönderdim, ama hiçbirine cevap alamadım” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığının 2014 yılında yayınladığı dünyada insan hakları durumu hakkındaki raporunda Taşkent hükümetinin muhalifleri ve insan hakları savunucularını akıl hastanelerine zorla yerleştirdiği belirtilmişti.

İnsan hakları savunucuları Elena Urlayeva ve Cemşit Kerimov da daha önce Özbek hükümeti defalarca akıl ve ruh hastanelerine mecburi şekilde sevk edilmişti.

Тошкентда яна бир ҳуқуқ фаолини “психдиспансер”га ётқизмоқчи бўлишди

Ҳуқуқ фаолининг иддао қилишича, уни диспансерга олиб боришдан асосий мақсад “руҳий носоғлом” деган хулоса чиқартириш ва жамиятдан изоляция қилиш бўлган. “Чунки шу кунгача биргина президент девонига фуқаролар ҳуқуқлари борасида ёзган икки мингта шикоятимга биронта жавоб олганим йўқ”, дейди ҳуқуқбон.

АҚШ Давлат департаментининг 2014 йилда жаҳондаги инсон ҳуқуқлари вазиятига доир шу йилнинг 25 июнида эълон қилинган ҳисоботида ҳам Ўзбекистонда ўзгача фикрловчиларни руҳий касалхоналарда сақлаш амалиёти Тошкент расмийлари томонидан қўлланилиб келинаётгани қайд этилган.

Тошкентлик ҳуқуқ фаоли Елена Урлаева ҳам ҳукумат томонидан мажбуран бир неча маротаба руҳий касалликлар шифохонасига ётқизилганлардан бири:

– Мен Жамшид Каримов беш йилдан ортиқроқ вақт давомида Жиззах шаҳар руҳий касалликлар шифохонасида сақланганини биламан. У таниқли журналист бўлиб, Жиззах ва Ўзбекистондаги долзарб муаммоларни кўтарган эди. Бундан ташқари Лариса Вдовина, Лариса Конакова, Лидия Вешикова каби ҳуқуқ фаоллари ҳам руҳий касалликлар шифохонасига ётқизилган. Бу аёллар бир неча маротаба пикетга чиққани учун ҳукумат ғазабига учраган эди, – дейди Елена Уралева.

АҚШ Давлат департаментининг 25 июнда эълон қилинган ҳисоботида ўзбекистонлик ҳуқуқ фаоли Алиқул Саримсоқов ўз фаолияти ортидан ҳукумат тазйиқига учраб, 2014 йилда ноқонуний равишда руҳий касалликлар шифохонасида 16 кун сақлангани таъкидланган.

Ўзбекистон Бош вазири Шавкат Мирзиёёвни бир неча йил олдин ноқонуний ҳаракатларда айблаб судга берган Алиқул Саримсоқов жорий йилнинг март ойида ҳам Тошкентдан ўғирлаб кетилиб, Жиззаҳ вилоят руҳий касалликлар шифохонасида бир ой сақлангани ҳақида Озодлик аввалги эшиттиришларида хабар берган эди.

Ozodlik

Güney Kore’nin Özbek işçilere için uygulanan kotayı arttıracağı belirtiliyor.

Özbekistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı basın servisi yetkilisinin ”Ozodlik” radyosuna bildirdiğine göre Özbek göçmen işçilere daha fazla kota tahsis konusu Güney Kore Ticaret Odası Hesap Komiseri Başkanı Çin Eng Gon’in Taşkent’te yaptığı görüşmelerde ele alındı.

Kotanın ne kadar arttırılacağı konusunda ise henüz açıklama yapılmadı. Bakanlık yetkilisi Güney Koreli heyetin kota uygulamasında Özbekistan’a öncelik verdiklerini belirterek “Özbek işçilerden memnunlar daha fazla Özbek işçilere ihtiyaçları olduğunu söylediler. Ancak kotanın ne kadar artırılacağı halen görüşülen konular arasında” dedi.

Güney Kore şu anda 16 ülke vatandaşlarına resmen çalışma kotası veriyor. Taşkent’teki görüşmelerde Çin Eng Gon, Özbek işçilere Güney Kore’nin ihtiyacı olduğunu söyledi.

Özbekistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na göre 2007 yılında Güney Kore ile imzalanan anlaşma sonucu bu ülkeye 22 bin 500 Özbek işçi gönderildi. Ancak resmi olmayan verilere göre bu ülkede yüzbinden fazla Özbek göçmen işçi bulunuyor.

Öte yandan Güney Kore’ye Özbek işçileri gönderme işlemlerinde ciddi yolsuzluklar olduğu biliniyor. Bu yolsuzluklarla suçlanan çok sayıda Özbek yetkili ceza almıştı.

Dünya Bülteni

Özbekistan’da ortaöğretim ve yüksekokullara yerleştirme sınavları başladı. İslami eğitim veren eğitim kurumlarına yoğun başvuru olması dikkat çekti.

Ozodlik radyosunun haberine göre ülkede bulunan İslami üniversite ve 10 İslami eğitim kurumuna kontenjanlarının 15 katı kadar başvuru yapıldı.

Ülkenin başkenti Taşkent’te bulunan ve kızlara yönelik İslami eğitim veren “Hatice Kübra Okulu” ve Buhara şehrindeki “Jo’ybori kalon” isimli yüksek okullarda kontenjanların çok üzerinde başvuru oldu. Bu yıl “Hatice Kübra” okuluna 20, “Jöybori kalon” okuluna ise sadece 16 kız öğrencinin alınacağı bildirildi. Başvuru sayısı ise 100’lerle ifade ediliyor.

Hatice Kübra Okulu yetkilisi, “Giriş sınavlarını 13 Temmuz yapacağız. Sınavlar anadili, edebiyat, tarih, yabancı dil ve manevi konularda temel esasları içeriyor. Bu yıl 20 öğrenci alacağız. Şu ana kadar 200’den fazla başvuru aldık” dedi.

Özbekistan’ın diğer illerinde İslami eğitim veren özel okullarda da eğitim talebinin çok olduğu, ancak öğrenciler için yeterli kontenjan olmadığı bildiriliyor.

Ülkenin kuzeyindeki Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti’nin merkezi olan Nukus şehrindeki “Muhammed el-Biruni” İslami eğitim merkezine sadece 24 öğrencinin alınacağı ve bunların yerli halk olması gerektiği bildirildi.

Özbekistan Dini İdaresi yetkilisi, radyo muhabirinin İslami eğitim kurumlarında kontenjanı arttırma konusundaki sorusuna “buna ihtiyaç yok” diye cevap verdi.

Resmi bilgilere göre nüfusu 31 milyon olan Özbekistan’daki İslami eğitim kurumlarına sadece 250 talebe kabul ediliyor. Bu kurumlarda kontenjanların arttırılması konusundaki şikayetlere ise henüz olumlu cevap alınamadı.

Dünya Bülteni

Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te kafe ve restoranlarında toplu iftar yapmak yasaklandı

Ozodlik radyosunun haberine göre Taşkent şehir yönetimi, şehirdeki kafeler, restoranlar ve düğün salonlarında toplu iftar konusunu ele alan bir toplantı yaptı. Toplantıda halkın toplu halde yemek yediği yerlerde dini bir ibadet olan iftar yapılmaması tavsiye edildi.

Toplantıya katılan radyo muhabirine göre Taşkent Belediye Başkanı yardımcısı Şöhret Turdikulov toplantıya katılanlara iftarın bir dini tören olduğunu, ancak kafe, restoran ve düğün salonlarının ibadet yeri olmadığını anlattı.

Toplantıya katılan ve radyoya ismini söylemeden konuşan Taşkent merkezindeki restoran sahiplerinden biri “bize toplu iftar yapmak yasaklandı. İftar siparişlerini kabul etmiyoruz. Bu ciddi bir konu. Toplu iftara izin yok.” dedi.

Taşkent Belediyesinde yapılan bu toplantıya şehirdeki büyük restoran ve lokantaların sahiplerinin davet edildiği bildirildi. Küçük işletmelerin sahiplerine ise konu ile ilgili karakollardaki polis memurları tebliğde bulunacak.

Taşkent’te küçük bir kafe işleten 37 yaşındaki bir Özbek vatandaşı polislerin ona toplu iftar yapmamak hakkında bir yazılı belge imzalattığını söyledi. İşletmeci, “Bir belediye memuru ve bir polis gelerek iftar yapmamam konusunda bana belge imzalattılar. Yetkililer konu hakkında kimseye konuşmamamı da söyledi.” İfadelerini kullandı.

Radyonun haberine göre ise şehir yetkilileri yemekhane sahiplerine toplu iftar yapmama konusunda yazılı talimat vermedi.

Özbekistan Anayasası dini özgürlükleri garanti etmesine rağmen bu ülkede Ramazan ayında toplu iftarlıklar, camilere gitme ve başka konularda birçok kısıtlamalar yapılıyor.

Dünya Bülteni

Özbekistan’da memur maaşlarının birkaç aydır ödenmediği bildirildi.

“Ozodlik” radyosunun haberine göre Özbekistan’daki kamu çalışanlarının maaşları aylardır ödenmiyor. Memurlara birkaç ayda bir cüzi ödeme yapıldığı belirtiliyor.

Radyoya mektup yollayan Jizzak ve Almalık şehrindeki iki kurumun çalışanları iki aydır maaş alamadıklarını bildirdi. Aynı zamanda Fergana ilinin Bağdat ilçesi okulları öğretmenleri de maaşların ödenmemesinden şikâyet etti.

Maaşların ödenmemesi ya da gecikmeli ödenmesi devlet bankası şubelerinde ortaya çıkan nakit sıkıntısı ile açıklanıyor.

Almalık ilçesindeki “Ammofos-maksam” adlı kurumda maaşların ödenmemesi ile ilgili radyoya 15 Haziran’da gelen mektuba 15 işçi imza atmış. Mektuba imza atanlar Nisan ayından beri maaş alamadıklarını bildirdi. Bu işyeri çalışanları Mart ayında da maaş alamadıklarını radyoya bildirmişlerdi.

Yüzde 51 hissesi hükümetin yüzde 49 İspanyol yatırımcılara ait olan bu şirketin adını açıklamadan radyoya konuşan yetkiliye göre çalışanlara ödenmesi gereken maaş miktarı 3 milyar Özbek Somundan fazla.

15 Haziran’da yine Ozodlik radyosuna şikayet mektubu gönderen Jizzak şehrindeki “Avantage Plus” Özbek-Çin ortak şirketi çalışanları birkaç aydır maaş alamadıklarını bildirdi.

İnşaat malzemeleri üreten şirketin yetkilileri 200 işçiye Nisan ayı için maaş ödenmediğini kabul etti.

Geçen ay Ozodlik radyosuna sızdırılan Özbekistan Merkez Bankası Başkanının Başbakan Shavkat Mirziyayev’e uyarı mahiyetindeki mektubunda ülke ekonomisinde yaşanana sıkıntılardan dolayı bankaların maaş ve diğer sosyal ödemeler için nakit sıkıntısı yaşadığı bildirilmişti.

Dünya Bülteni