Kategori: O’zbekistan

Tacikistan ve Çin tarafından imzalanan suçluların iade anlaşması ile Tacikistan’da bulunan Uygurlar’ın da Çin’e verilmesi gündeme geldi.

BBC Özbekçe servisi haberine göre Tacikistan meclisi Çin ile imzalanan suçluları iade anlaşmasını onayladı. Tacikistan Başsavcısı Yusuf Rahmonov, anlaşmanın Çin’de tutuklanan Tacik vatandaşlarının kendi ülkelerinde yargılanmasını sağlayacağını söyledi.

Asia News ajansına göre bu anlaşma uzun yıllardan beri Uygur aktivistlerinin peşinde olan Pekin hükümeti için fırsat olacak.

Tacikistan ile varılan mutabakatla Çin bütün Orta Asya ülkeleri ile Uygur Müslümanları iade anlaşmaları imzalama sürecini tamamlamış oldu. Çin’e iade edilen Uygurlar sık sık müebbet hapis ya da ölüm cezasına mahkûm ediliyor.

Şu anda Çin’de yedisi kadın olmak üzere 16 Tacikistan vatandaşının tutuklu olduğu bildirildi. Bunlardan biri kadın dört kişi idama mahkum edildi. Tacikistan’da ise 3 Çin vatandaşı hapiste. Bunlardan biri tecavüz, ikisi ise uyuşturucu kaçakçılığından tutuklanmıştı.

Habere göre Uluslararası örgütler bu tür iade anlaşmalarına şüpheli bir yaklaşım içinde. Çin’in Sincan adını verdiği Doğu Türkistan’da yaşayan Müslüman etnik Uygurların hapishanelerde zor şartlarda tutulduğu biliniyor. Çin hükümeti bağımsızlık isteyen Uygur aktivistleri terör suçundan tutukluyor ve cezalandırıyor.

Dünya Bülteni

25.05.2015

Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov 27-29 Mayıs tarihinde Güney Kore’ye resmi bir ziyarette bulunacak. Kerimov’un ziyaretini 22 Mayıs günü Kore Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı idaresi resmi bil bildiri ile duyurdu.

Ziyaret çerçevesinde Güney Kore ve Özbekistan arasında ekonomik kalkınma ve işbirliği ve diğer konular ele alınacak. Özbekistan Orta Asya ülkeleri arasında Güney Kore’nin en büyük ekonomik ortağıdır. Son verilerlere göre, 2014 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 1 milyar 900 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Bağımsız uzmanlar ve Özbek muhalifler Kerimov’un Kore ziyaretinin asıl nedenin ülke ekonomisindeki kötü gidişe bağlıyorlar.

Rusya ekonomisindeki son istikrarsızlıkların Özbekistan’da ciddi mali ve ekonomik sarsıntılara neden olduğu bildiriliyor. Özbek Somu ABD doları karşısında son yılların en ağır çöküşlerinden birini yaşadı. Özbekistan’da üretilen arabaların Rusya’daki satımı ve bu ülkede çalışan Özbek vatandaşlarının memleketlerine gönderdikleri döviz miktarı ciddi oranda azaldı.

Son haberleri göre Özbekistan Merkez bankası kendi şubelerinde döviz alım satımını yasakladı ve yurt dışından gönderilen paralar sahiplerine teslim edilmiyor. Son olarak da bir IMF heyetinin Özbekistan’ı ziyaret edeceği bildirildi.

Özbekistan’ın kuzeyindeki Kokand şehrinde pazar girişine konulan ve Müslüman kadınların başörtüsü ile pazara giremeyeceği yazılan ilan Müslümanların tepkisine neden oldu.

Pazarın girişine asılan ilanda Pazar sınırları içerisinde dini giysilerle gezilemeyeceği belirtiliyor. İlan metninde “Kadınların irticai görünümlü Türk, Arap, İran ve Pakistan tarzında başörtülü gezmelerine izin verilmeyecek. Pazar çalışanları üniformalı olmak zorundadır. Bu şartlara uymayanlar vicdan özgürlüğü ve dini kuruluşlar yasasının 14. maddesine göre cezalandırılacaktır” ifadesi yer alıyor.

BBC Özbek hizmetinin haberine göre Kokand şehri yetkilileri birkaç yıldır evleri dolaşarak kadınları başörtülü halde sokaklarda dolaşmamaları yönünde uyarıyor. Yetkililer Özbek Müslüman kadınlara sadece başlarını örtü ile örtmelerini fakat boyunlarını açık tutmalarını istiyor.

Radyoya konuşan bir Özbek, “Bir arkadaşımın annesi sürekli evde oturuyor. Başörtülü olduğu için sokak ve pazara çıktığında yetkililerin baskısına maruz kalıyor. İki sene evvel polisler benim hanımımın başörtüsünü zorla çıkartmışlardı” dedi.

Özbekistan Dini İdaresi Başkan Yardımcısı Abdülaziz Mansur Fergana Vadisinde Müslüman kadınlara yapılan baskılardan haberleri olduğunu şu ifadelerle dile getiriyor:

“Vicdan özgürlüğü ve dini kuruluş yasasının 14. maddesine göre vatandaşlara ibadet giysileri ile sokaklarda dolaşmak yasaklanıyor. Ancak İslam dininde ibadet giysisi diye bir kavram yoktur. Konu ile görüşlerimizi Adalet Bakanlığı’na gönderdik, ama henüz cevap alamadık…”

Dünya Bülteni

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Özbekistan’ın Andican bölgesinde yaşanan katliamın 10. yıldönümü arifesinde ABD, Avrupa Birliği ve diğer ülkelerin Özbekistan’daki insan hakları konusunda açıkça konuşması gerektiğini belirtti.

HRW bildirisinde Andican’da 13 Mayıs 2005 yılında Özbekistan askeri birliklerinin silahsız protestoculara müdahale ederken çok sayıda kişiyi öldürdüğünü hatırlatıldı. Açıklamada protestocuların yoksulluk, işsizlik, hükümetin baskı ve zulmüne karşı görüşlerini açıkça ortaya koymak istedikleri ifade edildi.

HRW Orta Asya sorumlusu Steve Swerdlow ise Özbekistan’da insanların bugün de korku içinde yaşamaya devam ettiklerini ifade ederek “Düşüncelerini açıkça söylediklerinde öldürülmekle karşı karşıya kalacaklarını çok iyi biliyorlar” dedi.

13 Mayıs 2005 tarihinde Andican’da binlerce kişi İslam Kerimov hükümetini protesto etmek için meydanlarda toplanmış, askerlerin açtığı ateş sonucu hükümete göre 187 kişi, hukuk savunucularına göre binden fazla kişi öldürülmüştü. Uluslararası toplumun Andican olaylarını bağımsız şekilde araştırma talebi Kerimov rejimi tarafından reddedilmişti.

Dünya Bülteni

Rusya’nın başkenti Moskova’da kaçırılan bir Özbek mülteci bir gün sonra Buhara Özbek istihbarat Merkezi’nde bulundu.

24 Nisanda Moskova’da kaçırıldığı ihbarı yapılan Özbek mülteci Ekrem Rüstemov’un Buhara cezaevinde tutuklu bulunduğu açıklandı. “Ozodlik” radyosu haberine göre Özbekistan güvenlik güçleri Ekrem Rüstemov’u dini içerikli broşürler dağıtarak devlet düzenini zorla devirmeye teşebbüs etmekle suçluyor.

Moskova’daki Özbek aktivistlere göre 25 yaşındaki Ekrem Rüstemov’un kaçırılması Özbekistan ve Rusya istihbarat kurumlarının ortaklaşa yaptığı bir operasyon.

Radyonun haberine göre İngiliz gazeteciler kısa bir süre önce Ekrem Rüstemov’un Moskova’daki hayatı hakkında bir film yapmıştı.

1989 yılında Buhara’da doğan Ekrem Rüstemov’un Arap asıllı olduğu ve Arap dilini mükemmel bildiği için Özbek gizli servislerinin ilgi alanında olduğu bildirildi. Rüstemov 24 Nisan’da Moskova’da bilinmeyen kişiler tarafından kaçırıldıktan sonra ondan bir daha haber alınamamıştı.

Rüstemov’un kaçırıldığını doğrulayan Moskova’daki “Sivil Yardım” örgütü lideri Bahrom Hamroev Ekrem’in Buhara’daki hapishanelerden birinde tutuklu bulunduğunun annesi tarafından da teyit edildiğini söyledi.

Özbek mültecinin avukatı ve “Sivil Yardım” örgütünün üyesi olan Illarion Vasilyev “Ozodlik” radyosuna Ekrem Rüstemov ile temas kurduklarını söyledi. Avukata göre Rüstemov’un Moskova’dan kaçırılmasında Rusya Federal istihbarat servisi FSB’nin de parmağı var.

Daha önce aynı şekilde Moskova’dan kaçırılan Özbek mülteci Cavliddin Ganiyev’in Özbekistan hapishanesinde gördüğü işkenceler sonucunda öldürüldüğü haber verilmişti.

Dünya Bülteni

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun üvey kardeşi İddo Netanyahu’nun yazdığı tiyatro oyunu Özbekistan’da sahnelenecek.

BBC Özbek hizmetinin haberine göre İddo Netanyahu’nun senaryosunu yazdığı “Dünyalar çarpıştığında” adlı tiyatro oyunu Taşkent Genç Seyirciler Tiyatrosunda oynanacak.

Haber ilk olarak tiyatronun web sitesinde yayınlandı. İddo Netanyahu’nun yazarı olduğu bu tiyatro oyunun İsrail’in Kuruluş Günü vesilesiyle ilk olarak Taşkent seyircisine sunulacağı bildirildi.

Çalışma Özbek yönetmen Nabi Abdurahmanov tarafından sahnelenecek. Bu yönetmen 2013 yılında Netanyahu’nun başka bir eseri olan “A Happy End/bir Mutlu Son” oyununu da sahneye koymuştu. Bu eserde Hitlerin Nazi Partisi iktidara geldiğinde Berlin’de yaşayan Yahudi asıllı bir fizikçi ve ailesinin hikayesi anlatıyor.

“Dünyalar çarpıştığında” eseri ise Albert Einstein ve Dr. Immanuel Velikovskiyning kendi aralarındaki görüşmeler üzerine kurgulanmış.

İddo Netanyahu eserinin gala toplantısında “Ben bu eseri dini ve ilmi yönden mükemmel gelişmenin bir insana ne kadar pahalıya mal olabileceğini anlatmak için yazdım” dedi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nın üvey kardeşi olan İddo Netanyahu tıp doktoru ve yazar. İddo Netanyahu adını “Kurtarıcılar” ve “İonnin son savaşı” adlı eserleri duyurmuştu.

Dünya Bülteni