Kategori: TÜRKİSTAN HABER

Tayland’daki Uygurlar Türkiye’ye getirildi

01.07.2015

Çin zulmünden kaçtıktan sonra Tayland’da tutuklu bulunan Uygurların ilk kafilesi Türkiye’ye getirildi

Çin’den kaçarak Tayland’da sığınan ancak buradan da iade edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Uygurlarla ilgili sonunda olumlu bir gelişme yaşandı. Türkiye’nin girişimleri sonucu, uzun süredir bu ülkede tutuklu bulunan Uygur mültecilerden bir grup İstanbul’a getirildi.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Türkçe Konuşan Ülkeler Uluslararası Gazeteciler Derneği Genel Başkanı Güngör Yavuzaslan, Türkiye’nin uluslararası bir diplomasi başarısına daha imza attığını ifade ederek, “Tayland’da tutuklu bulunan Uygur Türkleri kurtarıldı. Tayland’daki Uygur Türkleri Türkiye’ye gelmeye başladı” dedi.

Yavuzaslan yaptığı açıklamada, “Mart 2014 tarihinden beri Tayland’da tutuklu bulunan Uygur Türkleri dün akşam saatlerinde Türkiye’ye gelmeye başladı. İlk önce kadın ve çocuklardan oluşan 173 kişilik kafile Türkiye’ye geldi. Türkiye Cumhuriyeti’nin aylardır Taylanlı yetkililerle yaptığı çalışmalar sonucu Uygur Türkleri anavatana giriş yapmaya başladı. Uygur Türklerini İstanbul Atatürk Havaalanı’nda Doğu Türkistanlılar Derneği Genel Başkanı Seyit Tümtürk ve yetkililer tarafından karşılandı” diye konuştu.

KAYSERİ’YE YERLEŞTİRİLDİLER

Çocuk ve kadınlardan oluşan 173 kişi, Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin girişimleri sayesinde özel uçakla Bangkok’tan İstanbul’a oradan da Kayseri ye getirildi.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Dünya Uygur Kongresi Başkan Yardımcısı ve Doğu Türkistan Derneği Genel Başkanı Seyit Tümtürk, “Bu konuda hassasiyet gösteren Türk hükümetine teşekkür ediyoruz. 30 Haziran 2015 tarihi itibari ile 1.5 yıldır Tayland’da bir kampta hapis olan kadın ve çocuklardan oluşan 173 kardeşimiz İstanbul Atatürk Havalimanı’na sağ salim indi. Biz bunun için Allah’a hamd ediyoruz. Şükrediyoruz. Elhamdülillah bu kardeşlerimiz bir zarara uğramadan bugün Türkiye topraklarına ayak bastı. Burada emeği geçen Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve yetkililerine özellikle Dışişleri Bakanlığı mensuplarına Bangkok’taki Türk büyükelçiliğine ve Türk milletine teşekkürlerimi ve şükranlarımı arz ediyorum. Bu süreç içerisinde hassasiyet gösteren bütün siyasi parti liderlerine, siyasi parti temsilcilerine ve Türk milletinin aziz evlatlarına Doğu Türkistan’dan kaçıp, hicret edip oradaki zulümden dolayı hiç bilmediği meçhule doğru ölümüne bir hicreti tercih eden bu kardeşlerimiz çeşitli meşakkatli yollardan sonra kimisi yolda hayatını kaybetti. Kimisi sınır ülkelerinin muhafızları kurşunları ile hayatını kaybetti. Kimisi doğal şartlarda hayatını kaybetti. Kimisi büyük mağduriyetler ve süistimallere maruz kaldı. Ama çok şükür bugün toplam 250 kardeşimizden 173’ü sağ salim Türkiye’ye geldiler. Bunun için tekrar ve tekrar devletimize ve milletimize teşekkür ediyoruz. İnşallah bu süreç diğer kardeşlerimizin de sağ salim gelişi ile sonuçlanır.” dedi.

Türkiye’ye gizlilik içinde gelen Doğu Türkistanlı soydaşlar, Kayseri’de, daha önce Çin’den çeşitli yollardan kaçıp gelen Uygur Türkleri’nin yanına yerleştirildi.

Can güvenliği açısından Uygur Türkleri’nin barındığı yerlerden fotoğraf ve görüntü alınmasına Valilikçe müsade edilmiyor.

ÇİN ZULMÜNDEN KAÇIYORLAR

Çin’den geçen yıl kaçarak Tayland’a sığındığı belirtilen Uygurların 300 civarında olduğu belirtiliyor. Pekin yönetimi, Tayland’dan kendilerine sığınan uygurların iade edilmesini istiyor. Ancak uluslararası sivil toplum kuruluşları ve Türkiye mültecilerin iade edilmemesini isteyerek çeşitli girişimlerde bulunmaya devam ediyor.

Dünya Bülteni

Devami

Kazakistan-İtalya arasında 500 milyon dolarlık anlaşma

01.07.2015

Milano’da yapılan Kazak-İtalyan iş forumunda iki ülke arasında 500 milyon dolarlık anlaşma imzalandı

Kazakistan ve İtalya arasında 500 milyon dolarlık 20 anlaşma imzalandı.

Kazak basınında çıkan haberlere göre Milano’da yapılan Kazak-İtalyan iş forumunda iki ülke arasında imzalanan anlaşmalar tarım ve tekstil makineleri üretimi, gıda ürünleri üretimi, petrol ve inşaat sektöründe işbirliğini öngörüyor.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev Foruma katılan birçok İtalyan işadamının uzun dönem ülkesinde ticari faaliyette bulunduklarını ve onların Kazakistan’ın potansiyelinin farkında olduklarını söyledi.

Kazak lider, işadamlarına hitaben “Biz size bölgemizde ve dünyadaki siyasi gelişmelere bakmaksızın samimi diyalog ve yapıcı işbirliğine yönelik tutumunuz için teşekkür ediyoruz. Küresel ekonomideki duruma rağmen, gelecek için ortak bir plan inşa ediyoruz. Bu projelerin birçoğu zaten başarıyla uygulanmaya konuldu. Bu birbirimize güvenimizin sonucudur” dedi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı iki ülke arasındaki ticari, ekonomik ve yatırım işbirliğinin istikrarlı gelişimine de vurgu yaptı:

“Ülkelerimiz arasında ikili ticaret hacmi her sene büyümektedir. Geçen yıl bu rakam 17 milyar dolara ulaştı. İtalya Kazakistan ekonomisinin büyük yatırımcılarından biridir. 2005 yılından bu yana İtalya’dan ülkemize doğrudan yatırım girişi yaklaşık 6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Şu anda, ülkemizde aktif olarak yaklaşık 200 İtalyan sermayeli şirket çalışıyor.”

Nazarbayev, ülkesinde faaliyet gösteren uzmanlara ve yatırımcılara göre Kazakistan’ın Orta Asya bölgesinde en iyi yatırım şartlarına sahip olduğunu belirterek “Dünya Bankası ülkemizi yatırımlar için en iyi devletler listesine aldı. Bunun yanında Kazakistan’ın uluslararası borcu çok düşük seviyede ve buna karşılık bizim 100 milyar dolar üzerinde rezervlerimiz var” ifadelerini kullandı.

Dünya Bülteni

 

Devami

ABD Gülnara Kerimova’nın varlıklarına el koydu (O’zbekcha ve Türkçe)

01.07.2015

Özbek liderin kızı Gülnara Kerimova ile ilgili yolsuzluklar ABD yargısına taşınırken ABD Adalet Bakanlığı Kerimova’nın 300 milyon dolarlık varlığına el koydu

ABD Adalet Bakanlığı, Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov’un kızı Gülnara Kerimova’nın ortak olduğu şirketler grubunun 300 milyon dolarlık varlığına el koyacak.

Kerimova ili ilgili yolsuzlukların şimdi de ABD mahkemelerine taşındığı bildirildi.

29 Haziran’da ABD Adalet Bakanlığı, New York şehri güney bölgesi mahkemesinden Belçika, İrlanda ve Lüksemburg’un Swisdorn Limited, Takilant Limited, Expoline Limited adlı şirketlerin yaklaşık 300 milyon dolarlık varlıklarına el konulmasını talep etti.

Savcılığa göre, bu paralar adı geçen şirketlerin Özbekistan iletişim pazarında pay alabilmeleri için Gülnara Kerimova’nın yakınındaki isimlere verilen rüşveti oluşturuyor.

Davaya göre bu şüpheli ödemeler 11 yıl önce başladı. 2004 yılında Rus MTS şirketi, Swisdorn şirketi ve “Uzdunrobita” şirketleri arasında 100 milyon dolarlık şüpheli anlaşmalar ve ödemeler yapıldığı bildirildi.

2011 yılında, adı geçen Rus şirketi Gülnara Kerimova kontrolündeki Takilant şirketine frekans bedeli olarak 30 milyon dolar ödemişti. Oysa Özbekistan mevzuatına göre frekanslar için ödeme yapılmıyor. ABD Adalet Bakanlığı’na göre bu sözleşme de yolsuzlukların bir parçası. 2004-2009 döneminde Rus MTS şirketinin Swisdorn ve Takilant şirketlerine 380 milyon dolar ödediği bildirildi.

Amerikalı bağımsız hukuk danışmanı Kyle Davis’e göre ABD yetkilileri genellikle yolsuzluk olduğunu kanıtlayan kesin deliller olduğunda varlıklara el konulması talebi ile davaya başvuruyor. Dolaysıyla adı geçen şirketler ABD hükümeti ile kendilerine verilecek para cezaları konusunda anlaşarak bu davanın hızlandırılmasını istemiş olabilir.

Özbekistan’ı bağımsızlık döneminden beri yönetmekte olan İslam Kerimov ve ailesinin ülke içinde ve yurt dışında büyük yolsuzluklara karıştığı sürekli ifade ediliyor. Özbek muhaliflere göre, Kerimov bu davalardan yargılanmamak için de kendi rejimini ayakta tutmaya çaba gösteriyor.

АҚШ Гулнорага пора сифатида берилган $300 миллионни ҳибсга олмоқчи

 

АҚШ Адлия вазирлиги Россияга доир икки телеком ширкати Ўзбекистонда пора бергани иддаоларига алоқадор 300 миллион АҚШ долларини ҳибсга олиш ҳаракатларини бошлади. АҚШ расмийлари мазкур маблағнинг бир қисми Гулнора Каримовага тегишли Takilant Ltd. фирмасига” доир, дея гумон қилмоқда.

АҚШ расмийлари Россиянинг VimpelCom ва МТС компаниялари Ўзбекистон телеком бозорига кириш имкони учун воситачи фирмалар орқали Ўзбекистон президентининг яқин қариндошларидан бирига миллионлаб доллар пора берганини иддао қилмоқда.

Гулнора Каримова бир ярим йилдан бери Тошкентда уй қамоғида қолаётганига доир иддаолар бор.

АҚШ расмийлари мазкур маблағнинг бир қисми “Каримовнинг қариндошига тегишли Takilant Ltd. фирмасига” доирдир дая гумон қилмоқда. АҚШ Адлия вазирлиги Ўзбекистон президентининг қариндоши исмини келтирмасдан, уни “А амалдор”, дея атаган. Лекин Takilant фирмаси президентнинг тўнғич қизи Гулнора Каримовага қарашли экани Озодлик иштирок этган журналистик суриштирувлар доирасида аниқланган.

АҚШ терговчилари 29 июнь куни маблағларни ҳисбга олиш сўрови билан Манҳэттендаги Федерал судга киритган аризада Глунора Каримовага алоқадор яна икки воситачи фирма Swisdorn ва Expoline номлари ҳам келтирилган.

Бу иддаолар юзасидан бораётган тергов доирасида терговчилар New York Mellon Corp. банкининг Ирландия, Люксембург ва Бельгия шуъбаларидаги ҳисоб рақамларида сақланаётган 300 миллион долларни ҳибсга олмоқчи.

АҚШ Адлия вазирлиги Швеция прокуратурасига Takilant Ltd. фирмасига доир маблағнинг швед банкидан чиқариб олинмаслигини кафолатлашни ҳам сўраган.

Бир ярим йилдан бери уй қамоғида қолаётгани иддао қилинадиган президент қизи воситачи фирмаларни ўзига яқин шахслар, хусусан фуқаровий эри Рустам Мадумаров ва хос ёрдамчиси Гаянэ Авакян номларига расмийлшатирганига доир маълумотлар бор. Мадумаров ва Авакян ўтган йили Ўзбекистон ҳарбий суди томонидан одам ўғирлаганлик айблови билан узоқ муддатли қамоқ жазосига ҳукм этилган.

Озодлик апрель ойида АҚШ Адлия вазирлиги жиноят қидирув бўлими Швеция прокуратурасига VimpelCom, MTS ва TeliaSonera компаниялари пора тўлаши учун воситачи бўлган Takilant Ltd. фирмасига доир маблағнинг швед банкидан чиқариб олинмаслигини кафолатлашни сўрагани тўғрисида хабар қилган эди.

Ундан бироз аввал Озодлик иштирок этган журналистик суриштирувда Ўзбекистонда фаолият юритадиган VimpelCom, MTS ва TeliaSonera телеком ширкатлари Гулнора Каримовага камида бир миллиард АҚШ доллари миқдорида пора бергани фош этилган эди.

Уюшган жиноятчилик ва коррупцияни ёритиш лойиҳаси (OCCRP)бошчилигида ўтказилган журналистик суриштирув натижасида Гулнора Каримова назоратида ташкил қилинган коррупцион схемаларга кирувчи воситачи фирмалар телеком ширкатларини йиллар давомида соғиб келганини тасдиқловчи ҳужжатлар қўлга киритилди.

Гулнора Каримова алоқадор экани иддао қилинаётган коррупция АҚШдан ташқари Европанинг бир неча мамлакатида тергов қилинмоқда.

Бундан ташқари Ўзбекистон прокуратураси ҳам ўтган йилнинг сентябрида мамлакат президентининг қизи дохил “уюшган жиноий гуруҳ” устидан жиноят иши қўзғатганини эълон қилган.

Ozodlik

 

Devami

Özbek aktivist akıl hastanesine yatırılmak istendi (O’zbekcha ve Türkçe)

29.06.2015

Özbek muhalif Rüstemov, polisler tarafından evinden alınarak psikiyatri kliniğine yatırılmak istendi

Özbekistan’da polis merkezine götürülen muhalif bir aktivist ruh ve sinir hastalıkları hastanesine yatırılmak istendi.

Ozodlik radyosunun haberine göre Özbek aktivist Şöhret Rüstemov 26 Haziran’da polis tarafından Taşkent’teki bir Psikiyatri Merkezine götürüldüğünü söyledi. Radyoya konuşan Rüstemov, önce polis merkezine götürüldüğünü, ardından savcıya götürüleceği belirtilerek psikiyatri merkezine götürüldüğü kaydetti.

Rüstemov’un ifadeleri şöyle:

“Sabah 09.00 gibi polisler evimize geldi. Benim savcılığa şikayet mektubu gönderdiğimi söylediler. Ben de mektup gönderdiğimi doğruladım. Polisler savcının konuyla ilgili benimle görüşmek istediğini ifade ettiler. Beni önce polis merkezine götürdüler. Sonra ‘sizi şehrin başsavcılığına götüreceğiz’ diyerek şehir psikiyatri merkezine götürdüler”

Özbek insan hakları savunucusu hastanede altı doktorun ruh sağlığını kontrol etmek istediğini ve bunun için şehir mahkemesinden karar çıkarıldığını aktardı. Ancak Rüstemov, kendisinin mahkemenin bu kararından haberi olmadığını ve karara şikayet hakkı olduğunu ifade ederek, orada Başsavcılık adına bu karara karşı şikayet mektubu yazdıktan sonra evine gitme izni verildiğini söyledi.

Aktivist Rüstemov, polislerin onu hastaneye götürmelerinin esas amacının kendisini toplumdan izole etmek olduğunu söyledi. Rüstemov, “Ben bugüne kadar sadece Cumhurbaşkanı idaresine 2000’den fazla şikayet mektubu gönderdim, ama hiçbirine cevap alamadım” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığının 2014 yılında yayınladığı dünyada insan hakları durumu hakkındaki raporunda Taşkent hükümetinin muhalifleri ve insan hakları savunucularını akıl hastanelerine zorla yerleştirdiği belirtilmişti.

İnsan hakları savunucuları Elena Urlayeva ve Cemşit Kerimov da daha önce Özbek hükümeti defalarca akıl ve ruh hastanelerine mecburi şekilde sevk edilmişti.

Тошкентда яна бир ҳуқуқ фаолини “психдиспансер”га ётқизмоқчи бўлишди

Ҳуқуқ фаолининг иддао қилишича, уни диспансерга олиб боришдан асосий мақсад “руҳий носоғлом” деган хулоса чиқартириш ва жамиятдан изоляция қилиш бўлган. “Чунки шу кунгача биргина президент девонига фуқаролар ҳуқуқлари борасида ёзган икки мингта шикоятимга биронта жавоб олганим йўқ”, дейди ҳуқуқбон.

АҚШ Давлат департаментининг 2014 йилда жаҳондаги инсон ҳуқуқлари вазиятига доир шу йилнинг 25 июнида эълон қилинган ҳисоботида ҳам Ўзбекистонда ўзгача фикрловчиларни руҳий касалхоналарда сақлаш амалиёти Тошкент расмийлари томонидан қўлланилиб келинаётгани қайд этилган.

Тошкентлик ҳуқуқ фаоли Елена Урлаева ҳам ҳукумат томонидан мажбуран бир неча маротаба руҳий касалликлар шифохонасига ётқизилганлардан бири:

– Мен Жамшид Каримов беш йилдан ортиқроқ вақт давомида Жиззах шаҳар руҳий касалликлар шифохонасида сақланганини биламан. У таниқли журналист бўлиб, Жиззах ва Ўзбекистондаги долзарб муаммоларни кўтарган эди. Бундан ташқари Лариса Вдовина, Лариса Конакова, Лидия Вешикова каби ҳуқуқ фаоллари ҳам руҳий касалликлар шифохонасига ётқизилган. Бу аёллар бир неча маротаба пикетга чиққани учун ҳукумат ғазабига учраган эди, – дейди Елена Уралева.

АҚШ Давлат департаментининг 25 июнда эълон қилинган ҳисоботида ўзбекистонлик ҳуқуқ фаоли Алиқул Саримсоқов ўз фаолияти ортидан ҳукумат тазйиқига учраб, 2014 йилда ноқонуний равишда руҳий касалликлар шифохонасида 16 кун сақлангани таъкидланган.

Ўзбекистон Бош вазири Шавкат Мирзиёёвни бир неча йил олдин ноқонуний ҳаракатларда айблаб судга берган Алиқул Саримсоқов жорий йилнинг март ойида ҳам Тошкентдан ўғирлаб кетилиб, Жиззаҳ вилоят руҳий касалликлар шифохонасида бир ой сақлангани ҳақида Озодлик аввалги эшиттиришларида хабар берган эди.

Ozodlik

Devami

Doğu Türkistan’da 10 Uygur daha öldürüldü

27.06.2015

Doğu Türjkistan’daki Kuçar şehrinde bir kontrol noktasında 10 Uygur öldürüldü

Çin’in 22 Haziran’da Doğu Türkistan’ın Kaşgar şehrinde gerçekleştirdiği ve 25 Müslüman Uygur’un katledilmesi ve 3 Çin polisinin ölümü ile sonuçlanan olaydan sonra bir katliam haberi de Aksu iline bağlı Kuçar şehrinden geldi.

Kuçar’ın Uça bölgesinde bir polis kontrol noktasında en az 10 Müslüman Uygur’un Çin işgal polislerince katledildiği bildiriliyor.

Özgür Asya Radyosu’nun Çin’in Sina internet Haber portalına dayandırarak verdiği bilgiye göre Uça Kentindeki bir polis kontrol noktasına yangın bombaları ile saldırı düzenleyen ve sayısı bilinmeyen bir grup kontrol noktasında bir polisin ölümüne neden oldu. Silahlı Çin polislerinin ateş etmesi sonucu 10 kişinin olay yerinde hayatını kaybettiği bildirildi.

Hong Kong’dan yayın yapan Çince “Dung Wang” internet Haber sitesi Kuçar’da ölümle sonuçlanan saldırı olayının meydana geldiğini, Çin işgal kuvvetlerinin Kuçar ve çevresini kuşatarak arama ve tutuklamalar yaptıklarını ve olayla ilgili kendilerine bilgi verenlere para ödülü vereceklerini ilan ettiklerini duyurdu. Çin yönetimi ise saldırılar ve ölümlerle ilgili suskunluğunu sürdürüyor.

Uzmanlar, Doğu Türkistan genelinde bir biri ardı sıra meydana gelen saldırı ve şiddet olaylarının esas suçlusunun Çin yönetimi olduğunu, Müslüman Uygurların kutsallarına saldırarak ve onların inançlarını aşağılayarak Uygurları tahrik ettiğini ve bu suretle bastırma ve öldürmek için kendilerine gerekçeler üreterek katliamlarına zemin hazırladığı noktasında birleşiyor.

Dünya Bülteni

Devami

Rusya’da 100 yakın Tacik iş adamı dolar milyoneri oldu

27.06.2015

“Ozodi” radyosu Rus servisi Rusya’daki Tacik girişimcilerden 100’den fazla kişinin dolar milyonerleri olduğunu haber verdi. Habere göre yeni Milyonerler bu yıl ilk defa Moskova’da bir araya geldiler.

Son yirmi yılda Tacikistan vatandaş olan birçok kişi kendi emeği ve sermayesi ile Rusya’daki finans çevrelerinin üst seviyelerine tırmanmaya başardılar. Bazı tahminlere göre, şu anda Rusya pazarında Tacikistan asıllı 100’den fazla dolar milyonerleri bulunyor.

Haberde Tacikistan’ın Moskova büyükelçisi  Imomiddin Sattorov’un ilk kez Milyoner hemşerlerini bir arada topladığı bildirildi. Büyükelçilik sözcüsü Muhammed Egamzod 26 Haziranda ”Ozodi” radyosuna Tacik işadamları ile iki amacla görüştüklerini söyledi:

“Birincisi, onların Rusya’daki çalışmalarını desteklemek, ikincisi onları Tacikistan ekonomisine sermeye yatırmaya davet etmek”.

Rusya’daki Tacik zenginler daha önce camiler, mezarlıklar önerimi ya da yoksullara yardım etmeyi tercih ediyorlardı. Şimdi ise onlar kendi vatanlarında hastaneler, okullar ve yollar yapımına katkıda bulunuyorlar.

Tacik işadamları genel olarak kurutulmuş meyve, giysi ticareti ve inşaat sektöründe faaliyet gösteriyorlar. Onlar arasında Rus pazarını aşarak Arjantin, Vietnam, Hindistan, Peru ve Kolombiya’da çalışan iş adamları da bulunuyor.

Ancak, yine de Tacikistanlı iş adamları arasında Rusya’da en zenginler listesinin başında olan Özbek kökenli Alişer Usmanov ve Iskandar Mahmudov gibi dolar Milyarderleri şimdilik bulunmuyor.

 Ozodi

Devami

Хоразмда водопровод сувидан итбалиқлар чиқяпти-Harezm’de musluk suyundan bataklık balığı çıkıyor (O’zbekcha)

27.06.2016

Хоразмда тоза ичимлик суви таъминоти аҳволи кескин ёмонлашгани айтилмоқда. Озодлик билан суҳбатда бўлган хоразмликлар вилоятда водопровод сувидан итбалиқ ва майда қурбақалар чиқаётгани, сув сифатсиз бўлса-да, уни истеъмол қилишга мажбур бўлаётганини айтишади.

Хоразмда аҳоли ичимлик суви танқислиги билан қарийб ўн йилдан буён, айниқса, жазирама ёз кунлари юзма-юз келишади.

Сўнгги ойларда эса ичимлик сувининг сифати шу қадар ёмонлашиб кетдики, айрим туманлардаги водопровод сувидан итбалиқ ва майда қурбақалар чиқа бошлаган.

– Водопровод сувини шиша идишга солиб шундоқ қарасангиз, ичида итбалиқлар, майда қурбақалар сузиб юрганини кўрасиз. Бизда сув авваллари ҳам ифлос бўлган, лекин бу даражада эмас эди, – дейди Хоразмнинг Хазорасп туманилик Арслон.

Хоразм вилоятида аҳоли ва корхоналарга исимлик суви етказиб беришга масъул “Хоразм оби-ҳаёт” ширкатидагилар буни сув қувурларидаги нуқсонлар билан боғлиқлигини айтишди.

– Сооружения яхши ишламаса, фильтрация яхши бўлмайди, ўтказворади, ўзингиз биласиз, бизда кўп жойларда сув қувурлари, насос станциялари эскириб кетган, – деди“Хоразм оби-ҳаёт” ширкатининг Озодлик боғланган ходими.

Хоразмда сув ифлослигига қарамай, ёзнинг энг чилласида маҳаллий аҳоли уни истеъмол қилишга мажбур бўлаётганликларини айтишади.

– Биз уйда водопроводга ўзларимиз махсус сувни фильтрловчи ускуна сотиб олиб, ўрнатганмиз. Кўпчилик хонадонларда бор шу. Шу бўлмаса, сувни умуман ичиб бўлмайди. Водопроводдан лойқа сув келади. Уйида фильтрловчи ускунаси йўқлар, сувни идишга солиб, тинитиб кейин ичишади, – дейди Хоразмнинг Шовот туманида яшовчи Мавлуда опа.

Мутахассислар Хоразмда ичимлик сувининг ёмонлашгани Амударё сувининг сўнгги йилларда ифлослангани билан боғлиқлигини айтишади.

– Хоразмда аҳоли сувни Амударё ва Шовот каналидан ичади. Ҳозир қўшни вилоятлар ва Туркманистоннинг Чоржўй қисмида Амударёга оқова сувлар тинимсиз ташланиши оқибатида Амударё сувининг ифлосланиши кучайди, сувни минераллашув даражаси меъёридан анча кўпайиб кетган. Агар, Амударёга чиқинди сувлар ташланиши тўхтамаса аҳвол яна ҳам ёмонлашиши мумкин, – дейди атроф-муҳит мавзусидаги мақолалари билан танилган хоразмлик журналист Бахтиёр Юсупов.

Ичимлик сувининг ёмонлиги Хоразмда аҳоли саломатлигига жиддий  таъсир этяпти.

Сўнгги вақтларда ичимлик суви сифатсизлиги боис, катталар ва ёш болалар орасида урологик касалликлар, буйрак ва сийдик йўлларида тош пайдо бўлиши каби ҳолатлар кўпайди.

Вилоят Соғлиқни сақлаш бошқармасидагилар аҳолига водопровод сувини ичмасликни тавсия этиб келади.

– Водопровод сувини фақат қайнатиб ичиш мумкин. Ёш болалар иложи бўлса, бакалашкада сотиладиган сувни ичишса яхши, – деди бошқарманинг Озодлик боғланган ходими.

Пластик идишларга қадоқланган сувнинг нархи эса Хоразмда шу кунларда осмонга ўрлаб кетган.

– Ҳозир кўпчиликнинг ҳамёни баклашкадаги сувни сотиб олишгни кўтармайди. 5 литрлик сувни олиш арзонга тушади, лекин у ҳам тўрт-беш минг сўм. Бир литрлиги мингни тепасида. Бизда фақат бойлар, пулдорлар бакалашкали сув ичишади, овқатни ҳам шундай сувда тайёрлайдиганлар бор. Оддий аҳоли эса крандан оқадиган сувни истеъмол қилишга мажбур, – дейди хоразмлик журналист Бахтиёр Юсупов.

Қадимда Хоразмда аҳоли сувни қудуқлардан ичишган. Бугунги кунда эса вилоятда қудуқлар қуриб қолган, қуримаганларини ичидаги сув эса ичишга ярамайдиган ахволга келиб қолган.

Ozodlik

Devami

Sıcak hava dalgası şimdi de Tacikistan’da

26.06.2015

Tacikistan’da önümüzdeki hafta sıcak hava dalgasının etkili olacağı açıklandı ve hastanelerde önlem alındı

Tacikistan’da önümüzdeki günlerde şiddetli sıcaklıklar görüleceği tahmin ediliyor.

Tacikistan Hidrometeoroloji Devlet Ajansı uzmanları 27 Hazirandan başlayarak ülkede görülmemiş sıcak günlerin başlayacağını tahmin ettiklerini bildirdi. Temmuz ayında da etkili olacak sıcakların zor anlar yaşatacağı ifade ediliyor.

Uzmanlara göre sıcak hava akımı Tacikistan güney-batı sınırlarından gelecek ve nem oranı yüksek olacak. Termometreler hava sıcaklığını 40 derece üzerinde gösterecek.

Pakistan’da bu günlerde sıcak havadan ölenlerin sayısının bin kişiyi aştığını dikkate alan Tacikistan Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı şimdiden önlemlerini almaya başladı. Ülkenin tüm sağlık kurumları sıcak iklim şartlarında risk altındaki kişilere acil yardım sağlamak için hazır bir hale getirildi.

Tacikistan Sağlık Bakanı Yardımcısı Nevruz Caferov yüksek tansiyon ve kalp-damar hastalığı olan vatandaşların kavurucu güneşin altında bulunmamaları ve bu dönemi şehirlerden uzak, daha serin köylerde geçirmelerini tavsiye etti.

25 Haziran’da Ozodi Radyosuna konuşan Nevruz Caferov özelikle çocukların saat 10 ile 16 aralarında sokaklarda bulunmaması gerektiği hakkında anne ve babaları uyardı.

Tacikistan Hidrometeoroloji Devlet Ajansı uzmanı Cemile Baydullaeva’ya göre ülkede her yıl Temmuz ayında rekor sıcak günler yaşanıyor, ancak sıcak günlerin Ramazan ayına rastlaması insanların sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.

Doktorlar sıcak günlerde hasta ve oruçlu insanların özellikle dikkatli olmaları gerektiğini bildirdiler.

Dünya Bülteni

Devami

Çin’den Uygurlara yönelik gizli Ramazan talimatı

26.06.2015

Uygur Özerk Bölgesi’nde işgal güçleri ev, dükkan ve camilere yönelik operasyonlarını arttırırken lokantalara gündüz açık tutma, marketlere ise alkol satma zorunluluğu getirildi

Doğu Türkistan’da hükümet yetkililerinin ramazan ayı boyunca Uygur Türklerinin yakından izlenmesi konusunda güvenlik görevlilerini uyaran bir yazıyı yerel yönetimlere gönderdiği ortaya çıktı. Söz konusu yazının yerel yönetimlere ulaşmasının ardından ise birçok şehir ve kasabada market, dükkan ve camilere yönelik operasyonlar arttı.

Hür Asya Radyosu’nun haberine göre söz konusu emir yazısı 7 maddeden oluşuyor. 15 Haziran’da Aksu şehrinde kararlaştırılan belge Ramazan başlamadan hemen önce yerel yönetimlere gönderildi. Ramazan ayının geldiğinin altını çizen belgede, köy ve kasabalarda yaşayan siyasi şüpheli ailelerin yakından gözlenmesi isteniyor.

Belgede şehir dışından gelen yerel ve yabancı turistlerin de takipte tutulması talep ediliyor. Müslüman ülkelerden gelen turistlerin parmak izlerinin ve saç örneklerinin alınması da istenilenler arasında bulunuyor. Özellikle Mısır’dan gelen turistlerin takip edilmesi de ayrı olarak belirtiliyor.

Tarımda kullanılan alet ve eşyaları üreten işyerlerinin de yasadışı olaylarda kullanılmak üzere silah üretmediğinden emin olunması için aranması belgede yer alan diğer bir başlık.

İşyerlerinin yanı sıra camiler de aranacak. Polisten gerektiği durumlarda halıların altına bakması ve yasaklı dini kitaplara göz açtırmaması isteniyor. Market ve lokantaların ramazan boyunca gündüz açık kalması gerektiği belirtilirken, alkol ve sigara satma zorunluluğu da getiriliyor.

Bölgede yaşayan halk ise seslerini duyuramamaktan yakınıyor. İsmini vermek istemeyen bir köy sakini yaşadıkları baskı ve zulmü anlatmak için kelimelerin yetmediğini, yetkililerin keyfi davranışlarına artık bir son vermesini istiyor.

 Dünya Bülteni 

Devami

Güney Kore daha çok Özbek işçi alacak

26.06.2015

Güney Kore ile Özbekistan arasında yapılan görüşmelerde Özbek işçi kotasının arttırılması kararı alındı

Güney Kore’nin Özbek işçilere için uygulanan kotayı arttıracağı belirtiliyor.

Özbekistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı basın servisi yetkilisinin ”Ozodlik” radyosuna bildirdiğine göre Özbek göçmen işçilere daha fazla kota tahsis konusu Güney Kore Ticaret Odası Hesap Komiseri Başkanı Çin Eng Gon’in Taşkent’te yaptığı görüşmelerde ele alındı.

Kotanın ne kadar arttırılacağı konusunda ise henüz açıklama yapılmadı. Bakanlık yetkilisi Güney Koreli heyetin kota uygulamasında Özbekistan’a öncelik verdiklerini belirterek “Özbek işçilerden memnunlar daha fazla Özbek işçilere ihtiyaçları olduğunu söylediler. Ancak kotanın ne kadar artırılacağı halen görüşülen konular arasında” dedi.

Güney Kore şu anda 16 ülke vatandaşlarına resmen çalışma kotası veriyor. Taşkent’teki görüşmelerde Çin Eng Gon, Özbek işçilere Güney Kore’nin ihtiyacı olduğunu söyledi.

Özbekistan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na göre 2007 yılında Güney Kore ile imzalanan anlaşma sonucu bu ülkeye 22 bin 500 Özbek işçi gönderildi. Ancak resmi olmayan verilere göre bu ülkede yüzbinden fazla Özbek göçmen işçi bulunuyor.

Öte yandan Güney Kore’ye Özbek işçileri gönderme işlemlerinde ciddi yolsuzluklar olduğu biliniyor. Bu yolsuzluklarla suçlanan çok sayıda Özbek yetkili ceza almıştı.

Dünya Bülteni

Devami