Kategori: TÜRKİSTAN HABER

Қозоқлар шимолга кўчади-Kazaklar kuzeye taşınacak (Özbekçe-Türkçe)

Қозоғистон ҳукумати жанубда яшовчи аҳолини шимолга кўчириш борасида бош қотирмоқда. Ушбу амал жанубий минтақалардаги аҳоли зичлигини камайтириш ва шимолда йилдан йилга камайиб бораётган одамларнинг ўрнини тўлдириш мақсадида қилинаётгани айтилмоқда.

Кузатувчилар Украина ҳодисаларидан сўнг Қозоғистон шимолидаги миллати рус бўлганларнинг сони кўплигига эътибор қаратишган.

Қозоғистон Соғлиқни сақлаш ва ижтимоий ривожланиш вазирлиги аҳолини кўчириш борасида қонун лойиҳаси тайёрлаганини маълум қилган.

Мутахассисларнинг ҳисоб китобига кўра, Қозоғистонда ҳар йили 300 минг одам у минтақадан бу минтақага кўчиб ўтади. Ҳукумат ушбу жараёнга аралашиб уни тартибга солмоқчи.

Ҳукуматдагиларнинг таъкидлашича, ҳозир бирор чора кўрилмаса, яқин йиллар ичида шимолдаги аҳоли сони деярли бир миллион қисқариб кетади. Жанубда эса 5 миллионга кўтарилиб кетади.

Бу каби номутаносибликнинг олдини олиш учун Вазирлар маҳкамаси зарур чоралар кўришга қарор қилди.

Расмийлар ушбу чоралар ҳеч кимни мажбуран кўчиришни назарда тутмаганлигини айтмоқда.

Бироқ янги қонун кўчиб ўтувчиларга мўмайгина пул, транспорт ҳаражатларини қоплаш, кафолатган ишчи ўринлари ва арзон ижара бошпана таклиф қилиши мумкин.

Бундан ташқари ҳукумат ётоқхоналар ва шимолдаги олий ўқув юртларига грантлар сонини оширишни режа қилмоқда.

Соғлиқни сақлаш ва ижтимоий ривожланиш вазири Тамара Дуйсенова журналистлар билан учрашувда кўчириш ихтиёрий равишда амалга оширилишини айтган.

“Кўчириш ихтиёрийдир. Агар одам кўчишни истаса кўчиши мумкин. Қани кўчиб ўтингларчи, деган босим бўлмайди. Фуқароларимизга аниқ мутахассислик бўйича аниқ бўш иш ўрни бор иш берувчилар мавжуд аҳоли пунктини таклиф қиламиз”, – дейди Тамара Дуйсенова.

Украинадаги ҳодисалар ва Қримнинг Россияга қўшиб олиниши ортидан Қозоғистондаги жамоатчилик вакиллари Россия билан чегарадош шимолга маҳаллий аҳолини кўчириш лозимлигини уқтириб келади.

2014 йилги аҳолини рўйхатга олиш натижаларига кўра Қозоғистонда 3,5 миллиондан ортиқ рус истиқомат қилади. Улар умумий аҳолининг 21 фоизини ташкил қилиб мамлакатда қозоқлардан сўнг энг кўп миллат бўлиб турибди.

Эътиборли томони русларнинг кўпчилик қисми Россия билан чегарадош вилоятларда яшайди.

Шимолда русларнинг сони ўртача 40 фоизни ташкил қилади. Шимолий Қозоғистон вилоятининг қарийб 50 фоизини руслар ташкил қилади.

Расмийлар режаланаётган кўчишлар геосиёсий вазият билан қанчалик боғлиқ эканлиги борасида бирор изоҳ бермаган.

Бироқ Қозоғистоннинг демографик харитасига назар солиш билан буюк кўчиш Россиядан келиши мумкин бўлган хавфнинг олдини олиш мақсадида қилинаётганини пайқаш қийин эмас.

2014 йил ўтказилган аҳолини рўйхатга олиш натижаларига кўра, аҳоли энг кенг жойлашган минтақа тўртлигини ғарбий, марказий ва жанубий ғарбий вилоятлар ташкил қилади.

Ақтўба, Қарағанда, Қизилўрда ва Манғистау вилоятларида ҳукумат томонидан таҳликали деб баҳоланаётган шимолий вилоятларга қараганда аҳоли зичлиги камроқ.

Бироқ ҳукумат аҳоли зичлиги умум мамлакат кўрсатгичлари бўйича ўртачани ташкил қилаётган айнан шимолдаги минтақаларга кўчишни қўллаб қувватламоқчи.

Украина ҳодисаларидан сўнг Қозоғистон ҳукумати мамлакатга келувчи этник қозоқларнинг жойлашуви ва фуқаролик олишига енгилликлар киритган эди.

Эндиликлар кўчиб келаётган ўралмонлар ўзлари истаган минтақада яшаши ва бир йилнинг ичида фуқаролик олишлари мумкин.

http://www.bbc.co.uk/uzbek/

 

TÜRKÇE

Güney Kazakistan ahalisi Rusya ile sınır olan kuzey bölgelere taşınacak

Rusların çoğunlukta olduğu kuzey bölgelere göç ettirme için bir proje hazırladığı duyuruldu. Kazak resmilere göre böyle göçün nedeni her sene gittikçe azalan kuzey bölge nüfusunun yoğunluğunu azaltmamak içindir.

Ancak uluslar arası ve yerel gözlemciler memleketin kuzeyinde Rus nüfusu çoğunlukta olduğunu ve bu durum Ukrayna olaylarının Kazakistan’da da yaşanabileceği manasına geldiğini vurguluyorlar.

Rusya lideri Putin tarihte Kazakların kendi devleti olmadığını ve Rus milletçiler ise bu memleket kuzeyinin Rusya’ya ait olduğunu iddia etmişlerdi.

Kazakistan’ın Sağlık ve Sosyal Kalkınma Bakanlığı güney nüfusun kuzeye göçünü öngören bir yasa tasarısını hazırladığını açıkladı.

Uzmanlara göre, her sene Kazakistan güneyinde yaklaşık 300 bin kişi kuzey bölgelere göç edecek. Kazak hükümetine göre yakın yıllarda kuzey bölgede yaşayanlar sayısı bir Milyona azalması, güneyde yaşayanlar sayısı ise 5 Milyona artması beklenmektedir.

Kazak hükümeti kimsenin zorla göçe mecbur edilmeyeceğini, ancak güneyden kuzeye göç edeceklere yüklü para yardımı verileceğini, bunun yanında taşıma maliyetlerinin karşılanacağını ve garantili iş ve ucuz kiralı konutları vaat etmektedir.

Devami

Обид қори мулоқотга бошлади-Suikaste uğrayan Özbek imam üç yıl sonra konuşmaya başladı (Özbekçe-Türkçe)

Швециядаги шифохонада қолаётган ўзбекистонлик таниқли имом Обидхон қори Назаровнинг соғлиги анча яхшилангани, чекланган сондаги зиёратчилар билан сўзлаша бошлагани айтилди. 22 февраль куни имомга нисбатан суиқасд содир этилганига 3 йил тўлади. Аммо жиноят терговчилари ҳануз сукут сақламоқда.

3 йилдан буён шифохонада қолаётган ўзбекистонлик 57 яшар таниқли имом Обид қори Назаровнинг шогирдларидан бири – Абдулазиз хаста имом бироз аввал тўлиқ ҳушига қайтгани, шу кунда зиёратига кираётганларни таниб, қисқа мулоқот қилаётганини айтмоқда:

– Кирганларни таниб, оз-оздан мулоқот қилаяптилар. Масалан, “ҳа” ёки “йўқ”, деб муносабат билдираяптилар. Ҳар ҳолда гапларни тушунаяптилар ва мулоқот учқунлари бор. Лекин, қанчалик тўлиқ тушунгани ёки мулоқот қилаётгани ҳақида аниқ айтолмайман, узр. Кўринишидан у кишини бошидан ўқ еган, демайдиган даражада соғайиб кетдилар. Ташқи кўринишида жароҳат аломати йўқ, – деди Озодлик саволларига имкон қадар тафсилотлардан тийилиб жавоб берган Абдулазиз.

Унинг айтишича, Обидхон қори Назаровга нисбатан Швеция махсус хизматларининг эҳтиёт чоралари ҳануз кучайтирилганича қолмоқда. Жумладан, имомнинг соғлигига оид тўлиқ ахборот, шифохона манзили ҳам сир сақланмоқда.

– Қайси шифохонада эканини бизга айтишмайди. Фақат Довудхон ва яна бир неча яқинларигина кўриши мумкин. Ҳамма янгиликларни улардан эшитиб турибмиз. Довудхон ҳам кучайтирилган тартибда ҳимояланмоқда. Туркияда бўлган воқеалардан кейин бу ерда ҳамма эҳтиёткор бўлиб қолди, – дейди Абдулазиз.

3 йил аввал – 22 февраль куни содир этилган суиқасд терговига оид маълумотлар эса жамоатчиликка сирлигича қолмоқда.

Обидхон қорининг шогирдлари ва ўзбекистонлик фаоллар суиқасддан 3 йил ўтиб, Стокҳолмда ўтажак норозилик тадбирида тергов-суриштирувга масъул идораларга ҳам расман мурожаат йўллаш ниятида:

– Аслида, суиқасд қилган одамлар топилдими, Жуковский нима бўлди, деган мазмунда кўплаб идораларга хат ёздик. Лекин, аниқ жавоб берилмадим, назаримда. Лекин 3 йиллиги арафасида яна расман сўров киритаяпмиз. Зора, бирор аниқ жавоб олсак, деган умиддамиз, – дейди Абдулазиз.

Обидхон қори Назаров Швециянинг Стромсунд шаҳарчасидаги ўз уйи йўлагида номаълум қуролли шахс томонидан отиб кетилган эди.

Швед прокурори Кристер Петерссон илгари сурган айблов асосида Обидхон қорига ўқ узганликда гумон қилинган Ўзбекистон фуқароси, 1978 йил туғилган Юрий Жуковскийнинг қаерда экани ҳам ҳозирча кенг жамоатчиликка номаълум қолмоқда.

2012 йил 12 октябр куни унинг Россияда қўлга олингани ҳақиданорасмий хабар пайдо бўлган. Россия Федерал Хавфсизлик хизмати бу хабарни тасдиқламаган, аммо, инкор ҳам қилмаган.

Ҳозирча ҳар икки давлатнинг мутасадди идораларидан бу борада бирор аниқ маълумот олиш имконсиз қолмоқда.

Швед прокурори таниқли ўзбек имоми Обид қорига нисбатан суиқасдни унинг сиёсий ва диний фаолияти билан боғлиқ, деб ҳисоблашини айтган. Бироқ, Обид қорига уюштирилган суиқасд ортида Ўзбекистон ҳукумати ва унинг махсус хизмати турибди¸ деган иддаони аниқ тасдиқлайдиган далил йўқлигини ҳам таъкидлаган.

Мазкур суиқасдга алоқадор деб кўрилган ўзбекистонлик эр-хотин – Баҳодир Пўлатов ва Нодира Аминовалар эса 2013 йилнинг июль ойида маҳкама қарорига биноан айбсиз деб топилиб, озодликка чиқарилган.

ozodlik.org

TÜRKÇE

Suikaste uğrayan Özbek imam üç yıl sonra konuşmaya başladı

İsveç’te üç sene önce suikaste uğrayan Özbek imam nihayet konuşmaya başladı

Dünya Bülteni/ Haber Merkezi

İsveç’te İslam Kerimov ajanlarının suikastından sağ kurtulan Özbek imam üç yıl aradan sonra konuşmaya başladı.

2012 yılında İsveç’te yaşadığı evinin yakınında silahlı saldırıda başından yaralanan ve yaklaşık 2,5 sene komada kalan Özbek imam Abidkari Nazarov’un yakınları ile konuşmaya başladığı bildirildi.

Suikasttan 3 sene geçmesine rağmen İsveç makamları olayı aydınlatma konusunda ciddi adımlar atmadı. Cinayeti Rus asıllı Kerimov rejimi tetikçisi Yuri Jukovskiy adlı bir kişinin işlediği ortaya çıkmıştı. Jukovskiy’nin imamın evine yakın dükkanda alışveriş yaptığı güvenlik görüntülerine takılmış ve İsveç basınında geniş yer almıştı.

İsveç polisi bu kişiye yardım ve yataklık yapan bir Özbek çifti yakalamış, ancak mahkemece serbest bırakılmışlardı.

Özbek imam hala hastanede tedavi görüyor. Ancak İsveç makamları imamın tedavi gördüğü hastanenin yerini açıklamadığı gibi, onunla sadece aile fertlerine görüşme izni veriyor.

Ozodlik radyosuna konuşan imamın damadı Abdülaziz imamın onu ziyarete gelenleri tanıdığını ve onlarla kısa konuşmalar yaptığını bildirdi.

Özbek Müslümanların İsveç, Türkiye ve diğer devletlerde Nazarov’a suikast olayını 3’üncü yıldönünümünde protesto edecekleri bildirildi. İstanbul’daki protesto 20 Şubat Cuma günü Taksim’deki İsveç Konsolosluğu önünde yapılacak.

 

 

Devami

Özbekistan’da zulüm var ! Gazeteci Hamidov 5 yıl sonra serbest

“İSLAM HAK DİN” DEDİ BEŞ YIL HAPİS YATTI

IMG-20150211-WA0002

Özbekistan’ın ünlü spor yazarlarından Hayrullah Hamidov, yaklaşık 5 yılı aşkın bir süreden beri tutulduğu cezaevinden 11 Şubat Çarşamba günü  tahliye oldu. Hamidov’u akraba ve arkadaşları cezaevi kapısında karşıladı.

Şampiyon Gazetesi’nin yazı işleri müdürü olan Hayrullah Hamidov 21 Ocak 2010’da Taşkent polisince evinde tutuklanarak hapse atılmıştı.

Başkent Taşkent yakınlarındaki Gülbahar’da yargılanan Hamidov’a “yasak bir dinci örgüte üye olmak” suçlaması yapıldı. Hayrullah Hamidov 6 yıl hapse mahkûm olurken mahkeme, yasak örgüt üyesi oldukları gerekçesiyle Hamidov’la birlikte yargılanan 18 zanlıya da çeşitli hapis cezaları vermişti.

Uluslararası İnsan Hakları savunucuları ve çeşitli kuruluşlar gazeteci Hamidov  ve 18 kişinin mahkum edilmesine tepki göstermişlerdi. Bunlardan Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü kararı eleştirerek Hamidov’un suç sayılabilecek herhangi bir harekette bulunmadığını savundu. Merkezi Paris’te bulunan örgüt Taşkent hükûmetini kınadı, Hamidov’un radyo programında dini konularda sohbet etmekle yetindiğini ileri sürdü.

Spor yazarlığının yanı sıra radyolarda dini sohbetler de yapan Hamidov, “İslom Xaq Din” başlıklı video serisi ile İslam dinini tanıtmayı amaçlıyordu. Hamidov’un Özbekistan dışında Ortaasya’nın diğer ülkelerinde de geniş bir hayran kitlesi bulunuyor. Sevilen gazeteci, İslam’a yöneldikten sonra Kerimov rejiminin baskılarına maruz kaldı.

Devami

Қозоғистонда муддатидан олдин президент сайлови-Kazakistan’da erken seçim sinyali

Özbekçe-Türkçe

Қозоғистонда муддатидан олдин президент сайлови ўтказиш таклиф қилинди

Қозоғистон халқ ассамблеяси кенгаши мамлакатда муддатидан олдин президент сайлови ўтказиш ташаббуси билан чиқди. Мазкур ассамблея раиси Нурсултон Назарбоев эканини урғулаган кузатувчилар бу таклиф бевосита амалдаги президентнинг ўзидан чиққан бўлиши мумкинлигини эътибордан соқит қилмаяптилар.

Қозоғистон халқ ассамблеяси кенгаши аъзолари 14 февраль куни ўтказилган мажлисда Қозоғистонда муддатидан олдин президент сайлови ўтказиш ташаббусини бир овоздан маъқуллади. Бу ҳақда Озодликнинг қозоқ хизматига ассамблея кенгаши аъзоси, Қозоғистондаги курд диаспораси раҳбари Князь Мирзоев маълум қилди.

Унинг айтишича, 2015 йилда муддатидан олдин президент сайлови ўтказиш таклифи Ассамблея раисининг ўринбосари Анатолий Башмаковдан чиққан.

– Мен ҳам сўзга чиқиб, Башмаковнинг таклифини қўллаб-қувватладим. Мен президент Нурсултон Назарбоевга тўлалигича ишонаман, – дер экан Қозоғистондаги курдларнинг “Барбанг” ассоциацияси раиси Князь Мирзоев шанба кунги мажлисда президент Назарбоевнинг ўзи қатнашмаганини қўшимча қилди.

Мирзоевга кўра, Ассамблея мажлисида бу ташкилотдан парламентга депутат ўлароқ сайланган тўққиз кишининг ҳаммаси иштирок этган ва уларнинг ҳаммаси Башмаков таклифини бир овоздан қўллаган.

Қозоғистонда муддатидан олдин президент сайлови ўтказиш лозимлиги ҳақида Анатолий Башмаков даставвал Vласть интернет-журналига берган интервьюсида билдирган. Башмаков фикрича, 2016 йили ҳам президент сайловини, ҳам парламент қуйи палатасига ҳам сайловларни ўтказиш қийин бўлади. “Бундан ташқари, 2016 йилда, экспертлар фикрича, дунёда ҳам молиявий иқтисодий бўҳрон, ҳам дунёқарашга оид ва цивилизацион бўҳрон авж палласига чиқади” деган Анатолий Башмаков Қозоғистон жамияти ва иқтисодида чатнашларга йўл қўймаслик учун президент сайловини жорий йилда ўтказиб юборишни таклиф қилган.

Айни пайтда Қозоғистон халқ ассамблеяси раиси Нурсултон Назарбоев эканини урғулаган кузатувчилар бу таклиф бевосита амалдаги президентнинг ўзидан чиққан бўлиши мумкинлигини эътибордан соқит қилмаяпти.

25 йилдан буён Қозоғистонни бошқариб келаётган 74 ёшли Нурсултон Назарбоев, мамлакат конституциясига киритилган ўзгартишларга мувофиқ, президентликка ададсиз сайланиш ҳуқуқига эга.

Даставвал 1989 йили Қозоғистон Компартияси марказий қўмитаси биринчи котиби ўлароқ бошқарувга келган Назарбоев 1990 йил апрелида Республика Олий кенгашида Қозоғистон ССР президенти этиб сайланганди. Орадан бир йил ўтгач у биринчи умумхалқ сайловида президентликка сайланган. Назарбоевнинг ўша пайтдаги ваколати 1996 йил декабрида тугаши лозим эди. Бироқ 1995 йил апрелида ўтказилган референдум туфайли унинг президентлик муддати яна беш йилга – 2000 йилгача чўзилган. 1999 йил муддатидан олдин ўтказилган президент сайловида Нурсултон Назарбоев яна давлат раҳбари лавозимини эгаллаган. 2005 йилдаги сайловдан кейин ҳам Назарбоев ўз курсисида қолаверган. Нурсултон Назарбоев президентликка сайланган сўнгги сайлов Қозоғистонда 2011 йил апрелида ўтказилганди.

Қозоқ мухолифати ўтган 25 йил мобайнида Назарбоев барпо қилган режим авторитар бўлиб ҳисобланишини, сайловда унинг кўп овоз олиши эса маъмурий ресурслардан фойдаланиш ҳосиласи эканини таъкидлаб келади.

Қозоғистонда аввал ўтказилган президент сайловлари халқаро демократик ташкилотлар томонидан эркин ва ҳалол бўлмаган сайловлар ўлароқ бир неча марта танқид қилинган. Айни пайтда қозоқ расмийлари бу танқидларни “асоссиз” дея рад қилиб келадилар.

ozodlik.org

TÜRKÇE

Kazakistan Halk Meclisi Konseyi ülkedeki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin daha önce belirtilen 2016 yılından bir sene erken yani 2015 yılında yapılmasını teklif etti.   Konsey başkanı Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev olduğuna göre teklifin direkt devlet başkanı tarafından onaylandığı sanılmaktadır.

Konsey başkan yardımcısı Bashmakov’a göre, 2016 yılında parlamentonun alt kanadına seçimler yapılacak ve aynı anda iki seçimi yapmak kolay olmayacaktır.

“Ayrıca uzmanlara göre 2016 yılında, dünya finans ve ekonomik krizi, bunun yanında medeniyetler savaşı yine de şiddetlenecektir. Dolaysıyla Kazak toplumunda ve ekonomisinde anlaşmazlıklara izin vermemek için cumhurbaşkanlığı seçimlerinin daha erken alınması uygundur”, dedi Bashmakov.

Kazakistan Ukrayna’dan sonra Rus nüfusu en çok yaşayan ülkedir ve Ukrayna olaylarının bu ülkede tekrarlanması Kazak toplumu ve yönetimini ciddi rahatsız ettiği bilinmektedir.

25 yıl ülkesini yönetmekte olan 74 yaşındaki Nursultan Nazarbayev Anayasa değişiklikleri ile sınırsız olarak görevine seçilme hakkına sahiptir.

Kazak muhalefeti ise son 25 yılda Nazarbayev tarafından inşa edilen rejiminin otoriter olduğunu ve onun devletin imkanlarını kullanarak seçimlerde devamlı olarak kazanç ile çıktığını belirtiyor.

Kazakistan’da daha önce yapılmış seçimleri uluslararası kuruluşlar özgür ve adil olmayan seçimler olarak nitelendirmişti.

Devami

Doğu Türkistan’da 1 milyon insan susuz

Doğu Türkistan’ın Hoten şehrinde Çin’in su vermemesi sebebiyle 1 milyon insan hastalık tehlikesiyle karşı karşıya…

Doğu Türkistan’ın Hoten bölgesinde Çin işgal yönetiminin iki sene önce uygulamaya koyduğu tasarruf projesi sonucu 1 milyondan fazla insan temiz sudan mahrum şekilde yaşıyor.

Şehir sakinlerinden alınan bilgiye göre 2 milyon nüfusa sahip şehirde sadece 750 binlik bir nüfus suya sahip olabilirken susuzluk sebebiyle salgın hastalıklar da artıyor. Şehre suyun 1995’teki nüfus rakamlarına göre verildiği ve bu sebeple su sıkıntısının her geçen gün arttığı belirtiliyor.

Çin yönetimi ise iki yıldır üzerinde çalıştığını iddia ettiği temiz su projesi ile şehrin suya kavuştuğunu iddia ediyor ancak Uygur yöneticiler bu ifadeleri yalanlıyor ve halkın temiz suya ulaşmasında ciddi sıkıntılar çektiklerini, uzak bölgelerdeki kaynaklardan eve su taşımak zorunda kaldıklarını belirtiyor. Şehir halkı, kış şartları sebebiyle donan kaynaklardan evlerine su taşıyor.

Uygurlar, şehre sınırlı miktarda verilen suyun da dezenfekte edilmediğini ve temiz olmadığını ifade ediyor. Bu sebeple şebeke suyunu içenlerde de çeşitli hastalıklara rastlandığı kaydediliyor.

Dünya Uygur Kongresi’nden yapılan açıklamada da Hoten şehrinde susuzluk sorununun ciddi boyutlara ulaştığı ve işgalci Çin yönetiminin bu konuda gerekli adımları atmayarak şehir halkını cezalandırdığı ifade edildi.

Dünya Bülteni

Devami

Kırgızistan’da çocuğa şiddet suçuna idam talebi

Kırgızistan’ın Oş şehrinde çocuk tacizi ve şiddeti suçlarına ölüm cezası verilmesi için başlatılan kampanyada 9 bin imza toplandı

Kırgızistan’da çocuklara yönelik şiddetin faillerine ölüm cezasının getirilmesi için hazırlanan teklif metnini şu ana kadar 9 bin kişi imzaladı.

Ozodlik radyosu Kırgızistan’ın güneyindeki Oş şehrinde çocuklara yönelik şiddetin faillerine ölüm cezasının getirilmesi için 9 bin kişi imza attığını duyurdu.

Kırgızistan Vatanım isimli sivil toplum kuruluşunun lideri Sapargül Berdalieva konu hakkında radyoya açıklamalarda bulundu. Berdalieva’ya göre çocuklara yönelik şiddete karşı imza kampanyası şimdilik sadece Oş ilinde yapıldı. Kampanya diğer bölgelerde yapıldığı takdirde atılan imza sayısı daha çok olacak.

Eylemin nedeninin Kırgızistan’da çocuklara karşı tecavüz ve şiddet olaylarının devamlı artması olarak gösterildi. Kırgızistan Vatanım örgütü, kampanyayı 21 Ocak günü başlatmıştı.

Dünya Bülteni

Devami

Taşkent karaborsasına Çin yuanı yaygınlaşıyor (Özbekça ve Türkçe)

Тошкентнинг Ипподромидан то Сурхоннинг Деновига қадар валюта қора бозорида Хитойнинг “қизил пули”ни сотувчи ва олувчилар кўпаймоқда. Хитой пули аксар давлатлар қатори Ўзбекистон Марказий банки томонидан ҳам эркин муомаладаги валюта сифатида тан олинмаган ва шу боис банкларда расман юань олди-бердиси йўқ. Аммо кузатувчилар фикрича¸ асосий истеъмол моллари Хитойдан келаëтган Ўзбекистон қора бозорида юань тез орада Россия рубли ўрнини эгаллаши мумкин.

Россияда меҳнат қилаëтган Шерали яқинда Ўзбекистондаги оиласига пул жўнатган. Рублда олган ойлигига кун сайин қимматлаб бораëтган доллар сотиб олиб уни оиласига ҳам долларда еткизган Шералининг яқинлари ҳам бу долларни валюта қора бозорида алмаштиради. “Оилам менга шу кунларда қора бозорда Хитой юани бемалол савдода экани ва унга қизиқиш кучайганини айтди”¸ дейди Озодлик билан суҳбатда Шерали:

– Тошкентнинг Ипподром бозорида юань сўрашаяпти экан. Суриштирсам¸ Сурхондарëнинг Деновидаги катта бозорда ҳам бемалол юань олди-берди қилишаëтган экан. Оилам менга¸ Хитойнинг қизил пули бор экан¸ шу рублдан яхши кетаяпти¸ бир юанни 500 сўмдан олишаяпти¸ деб қолди. Рублга эҳтиëж пасайиб¸ уни арзон олишаяпти экан¸ дейди Шерали.

Ўзбекистон қора бозорида рублга нисбатан талаб камайиб¸ рубль ўрнини юань эгаллаëтган бўлса¸ Россиядаги муҳожир ўз даромадини рубль ëки доллар эмас¸ юанда юборишга ўтиши мумкин¸ деб давом этади мутахассислиги иқтисодчи бўлган бу суҳбатдошимиз:

– Ўзбекистон бозоридаги аксар нарса Хитойдан келаяпти. Савдогарлар қора бозордан доллар сотиб олиб¸ уни Хитойда яна юанга алмаштириб¸ ўртада қанчадир пул йўқотгандан кўра¸ тўғридан-тўғри юань олиб борса¸ яхшироқ бўлиши тайин. Россиядаги муҳожир ўз пулини юанда юбориб¸ Ўзбекистонда юань сотса¸ қанчадир пули ëнига қолади. Агар банклар ва пул ўтказиш тизимлари юань олиб¸ юань берса¸ бу бозор анча ривожланиб кетса керак¸ дейди ҳозирда Россияда ишлаëтган ўзбекистонлик иқтисодчи.

Муҳожир Россиядан доллар эмас¸ юань юбориши мумкинми?

Хитой юани жаҳон бўйлаб эркин муомаладаги ваюта ҳисобланмайди ва шу боис Ўзбекистон Марказий банки томонидан мамлакат валюта алмаштириш шоxобчаларида олди-берди қилиш расмийлаштирилган хориж валюталари рўйхатига киритилмаган.

– Бизда ўрнатилган тартибга кўра¸ хориж валютасида ҳисоб рақами очиш ҳам¸ шохобчаларда пул алмаштириш ҳам асосан АҚШ долларида. Евро ва фунт стерлингда ҳам бор. Юань йўқ¸ дейди банкнинг Озодлик боғланган ходимларидан бири.

Айни шундай¸ Ўзбекистонда хизмат кўрсатаëтган пул ўтказиш тизимлари ҳам Хитой юанида жўнатма олиш ва бериш билан шуғулланмайди:

– Биз Ўзбекистон қонунчилигига кўра¸ юанда жўнатма олмаймиз ҳам¸ бермаймиз ҳам. Россияда юанда жўнатма қабул қилган тақдирда ҳам¸ биз уни долларга алмаштириб¸ доллар берамиз¸ дейди Озодлик суҳбатлашган Western Union пул ўтказиш тизимининг Тошкентдаги ходимаси.

Расмий маълумотларга кўра¸ Хитой ва Ўзбекистон ўртасидаги савдо-сотиқ ҳажми йил сайин ошиб бормоқда ва 2013 йилда ўзаро савдо айланмаси 2012 йилга нисбатан 63%га ошган ва 3¸7 миллиард АҚШ долларини ташкил қилган. Шундан 2 миллиард доллардан кўпроғини Хитойдан Ўзбекистонга олиб келинган истеъмол маҳсулотлари ташкил қилган. Юқори технологияа асосланган ишлаб чиқариш воситаларидан тортиб¸ қурилиш моллари¸ озиқ-овқат ва кийим-кечакка қадар Ўзбекистон бозорига асосан Хитойдан келмоқда.

Ўзбек бозори Хитойдан келаëтган арзон маҳсулотларга қарам бўлиб қолаëтган бундай шароитда¸ Озодлик суҳбатлашган ўзбекистонлик тадбиркорлар¸ қора бозорда юанга талабнинг ошишини бозор қонунияти¸ деб изоҳлашди.

– Хитойда асосан юанга савдо қиладиган ўзбек савдогари учун¸ албатта¸ молини Ўзбекистонда ҳам юанга сотиб¸ яна юань билан Хитойга бориш қулай ва арзонроқ бўлади. Лекин тадбиркор савдо учун Хитойга борар экан¸ ўзи билан нақд 2000 доллар ва яна Марказий банк рухсати билан ўз валюта ҳисобида 3000 доллар олиб чиқиши мумкин. Банкда юань ҳисоби бўлмаса¸ бу четга 3000 доллар олиб чиқиш имкони ҳам йўқ дегани. Банклар хориж валютасидгаги ҳисобни асосан долларда очгани учун¸ бозор мантиғи қанчалик тўғри бўлмасин¸ юань Хитой билан савдо-сотиқда эркин муомалага кира олмайди¸ дейди Озодлик суҳбатлашган тадбиркорлардан бири.

Ўзбекистонлик молиявий экспертлардан бирига кўра¸ бундан беш-олти йилча аввал Тошкент ҳукумати ҳам Хитой билан олди-бердини юань-сўмда қилиш тажрибасини қўллаб кўрган. Аммо бу тажриба иқтисодий жиҳатдан ўзини оқламагани учун тўхтатилган.

Ҳукумат даражасида бундай амалиëт рағбатлантирилмаëтган бир шароитда¸ мутахассислар фикрича¸ Ўзбекистон қора бозорига юаннинг кириши ҳам¸ унинг чиқиши ҳам банк ва пул ўтказиш тизимларидан ташқарида – чўнтакдан-чўнтакка шаклида амалга ошишда давом этади.

Юаннинг халқаро майдондаги мавқеи ошмоқда

Аксар дунë Хитойнинг арзон экспортига қарам бўлиб қолган ҳозирги даврда юанга нисбатан талаб ҳам жаҳон бўйлаб ошиб бормоқда.

Оқибатда¸ 2014 йил давомида юань воситасида халқаро майдонда амалга оширилган молиявий операциялар миқдори 2013 йилга нисбатан икки мартага ошган ва Хитой пули дунёда энг кўп савдо қилинаëтган бешинчи  валютага айланган.

Украина можароси юзасидан Россия ва Ғарб ўртасида юзага келган қарама-қаршилик ва Ғарб санкциялари ортидан Кремль хориж¸ биринчи навбатда¸ Хитой билан ўзаро олди-бердидан долларни чиқариб ташлаб¸ миллий валюталарга ўтиш ҳаракатини бошлади.

Айни шундай¸ жорий ҳафта президент Нурсултон Назарбоев ҳам Қозоғистон ва умуман минтақа иқтисодини де-долларизация қилиш ташаббусини ўртага ташлади.

Асосий савдо шериги Россия ва Хитой ҳисобланган Қозоғистонда АҚШ долларининг муомаладан чиқиш эҳтимоли¸ кузатувчилар фикрича¸ юанга нисбатан эҳтиëжни кучайтириши мумкин.

Аксар ўзбекистонликлар учун ҳамон асосий меҳнат бозори бўлиб қолаëтган Россия ва Қозоғистон иқтисодида юаннинг муомалада кўпайиши Ўзбекистон бозорига ҳам етиб келиши мумкин.

http://www.ozodlik.org/

Taşkent’teki para karaborsasında Rus rublesi yerini Çin Yuanı almaya başladığı bildirildi

Yabancı para birimlerinin serbest dolaşımı yasak olan Özbekistan’ın para karaborsasında Çin yuanının gittikçe yaygınlaştığı bildiriliyor.

Azadlık radyosunun konu ile ilgili haberinde başkent Taşkent ve başka büyük şehirlerin karaborsalarında Çin’in “kırmızı” parasını satan ve alanların sayısının hızlıca arttığı kaydediliyor. Son zamanlarda Rus rublesinin çökmesi ve ABD doların aşırı değer kazanması Özbekler arasında Çin parasının popülaritesini artırdı.

Bunun başka bir nedeni olarak son yıllarda Özbekistan ve Çin arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin süratle gelişmesi ve Çin mallarının Özbekistan pazarlarında yaygınlaşması da gösteriliyor.

Resmi rakamlara göre, Çin ve Özbekistan arasındaki ticaret hacmi 2013 yılında 2012 yıla nispeten yüzde 63 oranında artarak 3,7 milyar dolara ulaştı. Bunun 2 Milyar dolardan fazlası Çin’den getirilen çeşitli tüketim ürünleri, yani yüksek teknoloji araçları, gıda ve elbise pazarına aittir.

Dünyanın çoğu ülkesinde Çin’de üretilen ucuz mallara ihtiyacın artması ile Çin yuanına olan talep de buna paralel olarak artıyor. 2014 yılında uluslararası piyasalarda Çin parası vasıtasıyla yapılan finansal işlemlerin oranı 2013 yılına göre iki kat arttı ve Çin parası dünyanın en fazla işlem gören beşinci parasıoldu.

Devami

Bir Özbek masalı

Akif Emre

12.02.2015

Bir zamanlar Demirel’in dilinden düşmeyen devlet slogan vardı: Adriyatik’ten Çin Seddi’ne Türk dünyası… Kulağa hoş gelen,  yetmiş yıl boyunca ufku Misak-ı Milli sınırlarından ibaret bir toplum için heyecan vericiydi.

Sovyet imparatorluğu (yani emperyalizmi) çökmüş, görünüşte Orta Asya özgürleşmişti. Türkiye’ye de bunlara ağabeylik yapmak düşerdi. İslam dünyasına, Türk dünyasına sırt çeviren bir devlet birden Türk dünyasını keşfetmiş üstelik ağabey olarak yeni rol peşindeydi.

“Adriyatik’ten Çin Seddi’ne söylemi” Demirel’den itibaren tüm sağ partilerin sloganı olsa da bölge gerçeğini fark eden çok az kesim vardı. Eski komünist politbüro şefleri yeni bağımsız devletlerin başına geçmiş, Sovyet mantığı aynı kadro ve zihniyetle devam ediyordu. Türk cumhuriyetleri (Türki cumhuriyetler denilmesi de tuhaftır) ile Anadolu arasında kültürel, siyasi ve en önemlisi dil açısından büyük açığın olduğu zamanla fark edilse bile bu slogan devlet katında epey müddet kullanıldı.

 

Bölgenin serbest piyasaya yani kapitalist ilişki biçimlerine adapte edilmesi gerekiyordu. Bunun için Batılıların doğrudan devreye girmesi başta tepki çekebilirdi. Bu aşamada Türkiye kullanışlı olabilirdi. Nitekim gerek resmi gerekse sivil düzeyde Türkiye’ye sınırlı düzeyde bir alan açılacak. Bir tür teşrifat işleri “ağabey rolü” ile Türkiye’ye verilecekti. Ama bölgenin ekonomik ve siyasi yapılanmasına yaklaştırılmayacaktı bile. Gerek öğrenci getirilmesi gerekse Türkiye’nin namını yürütme adına açılan okulların bu çerçeveden öte bir misyonları yoktu.

Sonuç ne olursa olsun Türkiye’nin Soğuk Savaş sonrası belirsiz ortamında bu söylemin belli kesimlere yeni bir heyecan verirken, siyasiler de altyapısı olamayan söylemi iç politika malzemesi olarak kullandılar ve zamanla unutuldu.

Geriye dönüp bakıldığında tıpkı Ortadoğu’ya nizamat verme hevesine benzer bir sonuç ortaya çıktı. Sovyetler gitse de Rusya hala orda duruyordu üstelik kendini toparlamış olarak Türk cumhuriyetlerinin kapitalist ekonomi ile entegrasyonunda aslan payını alan almış Türkiye’ye küçük esnafın bölgeyi keşfi kalmıştı kazanç olarak.

Bu ülkeler kapitalizme entegre olurken yönetimlerin büyük kısmı eski Sovyet dikta mantığı ile yönetilmeye devam etti. Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan göreceli olarak daha açık bir rejime geçseler de Türkmenistan ve Özbekistan’da tek adam yönetimi eskiyi aratmayacak düzeyde

Ortadoğu’da dikta rejimlerinin dünya barışını tehdit ediyor oluşu gerekçesiyle hayli duyarlı entelijansiya nedense bu bölgedeki baskıcı rejimlere hayli duyarsızlar. “Orta Asya’nın İsviçre’si” olmaya talip Kırgızistan içlerinde en özgürlükçü siyasal yapıya sahip olmasına rağmen bir türlü istikrara kavuşamadı. Üstelik beklediği gibi de “Orta Asya’nın İsviçre’si”olmayı gerektirecek ne siyasi en de ekonomik yapı kurabildi. Hem ABD’nin hem Rusya’nın nüfuz yarışı arasında sıkışıp kaldı. Çin’e karşı Rusya’nın jeostratejik ağırlığının artmasına Batı’nın pek itirazı yok.

Kazakistan’daki demografik dengelerdeki Rus faktörü, Ukrayna’da yaşananlardan sonra bölünme sendromuna dönüşmüş görünüyor. Kazak elitler Rusya’nın kendini toparladıkça bölgede etkinliğini artıracağını ve elindeki kozları kullanacağı endişesini yaşıyor. Azerbaycan demokratik görüntülü bir diktatörlüğün başka türü olarak enerji kaynaklarına sahip olduğu müddetçe her türlü eleştiriden muaf olarak itibar görmeye devam edecek.

Bunlardan ayrı olarak içe kapalı tek adam yönetimine dönüşen Özbekistan ve Türkmenistan devlet şiddetinin tüm azametiyle devam ettiği kapalı rejim olarak kaldı. Nasıl olsa iktidarı elinde tutan şeflerin güçlerini korumaya yetecek doğal kaynakları vardı.

Tüm bunlar artık az çok bilinen gerçekler. Demirel söylemini artık hatırlayan yok. Burada sorun söylemin bir özleme karşılık gelmesi değil karşılığı olmayan bir söylemin gerçek sanılması. Türkiye’nin Orta Asya’yla ilgilenmesinden daha doğal ne olabilirdi?

Sorun şu ki ne bu sloganı cömertçe kullanıp, toplumu beklentiye sokanlar ne de buna inanmış görünenler durumun gerektirdiği hiç bir altyapıya sahip değillerdi. En önemlisi siyasiler kendilerine açılan alanın sahici olmadığının, bunun bir tür Amerika için saha çalışması misyonu olduğundan habersiz gibi davranmaları ya da bunu gerçek sanmaları.

Her şeye rağmen bu konuda samimi olunsaydı bugün “nerede kaldık” sorusu gündemde olurdu. “Nerede hata yaptık, eksik olan neydi ?”sorusu soruluyor ve bunun gerekleri yerine getiriliyor olurdu.

Ortadoğu’daki gelişmeler, dikta rejimlerinin doğası üzerinden İslamcılığı, ümmet düşüncesini idam etmeye çalışanların Orta Asya dikdatöryası söz konusu olduğunda derin sessizliği hayli anlamlıdır.

Söz gelimi Özbekistan’daki yönetim şekli bile diktatörün adıyla anılıyor. İslam Kerimov yönetimi.

Sovyet siyaset kültürünün doğrudan sonucu olan bu yönetimleri batılı siyaset felsefesinin de bir yansıması saymak gerekir.  Bu tespit bizi Sovyet ve Batı dünyasının ortak paradigmatik köklerine götürür ki sonuç Batı siyaset düşüncesiyle yüzleşmeyi gerektirir.

Bugün bölgede yaşanan insanlık sorunu Sovyet dönemini aratmayacak boyuttadır.  Sorun sadece rejim sorunuyla sınırlı değil. Siyasi muhalefet tamamen sindirildiği gibi Stalin dönemini hatırlatan bir baskı yönetimi olduğu gerçeği pek fazla kimsenin ilgisini çekmiyor. Bağımsızlıktan sonra üç defa seçim ve iki defa da anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı olan Kerimov’un meşruiyeti sorgulanmıyor. Şimdilerde altıncı kez ’ koltuğa oturmaya hazırlanıyor. Demokrasi adına bir tür çadır tiyatrosu oynanarak, karşısına çıkan rakip adayların Kerimov için oy istediği bir ülke söz konusu.

Muhalefet sindirilmiş, dünyanın dört bir tarafına dağılmış durumunda ve “özgür dünya”yı pek de ilgilendirmiyor bu durum.

Orta Asya örneği bize şunu ihtar ediyor: bu ülkenin kültürel hinterlandını siyasi ekonomik anlamda gerçekleştirebilecek vizyon ve araçlara ihtiyaç var. Batılıların açtığı alanın yine onlar tarafından belirleneceği, buna dayanarak sarfedilen büyük sözlerin anlamsız kalacağı… Türkiye’nin Orta Asya için yaşadığı tgecrübe Ortadoğu için de geçerlidir bu fark etmemenin bedeli çoğu kez çok ağır olabilir.

Bu gerçeği fark etmek edilgenleşmeyi, inisiyatif almamayı da gerektirmez ayrıca.

http://www.yenisafak.com.tr/

Devami

Türkmenistan’da yedek askerlere çağrı

Türkmenistan, Afganistan’daki gelişmeler üzerine yedek askerleri göreve çağırmaya başladı

Türkmenistan’da yedek asker ve subaylar orduya alınmaya başlandı. Afganistan’daki gelişmelerin ve sınırdaki gerginliğin bu kararı etkilediği belirtiliyor.

Türkmenistan Günlüğü gazetesindeki habere göre yedek asker ve subaylar üç aylık askeri eğitim için ordu birliklerine çağırılıyor. Çağrılan askerler genellikle kendi bölgelerindeki askeri birliklerde eğitiliyor. Yedek askerlerin sonbahar çağrısının geçen yıl Aralık ayı sonuna kadar yürütüldüğü bildirildi.

Geçen yıl Kasım ayında, “Askeri Görev ve Askerlik Sorumluluğu” değişiklikler yasasında değişiklikler yapılmıştı. Bu değişikliklerle ülkenin bütün üniversitelerinde askeri eğitim bölümleri kapatıldı ve üniversite mezunları için de askerlik süresi iki yıl oldu.

Bunun yanında ülkenin bütün bölgelerinde öğrencilerin lise mezunu olduklarında 18 yaş sınırına gelmesi ile hemen askere alınacakları bildirildi.

Askeri yasa ve hizmette bu tur değişiklerin yapılması Türkmenistan yönetiminin komşu Afganistan’da yaşanmakta olan olaylardan ve Türkmen-Afgan sınırındaki gerginlikten ciddi endişe duyduğunun göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Dünya Bülteni

Devami

Қорасувлик машҳур имом Рашодхон Камоловнинг уйи тинтув қилинди

9 февраль куни Ўш вилояти Қорасув шаҳридаги “Сарахсий” масжиди имоми Рашодхон Камоловнинг уйида тинтув ўтказилди. Қорасувлик мингга яқин диндор Камоловнинг уйи ёнига яқинлаштирилмай, бир неча юз метр нарида милиция ходимлари томонидан тўсиб турилди.

Рашодхон қори Камолов.
Рашодхон қори Камолов.

Тахминан кундузги 12.30 лар чамаси куч тизимларининг бир неча ходими билан Рашодхон ўз уйидан чиқди ва йиғилганларга пешин намозида кўришишини, ҳозир милиция бошқармасига боришини айтиб, куч тизими ходимлари билан кетди.

Бироқ “Сарахсий” масжидида пешин намозини ўқиш учун йиғилган намозхонлар намозни Рашодхон Камоловсиз ўқишди.

Қорасув шаҳридаги "Сараҳсий" масжиди олдида Рашодхон қорининг милициядан қайтишини кутиб турган диндорлар.

Қорасув шаҳридаги “Сараҳсий” масжиди олдида Рашодхон қорининг милициядан қайтишини кутиб турган диндорлар.

9 февраль кечки соат 19.30 ларда Ўш вилоят ички ишлар бошқармаси матбуот котиби Жениш Аширбаев мазкур воқеа юзасидан Озодликка маълумот берди.

Унга кўра, Ички ишлар вазирлиги Бош бошқармасининг 10-бўлими Ўш вилоят Ички ишлар бошқармаси ходимлари билан ҳамкорликда Қорасув туманидаги 14 ерда тинтув ўтказган.

Бунинг натижасида тақиқланган террорчи – экстремист ташкилотларнинг турли материаллари, рамзлари, чақириқлари топилган. Улар флешка, телефонлар ва дискларда бўлган, шунингдек, турли адабиётлар ҳам мусодара қилинган. Бу далиллар экспертизага юборилган.

Жениш Аширбаевга кўра, қўлга олинганланнинг айримлари экспертиза хулосаси чиққунига қадар қўйиб юборилган. Рашод қори Камолов эса 10 февраль куни ўтадиган эҳтиёт чорасини белгиловчи суд жараёнига қадар ҳибс қилинган. Милиция расмийсининг айтишича, Рашодхон қори одамларни Суриядаги жангларда иштирок этишга тарғиб қилганликда айбланмоқда.

– 26 январда очиқ равишда диний адоватни қўзғовчи чақириқ билан чиққанлиги учун Камоловга нисбатан жиноий иш қўзғатилган эди. Ўша жиноий иш доирасида бугун уйида тинтув ўтказилди. Ҳозир Жиноят кодексининг 94-моддаси билан уйидан олинган адабиётлар экспертизаси чиққунига қадар қамоққа олинди. Эртага судга олиб борилади ва эҳтиёт чораси белгиланади. У бир ой ҳибсда қоладими ёки уйга чиқариладими – буни суд ҳал қилади. Унинг халифалик қуриш ва Суриядаги фуқаролар урушига фуқароларни тарғиб қилиш бўйича чақириқлари айрим Интернет сайтлари ва айрим оммавий ахборот воситаларида тарқалиб кетди,– дейди Жениш Ашурбаев.

Рашодхон қори Камоловнинг уйи тинтув қилинаётган пайт.

Рашодхон қори Камоловнинг уйи тинтув қилинаётган пайт.

 

Айни пайтда Рашод Камоловнинг уйи тинтилганида гувоҳ сифатида иштирок этган Қорасув шаҳар кенгаши депутати Зиёиддин Юсуповнинг айтишича, тинтувда Камолов уйидан ҳеч қандай тақиқланган адабиёт топилмаган:

– Текширишига биринчи сабаб унинг “Ҳизбут-Таҳрир”га алоқадорлигини текшириш. “Ҳизбут-Таҳрир”нинг китоби ёки бошқа алоқадор нарсалар борми, деб текширишди. Кўрдик, ҳеч қандай тақиқланган нарса чиқмади. Бир қатор текшириб қўйишди. Ҳаммаси жойида, – дейди Зиёиддин Юсупов.

Айни пайтда қорасувликлар бундан бир ҳафта аввал Рашодхон Камоловни “Сарахсий” масжиди имомлигидан тушириш ва унинг ўрнига новқатлик бир йигитни имом қилиб тайинлаш ҳаракати бўлганини, бироқ масжид жамоати кайфиятидан хавфсираган, янги имомни олиб келган амалдорлар индамай қайтиб кетганлигини айтишади.

Рашодхон қори Камоловнинг уйи тинтилаётганидан норози бўлиб йиғилган одамлар.

Рашодхон қори Камоловнинг уйи тинтилаётганидан норози бўлиб йиғилган одамлар.

 

9 февраль куни уйи тинтув қилинган диндорлардан бири Абдукарим Абдужабборов ҳам бўлган воқеаларни асосан Камоловга қарши қилинаётган ҳаракат, деб ҳисоблайди:

– Суд томонидан берилган санкцияда айтилишича, Рашодхонга биров диск берган экан. Бунга менинг нима алоқам бор – тушунмадим. Судлар ҳам санкцияни қанақа қилиб беришади? Мен йўқман у ерда, гумон. Энди иш жараёнида текширишса керак. Шунақа асосларнинг қуввати йўқ. Менимча, шу Рашодхоннинг иши учун беш-ўнта одамларни қўшган шекилли, асосий иши Рашодхон шекилли.

Озодлик: Сизни милиция бошқармасига олиб боришдими?

– Ҳа, олиб боришди. Ҳужжатларни нусхасини олдим, беришди. Экспертизага беришар экан олган китобларини. Қуръонларни олишди, болаларнинг мультфильм дискларигача олиб кетишди, – дейди Абдукарим Абдужабборов.

http://www.ozodlik.org/

 

Devami