Çin’de yeni baskı dalgası: 27 Uygur’a idam…

Geçtiğimiz Ramazan ayının son günü, Yarkent İlişku’da Çin yönetiminin uyguladığı katliam boyutundaki şiddete karşı gösteri yapanlar yargılanarak 12 Uygura hemen idam,15’ine ise iki yıl ertemeli idam cezası verdi…

Doğu Türkistan’da Uygır özerk bölgesinde  12 Uygur idam cezasına çarptırıldı. Çin’in kuzeybatısındaki Uygur Özerk Bölgesi’nde Kaşgar’ın Yarkent ilçesinde 28 Temmuz’da meydana gelen ve 100’e yakın kişinin öldüğü olaylar nedeniyle 12 Uygur idam cezasına çarptırıldı.

Reuters’ın, Çin’in resmi Şinhua haber ajansına dayandırarak aktardığı habere göre Kaşgar Mahkemesi 15 kişiye de 2 yıl ertelemeli idam cezası verdi. Kaşgar’daki Orta Dereceli Halk Mahkemesi 9 Uygur’un da ömür boyu hapis cezasına çarptırıldığı öğrenildi. Habere göre 20 sanık da 4 ila 20 yıl arası değişen hapis cezalarına çarptırıldı.

Bazı kaynaklarsa 27 Uygur Türkü’ne idam, 9 kişiye müebbet hapis, 20 kişiye de 4 yıldan 20 yıla kadar ağır hapis cezası verildiğini bildirdi.

Çin, Ramazan Bayramı’nın birinci gününe denk gelen 28 Temmuz’da Doğu Türkistan’da bulunan Yarkent-İlişku’da büyük bir katliam yapmış ve bu katliamı uyguladığı sansürle dünyadan gizlemişti. Katliamı dünyaya bir mektup aracılığıyla duyuran Doğu Türkistanlı bir genç, daha sonra Çin yönetimi tarafından tutuklanmış, ardından da öldüğü duyurulmuştu.

YARKENT KATLİAMI, URUMÇİ’DEN BÜYÜK

Çin’in Ramazan Bayramının ilk günlerinde Yarkent’te gerçekleştirdiği kıtalin katliam boyutlarına ulaştığı ortaya çıkmıştı. Bölgeden Doğu Türkistanlı bir gencin, sonradan ulaştırdığı mektuba göre, Çin yönetimi, 27 Mayıs’ta Hoten merkezli başlattığı “Terörle Mücadele ve Sert Darbe Vurma Operasyonu” ile teravih kılan kadınları dahi katletmişti

Uygulanan sansür nedeniyle bölgeden çok sonra haberler, parça parça ulaşmıştı. Gelen haberler de işgalci Çin ordusunun, 2009’daki Urumçi katliamından çok daha büyük bir katliam gerçekleştirdiğini gösteriyordu.

Dünya Bülteni

Devami

Doğu Türkistan’da Bayram Namazı

    Geçtiğimiz günlerde idrak ettiğimiz Qurban Bayramı’nı İslam Dünyası yine büyük acılar içinde kutladı. Çin işgali altındaki Doğu Türkistan’da camiiler yine kapalıydı. Halkın Camii merkezli kıyamından korkan Çin devleti, Bayram namazının büyük bir gösteriye dönüşmesine engel olamadı. Urumçi’de caddeler Türkistanlı müslümanlarla dolup taştı. Bu Qurban bayramı, önümüzde yıllarda daha güzel günler göreceğimizin müjdesi olur inşaallah. (fotoğraf: TRT Avaz)

Devami

Karzai ve kardeşi yolsuzluktan yargılanacak

Hamid Karzai ve kardeşinin de adının karıştığı Kabil Bank yolsuzluğu ile ilgili soruşturma yeniden açılıyor…

Afganistan’ın yeni Cumhurbaşkanı Eşref Gani Ahmedzai eski Devlet Başkanı Hamid Karzai ve kardeşinin de adı karışan ilk Afgan özel bankası skandalının yeniden soruşturulması için bir kararname yayınladı.

Taliban sonrası Afganistan’da büyük finansal otorite haline gelen “Kabil Bank” derin bir krize sürüklenmiş, banka yöneticilerinin yolsuzlukları neticesinde 913 milyon dolar kaybetmişti. Banka, 2010 yılında çöküşün eşiğine geldi. Hamit Karzai hükümeti milyonlarca dolar yatırarak banka için sorumluluk almak zorunda kalmıştı. Afganistan Başsavcılığı sözcüsü Bazır Azizi banka hesabından kaybolan 913 milyon dolardan sadece 184 milyon doların geri ödendiğini bildirmişti.

Yerel gözlemciler “Kabil Bank” yönetimine karşı ceza davasının yeniden başlamasının yeni Afgan yönetimi için ciddi bir sınav olacağına inanıyor. Konu ile ilgili açıklama yapan milletvekili Şah Gül Rezai “Devlet ve toplum hayatın tüm alanlarına yayılan yolsuzlukla mücadele ve sansasyonel Kabil Bank davasının yeniden başlaması yeni hükümet için büyük görev ve imtihandır” dedi.

Uluslararası Şeffaflık Kurumu Transparency International raporuna göre Afganistan Somali’den sonra rüşvet ve yolsuzluğun en yaygın olduğu ikinci ülke. Bu listede Afganistan’ı Myanmar ve Irak izliyor.

Dünya Bülteni

Devami

Tacikistan İslam Partisi hükümet karşıtı mitingde yok

Tacikistan İslami Diriliş Partisi, hükümete karşı düzenlenen mitinge parti oalrak katılmayacaklarını açıkladı

Tacikistan İslami Diriliş Partisi (İDP), bazı muhalif gruplar tarafından düzenlenen hükümet karşıtı mitinge katılmayacağını açıkladı.

İDP, sosyal ağlar aracılığıyla yayınlanan hükümet karşıtı miting yapma çağrıları ile ilgili endişelerini dile getirdi. Partinin Siyasi Konseyi konu ile ilgili bir açıklama yaparak, ülkede ortaya çıkan son durum hakkında bir bildiri yayınladı.

Bildiride DP Siyasi Konseyi’nin 8 Ekimde yapılan olağanüstü toplantısında ülkedeki mevcut durumun ele alındığı ve ülkedeki istikrar ve barışın sağlanmasını isteyen herkese seslenildiği ifade edildi.

İDP bildirisinde son haftalarda bazı gruplar tarafından sosyal ağlar ve medyada hükümete karşı protesto mitingine katılma konusunun da işlendiği bildirildi ve şu ifadeler kullanıldı:

“IDP üyeleri ve destekçileri vatanımızda barış, istikrar ve milli birlik meselesinde katkıda bulunduğu için bu konuya yabancı kalamaz. Maksadı ve niyeti ne kadar büyük olursa olsun milli birliğimize, siyasi istikrara karşı olan her çeşit girişimi kınıyoruz. Maalesef bazı gruplar ve kişiler partimize yapılmakta olan kısıtlamalar ve baskılardan da yararlanarak bir kısım üyelerimizi ve destekçilerimizi böyle eylemlere katılmaya ikna etmek istemiş olabilirler fakat parti olarak bu girişimde yer almayacağız.”

Tacikistan hükümetine muhalif olan ve Umarali Kuvvatov’un liderliğini yaptığı “Grup 24” teşkilatı 10 Ekimde başkent Duşanbe’de hükümet karşıtı miting düzenleyeceğini bildirmişti.

Tacikistan yaklaşık 20 senedir İmamali Rahman ve onun ailesine yakın olan devlet bürokrasisi tarafından yönetiliyor. Muhalifler Rahman rejimini insan haklarını ihlal etmek, Müslüman halka zülüm ve yolsuzluk yapmakla suçluyor.

1992-1997 yıllarında ülkede yaşanan iç savaşta yaklaşık 200 bin kişi ölmüş, varılan anlaşma sonucu muhalifler hükümette yer almıştı. Sonradan Rahman hükümeti muhalifleri bastırmayı ve onları hükümetten uzaklaştırmayı başarmıştı.

Dünya Bülteni

Devami

Aral Gölü 50 yılda yüzde 90 küçüldü

Aral Gölü 50 yılda yüzde 90 küçüldü | FOTO

Dünyanın en büyük dördüncü gölü olarak bilinen Orta Asya’daki Aral Gölü, son 50 yılda kuruyarak yüzde 90 oranında küçüldü

Özbekistan ile Kazakistan sınırındaki Aral Gölü, Sovyetlerin bölgedeki pamuk üretimini artırmak için Aral Gölü’nü besleyen nehirlerin yönünü değiştirmesi üzerine 1960’lardan beri kurumaya başladı. Sovyetler Birliği’nin devasa pamuk tarlaları oluşturma planı çerçevesinde, 1940’larda sulama kanalları inşa edilmeye başlandı ve 1960’lara gelindiğinde yılda gölden 60 kilometreküp su çekiliyordu.

1997 yılına gelindiğinde ise göl orijinal büyüklüğünün yüzde 10’u kadar kaldı, ikiye bölündü.

Denizin küçülmesi balıkçılığa darbe vururken, suların çekilmesiyle dipte kalan tuzlu kum tabakaları rüzgar estiğinde İskandinavya ve Japonya’ya kadar uçuşuyor, yerel halkın sağlığını tehdit ediyor.

Kurumuş göl yatağı şimdi paslanmış eski balıkçı teknelerinin mezarlığına dönmüş durumda ve çocukların oyun sahası haline geldi.

Gölün kuruması pahasına yetiştirilen pamuk, şu anda eski Sovyet cumhuriyetlerinin büyük bölümünün ana gelir kaynaklarından birini oluşturuyor.

NASA’dan çekilen fotoğraflar gölün nasıl kuruduğunu gözler önüne seriyor:


Gölün 2000 yılındaki hali


Gölün 2009 yılındaki hali


Gölün 2014 yılındaki hali


2000 – 2008 yılları arasında göldeki değişim


1960’lı yıllarda gölde avlanan balıkçılar


Eskiden pamuk tarlalarını sulayan göl bugün karaya oturan tekneleriyle çocukların oyun sahası

 

Dünya Bülteni

Devami

Özbekistan’da seçimlerde icazetli dört parti yarışacak

Özbekistan’da yıl sonunda yapılacak seçimlere sadece icazet alan dört partinin 40 bin imza toplayarak katılma hakkı elde ettiği açıklandı

 

Özbekistan’da 21Aralık’ta yapılacak seçimlerde ülkenin cumhurbaşkanı İslam Kerimov’un 25 yıllık iktidarı boyunca yapılan diğer seçimlerde olduğu gibi onay alan 4 parti yarışacak.

Özbekistan Merkez Seçim Kurulu (MSK) sekreteri Nizomitdin Nurmatov seçimlere Girişimciler ve İşadamları Hareketi’nin siyasi kolu olan Özbekistan Liberal Demokrat Partisi, Özbekistan “Milly Tiklanish” (“Ulusal Uyanış”), Demokratik Partisi, isim değiştiren eski Komünist parti, yani Özbekistan Halk Demokratik Partisi ve Özbekistan “Adolat” (“Adalet”) Sosyal-Demokrat Partisi’nin katılacağını açıkladı.

Nizomitdin Nurmatov bu siyasi partilerden her birinin seçimlere katılmak için istenen 40 bin imza topladıklarını ve bunu kanıtlayan dosyaları MSK’ya teslim ettiklerini bildirdi.

Muhalif siyasi partilerin seçimlere katılmasına her zamanki gibi yine izin verilmeyecek.

Özbekistan Meclisi, 2005 yılndan bu yana Senato ve Yasama organı olarak iki kısımdan oluşuyor. Senato vekilleri il Konseylerinde seçiliyor. Cumhurbaşkanı da Senato üyelerinden bazılarını atıyor. Yasama organı milletvekilleri ise siyasi partilerin katıldığı halk oylaması ile belirleniyor.

Özbekistan Meclisi “normal” olarak her yılı ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde toplantılar yapıyor ve Kerimov hükümeti tarafından hazırlanan yasaları oybirliği ile onaylıyor. Milletvekillerinin özgür fikir bildirme, yasa tasarısı hazırlama ve basına konuşma hakları bulunmuyor.

Dünya Bülteni

Devami

Kırgızistan’da Freedom House’ın anketine tepki

Freedom House, Kırgızistan’ın Oş şehrinde azınlıklarla ilgili düzenlediği araştırmanın tepki çekmesi üzerine bölgedeki ofisini kapattı

Kırgızistan’ın Oş şehrinde Freedom House uluslararası insan hakları kuruluşunun ofisinin geçici olarak kapatıldığı ve temsilcisinin Bişkek’e çağrıldığı bildirildi. Kuruluşun azınlıklarla ilgili faaliyetleri sebebiyle bu kararı aldığı belirtiliyor.

Freedom House, geçen ayın başlarında Kırgızistan’da azınlık hakları ile ilgili durumu öğrenmek için bir kamuoyu araştırması başlatmıştı. Ancak bu anket öncelikle Özbek azınlığın tepkisini çekti. Freedom House, provokasyonla suçlandı.

Kuruluşun ismini açıklamayan sözcüsü yaptıkları anketin çeşitli etnik grupları provoke amaçlı olduğu yönündeki iddiaları yalanladı. Anketin etnik azınlıkların haklarının ihlal edilip edilmediğini öğrenmek ve sonuçlarının hükümete öneri olarak sunulmak istendiğini söyledi.

Oş Özbek Kültür Merkezi Başkanı Rashidhan Khodzhaev, örgütün kendisini değil, sadece yaptıkları eylemleri eleştirdiğini belirterek şu ifadeleri kullandı:

“Ben bu kuruluşun kötü olduğunu söylemiyorum. Ancak böyle bir kamuoyu araştırması yapmanın erken olduğunu düşünüyorum. İlimizde kış yaklaşırken, insanlar zorluklar yaşıyor. Elektrik ve gaz gezintisi söz konusu. Tabii böyle durumda herkes sorulara olumsuz cevaplar verecektir.”

Freedom House’nin eylemleri daha önce de Oş’ta hoşnutsuzluğa neden olmuştu. Bu yılın ilkbaharında örgütün Oş’taki toplantısı iptal edilmişti.

Uluslararası insan hakları örgütü olan Freedom House, 2002 yılından bu yana Kırgızistan’da faaliyet gösteriyor.

Dünya Bülteni

Devami

Tacikistan Wikipedia’yı da kapatıyor

Tacikistan’da Wikipedia sitesinin kapanması için Tacikistan savcısı başvuruda bulundu

Tacikistan’da 10 Ekim günü yapılması planlanan muhalefet mitingden dolayı “Wikipedia” internet sitesinin erişime kapatılması istendi. Tacikistan Savcısı ayrıca Moskova’da kurulan muhalif Grup 24 teşkilatının radikal örgütler sınırına alınmasını talep etti.

AGİT Medya temsilcisi Dunja Mijatovic Tacikistan’da Vkontakte, YouTube ve Facebook gibi birçok sayıda sosyal medya siteleri başta olmak üzere çok sayıda web sayfasının engellenmesinin ardından ülke yetkililerine çağrıda bulunarak internete engelsiz erişim sağlamaları çağrısında bulundu.

7 Ekimde AGİT resmi sitesinde yayınlanan Mijatovic’in açıklamasında geçtiğimiz aylarda Tacikistan’da internet sitelerinin engellemesinin “rahatsız edici bir eğilim” olduğu bildirildi. Mijatovic’e göre özgür basını bu şekilde engellemek insanların haber almadaki temel haklarını etkileyen olumsuz girişimlerin başında geliyor.

Öte yandan Tacikistan Cumhuriyet savcısı yurtdışında Umarali Kuvvatov ismindeki Tacik vatandaşı tarafından oluşturulan “Grup 24″ adındaki muhalif teşkilatı, radikal örgüt olarak ilan edilmesini ve internetteki meşhur “Wikipedia” sayfasının kapatılmasını talep etti.

“Grup 24″ teşkilatının 10 Ekimde başkent Duşanbe’de hükümet karşıtı miting düzenleyeceği de bildirildi.

Umarali Kuvvatov kendisine yapılan baskılar neticesinde 2012 yazında Tacikistan’ı terk ederek Moskova’ya yerleşmiş ve “Grup 24 ” adında bir muhalif hareket başlatmıştı. Bu hareketin yetkilileri uluslararası basında Tacikistan hükümetini keskin şekilde eleştirmişti.

“24 Grubu” son bir ay içinde sosyal ağlarda yoğunlaşarak 10 Ekimde halkı mevcut hükümete karşı miting yapmaya davet ediyor.

Aynı gün Tacikistan Lideri İmamali Rahman, Minsk’te BDT ve Avrasya devlet başkanları toplantısına katılacak.

Dünya Bülteni

Devami

Kırgızistan’da Hizbu’t Tahrir operasyonu

Celalabat şehrinde yapılan operasyonda yedi kadın Hizbüt-Tahrir üyesi olduğu iddiasıyla tutuklandı

Kırgızistan’ın güneyindeki Celalabat ilinde yedi kadın yasadışı ilan edilen Hizbüt-Tahrir hareketine üyelikle suçlanarak tutuklandı.

İçişleri Bakanlığı 30 Eylül’de Nooken ilçesinde yapılan operasyonda yaşları 20-25 arasında olan yedi Müslüman kadın tutuklandığını bildirdi. Kırgız polisine göre bu kadınlar yasadışı ilan edilen Hizbüt-Tahrir hareketinin üyesi ve insanları bu harekete katılmaya davet ettikleri için tutuklandı.

Daha önce Hizbüt-Tahrir, Kırgızistan’da radikal dini hareket olarak yasadışı ilan edilmişti. Hareket Özbekistan ve Rusya’da da yasaklanmıştı.

Dünya Bülteni

Devami