Osman Batur’un Şehadet Yıldönümü

o_batur


Doğu Türkistan’ın yetiştirdiği en büyük kahraman 20.Yüzyılda Çin’e karşı en büyük mücadeleyi vermiş bir efsane. Altay Vilayetindeki Küktogay İlçesinin Öndirqara Köyünde 1899 yılında doğdu. Altay Vilayetindeki Köktogay İlçesinin Öndirqara Köyünde 1889 yılında doğdu. Osman Batur’un 7 erkek 7 kız toplam 14 çocuğu vardır. Osman Batur ve silah arkadaşlarının mücadelesi 1940’da Çin zulmü dayanılmaz bir hal alınca başladı.

Onların mücadelesi 1941 yılı Ekiminden 1943 yılı Temmuzuna kadar gerilla savaşı şeklinde devam etti. 22 Temmuz 1943’te Altaylar Çinlilerden tamamen temizlenmişti. Bulgun’da yapılan bir törende Osman BATUR Altay Kazak Türklerinin Han’ı ilân edildi. Mücâdelesini sürdürdü. Altay Geçici Halk Cumhuriyeti Başkanlığına seçildi. 1944 – 1945 yıllarında, Tanrı Dağları’nın kuzeyindeki Doğu Türkistan Kazak Türkleri’nin yaşadığı bölgeleri de Çin istilâsından kurtardı. 1945 yılının Ekim ayından 1947 yılının Şubatına kadar üç vilâyetten oluşan Doğu Türkistan hükûmeti’nin askerî ve mülkî âmiri olarak Vâli sıfatıyla görev yaptı. O’nu, Şubat 1947’den Eylül 1949’a kadar Doğu Türkistan Cumhuriyeti koalisyon hükûmetinin aslî üyesi olarak görev yaptı.

Çinlilerin on kat fazla asker silah ve cephaneyle saldırması üzerine 1950 Kasımında cephanesi bittiği için Osman Batur Kamambal Dağı’nda esir düştü. Göstermelik bir mahkemede işgalci çinlilerce idama mahkum edildi. 29 Nisan 1951 tarihinde Urumçi’de kurşuna dizilerek şehit edildi. Allah şehadetini kabul etsin.

 

Devami

Turkistonliklar qurultoyi Markaziy Osiyo davlatlarini birlashishga chaqirdi

Istanbulda qurultoyini o`tkazgan “Xalqaro turkistonliklar” hamkorlik jamiyati tarqatgan bayonotga ko`ra, Ukraina voqealarining Markaziy Osiyo mintaqasiga yetib kelishi xavfi mavjud. Shu bois zudlik bilan O`rta Osiyo davlatlari hamkorligi tashkilotini tuzish kerak, deyiladi qurultoy bayonotida.

Jamiyat raisi o`rinbosari Namoz Normo`min Qrimning ishg`ol qilinishi mintaqa uchun xavfli ishorat ekanini aytib, bunga qarshi mintaqada shoshilinch choralar ko’rilishi lozimligini ta’kidlaydi.

“Qurultoy bir bayonot qabul qildi, ya’ni O`zbekiston, Qozog`iston, Qirg`iziston, Turkmaniston va Tojikiston davlatlari rahbarlariga murojaat. Biz buni juda muhim va shoshilinch bayonot deb atadik. Hozir bu davlatlar turli MDH, ShXT va boshqa turli geosiyosiy tashkilotlarda  ham mavjud. Biz buning o`rniga  O`rta Osiyo davlatlari hamkorligi tashkilotini zudlik bilan tuzishga kirishish lozimligi haqidagi murojaat bilan chiqdik”, – deydi Namoz Normo`min.

Ukraina hududi bo`lgan Qrimning rus millati manfaatlarini himoyalash shiori ostida Rossiya tomonidan tortib olinishi ruslar ko`p yashovchi Markaziiy Osiyoda ham jiddiy xavotir uyg`otadi.

Shu bois so’nggi paytlarda ko`plab ekspertlar Rossiya tahdidi qarshisida mintaqa davlatlari birlashishi lozimligini,  bir necha yillar avval faoliyatdan to`xtagan Markaziy Osiyo davlatlari hamkorligi tashkilotini tiklash zaruriyatini ta`kidlay boshladi.

Namoz Normo`minga ko`ra, Tukiston davlatlari o`rtasida hozirgacha o`zaro ishonchga asoslangan hamkorlik muhiti yaratilmagan, lekin shunga qaramay,  geosiyosiy vaziyat mintaqa davlatlarini  birlashishga majbur etmoqda.

“O`rta Osiyo davlatlari istalgan darajadagi yaxshi hamkorlikni yo`lga qo`ya olmadilar. Aksincha, o`zaro ziddiyat, bir-birlariga qarshi siyosat olib borish, hatto janjalga tayyor turish kuzatildi. Mana, Qirg`izistonda o`zbeklar va qir`gizlar o`rtasida qonli voqealar bo`lib o`tdi, bular bizni qattiq ranjitadi”, – deydi tahlilchi.

“Xalqaro turkistonliklar” hamkorlik jamiyati qurultoyida mintaqadagi vaziyat,  Turkiston birligi va o`zaro hamkorlik masalalari muhokama etildi.

“Avvalo, Turkiston atamasining o`zi, uning tarixiy kelib chiqishi va buguni muhokama qilindi. Turkiston jumhuriyatlaridagi hozirgi vaziyat, ulardagi siyosiy ahvol, madaniyat, ma`rifat masalalari, ularning bugungi dunyo siyosatida tutayotgan o`rni haqida muhokamalar bordi”, – deydi Jamiyat raisi muovini Namoz Normo’min.

“Turkistonliklar” jamiyati Turkiyadagi turkistonlik muhojirlarga ijtimoiy ko`mak ko`rsatish maqsadida tuzilgan. Hozir bu yerda o’rta osiyolik muhojirlar soni 100 mingga yaqinlashgani aytiladi.

“So`nggi o`n yilda O`rta Osiyodan kelgan muhojirlar soni ham ortdi. Jamiyat ularga ijtimoiy, huquqiy, tibbiy va boshqa yordamlarni ko`rsatish uchun tuzilgan. Safimizda o`zbeklar, qozoqlar, tojik, turkman va qir`gizlar ham bor, a`zolarimizning rasmiy soni mingdan oshib ketdi”, – deydi Namoz Normo`min.

Uning fikrlashicha, ayni paytda ichki ziddiyatlarga  tortilgan Turkiya mintaqada faol siyosat yuritish qudratida emas. Markaziy Osiyo esa keskin geosiyosiy kurashlarga yuz tutishi ehtimoli mavjud. Agar mintaqa davlatlari bugungidek tarqoq qoladigan bo’lsa, buning regiondagi har bir davlat uchun xavfli oqibatlari juda chuqur bo’ladi, deya ogohlantiradi kuzatuvchilar.

http://www.amerikaovozi.com/content/turkistanian-summit/1903275.html

 

Devami

‘O‘rta Osiyo davlatlari hamkorlik tashkiloti tuzilishi shart’

Turkiyaning Istanbul shahrida o‘tkazilgan Xalqaro Turkiston qurultoyi mintaqa davlatlari rahbarlariga ana shunday murojaat bilan chiqdi.
“Sovet Ittifoqi tarqalib ketgandan keyin, afsuski, davlatlarimiz orasida hamkorlik va xalqaro maydonda bir-birini qo‘llab-quvvatlash istalgan darajada amalga oshmadi. Xalqaro siyosat maydonidagi keyingi voqealar, xususan Qrimning Rusiya tarafidan qayta ishg‘ol qilinishi, Ukrainadagi voqelarning fuqaroviy urush tomon ketayotgani, bu fojeaviy voqealarning tarixiy ismi Turkiston bo‘lgan O‘rta Osiyo hududlariga ham yetib kelishi mumkinligiga ishorat qilmoqda. Bu esa xalqlarimizning asrlar davomida kutgan haqiqiy mustaqilligini va tarixiy haqiqatlarga asoslangan hamkorliklarini yo‘qqa chiqarishi mumkin. Shuning uchun ham Xalqaro Turkistonliklar qurultoyi sizlarni tarixiy bir vazifani ado etishga da’vat qiladi. Bu zudlik bilan O‘rta Osiyo Davlatlari Hamkorlik Tashkilotining tuzilishi va e’lon qilinishidir”, deyiladi Istanbuldagi anjuman yakunida qabul qilingan bayonotda.


Istanbul shahriga Markaziy Osiyo respublikalari vakillari, bu o‘lkalarning yurt tashqarisidagi vatandoshlari, mintaqa siyosatiga ixtisoslashgan ekspertlar to‘planganlar.
Bu Xalqaro Turkistonliklar Hamkorlik Jamiyatining birinchi qurultoyi deb e’lon qilingan.
Tashkilotchilarga ko‘ra, jamiyatdan ko‘zlangan maqsad, turkistonliklarni birlashtirish, mintaqadagi davlatlar o‘rtasidagi munosabatlarda mavjud muammolarni hal etishda ishtirok etish, qadimdagi “Turkiston hamkorligini qayta tiklash”ga hissa qo‘shish.
Ushbu maqsad yo‘lidagi bir qadam sifatida O‘zbek va Qirg‘iz xalqlari o‘rtasidagi munosabatlarni yaxshilash “marosimi” uyushtirildi: O‘zbek va Qirg‘iz bir-biri bilan quchoqlashib ko‘rishdi, ikkovi 2010 yil iyunidagi hodisalar takrorlanmasligiga so‘z berdilar, milliy bosh kiyimlari – do‘ppi va qalpoqlarini almashdilar.
Mintaqa mamlakatlari mustaqillikka erishganlaridan keyin Turkiston g‘oyasini tiklashga urinish bo‘ldi.

Bundan 20 yil oldin “Turkiston – umumiy uyimiz” shiori ostida Toshkentda buyuk yozuvchilar Chingiz Aytmatov, Odil Yoqubov rahbarligida yirik anjuman tashkil qilindi.
Toshkent markazidagi konsert saroyiga “Turkiston” nomi berildi va bu sayroga Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston va Turkmanistondan yig‘ilgan mehmonlar xalqlar do‘stligini mustahkamlash zarurligi haqida so‘zladilar.
Bu g‘oya asosida tashkiliy tuzilma, uning o‘z banki va ro‘znomasi ta’sis etildi.
Biroq oradan ko‘p o‘tmay mintaqa mamlakatlari o‘rtasidagi chegaralarga sim to‘rlar tortildi, minalar o‘rnatildi, viza tartiblari joriy qilindi va nihoyat mintaqada suv ustida hatto urush kelib chiqishi mumkinligi haqidagi bayonotlar ham yangradi.

http://www.bbc.co.uk/uzbek/

Devami

“ORTA ASYA DEVLETLERİ İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI” KURULMASI ŞARTTIR

ORTA ASYA DEVLETLERİ İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI KURULMASI ŞARTTIR

ULUSLAR ARASI TÜRKİSTANLILAR KURULTAYI’NIN ORTA ASYA HALKLARI VE DEVLET BAŞKANLARINA MÜRACAATI

Uluslararası Türkistanlılar Yardımlaşma Derneği tarafından 2014 yılının 27 Nisan’da  gerçekleştirdiği KURULTAYIMIZ sizlere acil bir çağrıda bulunmaktadır. Bu çağrının Türkistan halklarının tarihi gerçeklerine,  bugünkü jeopolitik şartlara ve devletlerimizin mevcut durumuna da uygun olduğu kanaatindeyiz.

Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra maalesef devletlerimiz kendi aralarında istenen işbirliği ve uluslararası meydanda dayanışmayı orta koyamamıştır. Ancak son gelişmeler, özellikle Kırımın Rusya tarafından yeniden işgal edilmesi, Ukrayna’da olayların hızlıca iç çatışmaya sürüklenmesi bu olayların o ya da bu şekilde tarihi ismi Türkistan olan Orta Asya hudutlarına da taşınabileceğine de işaret etmektedir. Bu da halklarımızın yüz yıllar devamında beklediği gerçek bağımsızlıkları ve kendi aralarında tarihi iplere dayalı işbirliğini yoka çıkarabilir.

Bundan dolayı Uluslararası Türkistanlılar KURULTAYI sizleri tarihi bir göreve davet etmektedir. Bu da hiç vakit kayıp etmeden Orta Asya Devletleri İşbirliği Teşkilatının kurulması ve ilan edilmesidir.

ULUSLARARASI TÜRKİSTANLİLAR KURULTAYI

27 Nisan, 2014 yıl

İstanbul, Türkiye

 

ЎРТА ОСИЁ ДАВЛАТЛАРИ ҲАМКОРЛИК ТАШКИЛОТИ ТУЗИЛИШИ ШАРТ

ХАЛҚАРО ТУРКИСТОН ҚУРУЛТОЙИНИНГ ЎРТА ОСИЁ ХАЛҚЛАРИ ВА ДАВЛАТ РАҲБАРЛАРИГИ МУРОЖААТИ

Халқаро Туркистонликлар Ҳамкорлик Жамияти тарафидан ташкил қилинган ҚУРУЛТОЙИМИЗ сизларга шоошилинч бир мурожаат билан чиқмоқда. Бу мурожаатимиз Туркистон халқларининг тарихий ҳақиқатларига, бугунги геополитик шартларга ва давлатларимизнинг мавжуд аҳволига мос эканлигидан шубҳа қилмаймиз.

Совет Иттифоқи тарқалиб кетгандан кейин афсуски давлатларимиз орасида ҳамкорлик ва халқаро майдонда бир бирини қўллаб қувватлашлари исталган даражада амалга ошмади. Халқаро сиёсат майдонидаги кейинги воқеалар, хусусан Қримнинг Русия тарафидан қайта ишғол қилиниши, Украинадаги воқеларининг фуқаровий уруш томон кетаётгани, бу фожеавий воқеаларнинг тарихий исми Туркистон бўлган Ўрта Осиё ҳудудларига ҳам етиб келиши мумкинлигига ишорат қилмоқда. Бу эса халқларимизнинг асрлар давомида кутган ҳақиқий мустақиллигини ва тарихий ҳақиқатларга асосланган ҳамкорликларини йўққа чиқариши мумкин.

Шунинг учун ҳам Халқаро Туркистонликлар ҚУРУЛТОЙИ сизларни тарихий бир вазифани адо этишга даъват қилади. Бу даъват зудлик билан Ўрта Осиё Давлатлари Ҳамкорлик Ташкилотининг тузилиш ва эълон қилинишидир.

ХАЛҚАРО ТУРКИСТОН ҚУРУЛТОЙИ

Стамбул, Туркия

27 апрель 2014 йил

Devami

TÜRKİSTAN KURULTAYI YAPILIYOR

Uluslararası Türkistanlılar Dayanışma Derneği (UTD-DER) tarafından şu yıl 27 Nisan Pazar günü  “ULUSLARARASI TÜRKİSTAN KURULTAYI” gerçekleştiriliyor. Kurultay Üsküdar’daki Bağlarbaşı Kongre ve Kültür merkezinde yapıldı.

UTD-DER YÖNETİM KURULU

Üsküdar Bağlarbaşı Kültür Kongre ve Kültür merkezi

Adres: Selami Ali Mh., Gazi Cd No:22, 34000 Üsküdar

Telefon:(0216) 310 7474

KUrultay

KURULTAY PROGRAMI 

09.30  AÇILIŞ

Kur’an-ı Kerim tilaveti ve meali, Sinevizyon

10.00 AÇILIŞ KONUŞMASI

Burhan KavuncuUluslararası Türkistanlılar Dayanışma Derneği Başkanı

 

10.30 – 12.30 BİRİNCİ OTURUM

DÜNDEN BUGÜNE TÜRKİSTAN

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Coşkun Çakırİstanbul Şehir Üniversitesi

Prof. Dr.Orhan Kavuncu,  Ankara Üniversitesi

Türkistan kavramın kültürel, coğrafi, tarihi ve demografik çerçevesi

Yrd. Doç. Dr. İbrahim KalkanKırklareli Üniversitesi

Uluslararası ilişkiler açısından Türkistan kavramı

Abdullah Buhari , Ürdün

Arap Ülkelerindeki Türkistan’lı mültecilerin durumu

Prof. Dr. Fethi Gedikliİstanbul Üniversitesi

İslam hukukuna büyük katkıları olan Türkistanlı hukukçular

Dr.Ataalp Pınarer, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği

Kırım’daki Son Gelişmeler

12.30-14.00    1.ARA  (PİLAV İKRAMI VE NAMAZ)

 

14.00 -15.30 İKİNCİ OTURUM

  DÜNYA GÜÇLERİNİN TÜRKİSTAN’DAKİ             

  VARLIKLARI VE TÜRKİYE-TÜRKİSTAN    

  İLİŞKİLERİ

  Oturum Başkanı: Prof.Dr.Salih AynuralAhmet Yesevi Üniversitesi

Doç Dr. Ömer KUL, Doğu Türkistan Vakfı

1949 sonrası hariçte Doğu Türkistan Diasporası

Ravşanbek Gapirov,  Kırgızistan, İnsan Hakları Savunucusu

Türkistan ülkelerinde İnsan Hakları ihlalleri

Kemaleddin Rabbimov, Fransa, Siyasi analist

Halkların kültürel, ekonomik durumları ve birbirlerine bakışları,

Türkiye-Türkistan ilişkileri hk.

 

 15.45 – 17.00 ÜÇÜNCÜ OTURUM

TÜRKİSTAN’DA BULUNAN ÜLKELER VE HALKLAR

Oturum Başkanı: Dr.Namaz Normumin

Abdulkerim BahriÖzbekistan, Yazar ve eski milletvekili

Türkistan ülkelerinin ekonomik, siyasi ve kültürel durumları, birbirine bakışları ve diğer ülkeler ile ilişkileri

Muhammed Salih Abutovİsveç

Türkistan’da İslam’ın algılanma ve yaşanma durumları, İslam dünyasının ve dini cemaatlerin Türkistan’daki etkileri

Mıktıbek Arstanbek,  Kırgızistan, Gazeteci

Türkistan’da İslam ve Sosyal Hayat

 17.00- 17.30  SERBEST KONUŞMALAR

Rıdvan Kaya Özgür-Der. Genel Başkanı

Abdulahad Abdurahman Doğu Türkistan Maarif ve Dayanışma Derneği

Muhammed Abid Okuyan  Belçika

Ferhat Aynural   Genç Türkistanlılar

 

19.00: KAPANIŞ BİLDİRİSİ

Devami

Kazakistan, Rusya ve Beyaz Rusya ortak bir merkez bankası kuruyor

bank resimleri

Gümrük Birliği’ne üye üç ülke, tek merkez bankasının kurulması sürecini hızlandırmaya çalışıyor. Forbes.kz,  Avrasya Ekonomik Bölgesi’nin  proje taslağında,  2015 yılında uluslar üstü finans piyasası düzenleyicisi; yani yeni bir merkez bankası kurulmasına ilişkinyeni bir maddenin eklendiğini yazdı. Forbes.kz’nin makalesinde, “ Taraflar 2015 yılında  üç ülke için uluslarüstü finans piyasasını düzenleyen yapının kurulmasına ilişkin kararlar alacak. Bu kapsamda kurulması planlanan merkez bankasının yetki alanı ve fonksiyonları konusunda da kararlar alınacak. Söz konusu uluslar üstü finans piyasası  düzenleyicisinin Almatı’da kurulmasını teklifi  ise, Kazakistan’ı en çok endişelendiren nokta olduğu belirtilirken, burada Kazak tarafının endişe sebeplerinden ise bahsedilmemesi dikkat çekti. . Analistler, bu işi ortak çaba gerektirecek zor bir süreç olarak nitelendiriyor. Üç ülke için tek bir merkez bankasının kurulması, tarafların finansal yasalarının tam uyumun gerektirmesinin altı çiziliyor.” denildi.

Türkkazak.com

Devami

Türkistan’dan son haberler

03.03.2014

-ABD Orta Asya Türk devletlerinde Afganistan ve Pakistan’ı bombalamak için pilotsiz  askeri uçak ussu kuracak.

-Kırgızistan ve Tacikistan sınır konusunda anlaşma sağlayamadı.

-Afganistan Cumhurbaşkanı Karzai memleketinin batı askerleri tarafından işgal edilmesini “bu bizim savaşımız değildi” diye nitelendirdi.

-Taliblar Türkmenistan’a saldırdı ve sınırdaki Türkmenleri işbirliğine davet etti.

-Kırgızistan’da geleneksel İslam güç kayıp ediyor.

Kaynak: http://www.centrasia.ru/

 

Devami

Türk Dili Konuşan Ülkeler Yazarlar Birliği kuruldu

19.02.2014

Eskişehir’de gerçekleştirilen “VI. Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi”nde gerçekleştirilen protokolle, Türk Dili Konuşan Ülkeler Yazarlar Birliği kuruldu

ESKİŞEHİR (AA) – Eskişehir’de gerçekleştirilen “VI. Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi”nde gerçekleştirilen protokolle, Türk Dili Konuşan Ülkeler Yazarlar Birliği kuruldu.

Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Konseyi’nin 23 Ağustos 2012’de Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te düzenlenen “Eğitim, Bilim ve Kültür İş Birliği” toplantısında alınan karar, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Eskişehir Valiliği ve Avrasya Yazarlar Birliğinin iş birliğinde, Kırım Tatarı eğitimci, yayıncı ve politikacı İsmail Gaspıralı’nın vefatının 100. yıl dönümü dolayısıyla Eskişehir’de gerçekleştirilen “VI. Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi”nde hayata geçirildi.

TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov, Avrasya Yazarlar Birliği Genel Başkanı Yakup Ömeroğlu, Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Anar Rzayev, Kırgızistan Milli Yazarlar Birliği Başkanı Omor Sultanov tarafından Eskişehir’de, imzalanan protokolle Türk Dili Konuşan Ülkeler Yazarlar Birliği resmen kuruldu.

İmza törenin ardından Türk Dili Konuşan Ülkeler Yazarlar Birliği’nin dönem başkanlığına seçilen Rzayev, yaptığı konuşmada, böyle bir konseyin dönem başkanı olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Konseyin önemli görevleri yerine getireceğini ifade eden Rzayev, “Somut işler yapacağız. Türk yazarlarını yakınlaştıracağız, bütünleştireceğiz. Türk dünyası için önemli hizmetler vereceğiz” dedi.

Konuşmanın ardından Kaseinov, Anar ve “Türk Dünyasında Yılın Edebiyat Adamı Ödülü”ne layık görülen Kazak yazar Tölen Abdik’e madalya ve katılım belgesi verdi.

 

Devami

Краткое Руководство для Туркистанцев (Rus)

Бисмилляхи-р-Рахмани-р-Рахим

Во имя Аллаха, Всемилостивого, Милосердного!

Цели и задачи Туркестанцев:

 

-Духовное, экономическое, правовое, социальное, образовательное развитие народов  Туркестана.

-Утверждение прав человека среди народов Туркестана.

-Достижение свободных выборов в Туркестане.

-Восстановление братства, основанного на вере, и Исламских ценностей среди народов  Туркестана.

-Туркестанцам чужды идеи национализма и местничества, раздоры и войны между племенами.

Географическое значение Туркестана

Туркестан является исторической родиной народов, живущих в Средней Азии. Сегодня Узбекистан, Казахстан, Кыргызстан, Туркменистан, Таджикистан, северная часть Афганистана составляют территорию Туркистана.

Основы целей и задач Туркестанцев:

-Полезные знания: правильные религиозные знания и полезные светские знания.

-Чистая вера и полезные деяния.

-Братство, основанное на вере.

-Овладение профессионализмом во всех сферах жизни, равно как заниматься халальным бизнесом, дабы иметь экономическую силу.

 

Обязательные знания для Туркестанцев

-Основы Ислама

-Обязательные светские знания (на начальном, среднем и высшем уровнях) для детей и молодежи.

-Истины Уммы и государств мира.

-Основные этапы истории Ислама и Туркестана.

 

Основы Ислама

-Единобожие 

-Обязательные (фарз) для каждого мусульманина молитвы.

-Халяль (дозволенное) и харам (не дозволенное).

-Правоведение и управление в Исламе.

-Исламская экономика.

-Образование и сохранение семьи в Исламе.

Единобожие

Аллах, субханаху ва тааля, Един в Своем существовании, а также как Господь и Бог. Он является Началом и Концом, Он не рождает и Сам не рожден. Аллах не нуждается ни в чем для того, чтобы существовать, но все и вся нуждается в Его помощи в своем существовании. Всевышний Аллах, как Господь, является Создателем (Аль-Халик), Обеспечивающим (Ар-Раззак) и Царем (Аль-Малик), устанавливающим правила для всех существующих. Аллах является единственным Божеством (аль-илах), что означает Того, кто свят, обожаем и устрашающ, у кого люди просят помощи, на кого полагаются, кому молятся и подчиняются. Всевышний Аллах является таким, каким Он Сам Себя описывает в Священном Коране. Он является всезнающим. Он видит и слышит все, что происходит на земле и на небесах. Он делает все, что Он хочет и не отвечает за свои действия ни перед кем. Те, кто верит в Единство Аллаха, обязаны также верить в Его Ангелов, Книги, Пророкоа, Судный день, а также божественное предопределение (аль-кадар).

Единобожие разрушается многобожием (ширк)

Многобожие означает придавать Аллаху сотоварищей, т.е. верить и служить ложным господам и божествам наряду с Всевышним Аллахом. Многобожники (идолопоклонники) тоже верят в существование Аллаха, но имеют ошибочное представление об этом, они служат ложным божествам (идолам), веря в то, что эти идолы приближают их к Аллаху. Аллах не простит многобожников, но простит остальные грехи тем, кому Он сам захочет.

Некоторые разновидности многобожия:

Страсть человека (аль-хава) является идолом; если человек следует ей, его покидает поклонение и подчинение Аллаху. Это свобода страсти, что приводит к исчезновению человеческого самоконтроля. У таких людей, целю жизни является, как правило, материальное благо – хорошее питание, больше денег, короче говоря материальное благополучие. И человек отдаст всю душу и возможности, чтобы удовлетворить требования своего внутреннего идола. При этом в жизни таких людей не будет места вере и служению Аллаху. Такой человек не может различить истину ото лжи, добро от зла, правильную дорогу от неправильной. Такие люди выглядят человеками только по внешности, они имеют сердце без любви и чувств, глаза, которые не видят правды, уши, которые не слышат действительности.

-Служения тагутам. Тагутом считается всё, на что люди молятся и подчиняются, кроме Всевышнего Аллаха. А также все законодатели, т.е. личности или общественно-политические системы, кроме Ислама, являются тагутом. Это может быть действующий или давно умерший диктатор-злодей или различные конституции и политические системы, выдуманные людьми. И, конечно же, страсть самого человека, когда человек следуя ей, отрицает веру в Аллаха, вследствие чего становится слепым в буквальном смысле.

Поклонение умершим в местах их захоронения. Это означает поклонение усопшим людям (как правило, бывшим учителям в Исламе) в их могилах. Это ранняя форма ширка, которая наблюдалась среди народа пророка Нух (Ноя). В Исламе разрешено посещение кладбищ со следующими условиями: люди, как лично, так и общество в целом, должны очистить себя от идолопоклонства. Общество должно быть исламским, могилы должны иметь естественную форму, без памятников и дополнительных пристроек, без рисунков, фотографий и т.п. При таких условиях, мусульмане имеют право на посещения могил. Мусульмане посещают могилы для двух целей: помнить о смерти и просить прошения у Аллаха за себя и умерших.

-Поклонение идолам-памятникам. Во время Мухаммада, да благословит его Аллах и приветствует, люди поклонялись таким идолам как Лат, Узза, Манат и другие. И сегодня люди в разных местах продолжают впадать в эту форму ширка (идолопоклонничество).

-Поклонение жрецам. Жрецами считаются особые персоны в религии, которые считаются безгрешными, т.е. святыми людьми. В Исламе нет места жрецам. Исламские ученные являются простыми мусульманами, а их задача – учить мусульман Исламу.

Другие разновидности ширка (многобожия). Как то: давать клятву другим именем, помимо имени Аллаха, носить кольцо, нитки, бусы с верой, что они помогут в беде, верить в астрологию и гадание, верить в несчастье.

Лицемерие (ан-нифак)

Нифак – в переводе означает «лицемерие» (лицемер – мунафик). Те, кто имеют нифак в своем сердце, будут говорить одно, но на самом деле они не верят тому, что они говорят. Соответственно, они не занимаются делами, которые доказали бы их веру или делают отчасти без особого желания. Лицемерие, прежде всего, касается сердца человека и тех, за кем водятся такие особенности, называют мунафиками. Лгать, не соблюдать договоры и не возвращать вещей, которые были доверены им (ал-аманат) является первыми признаками лицемерия. О таких необходимо говорить, что они имеют признаки лицемеров. Однако если человек не остановится на этом, высмеивая мусульман и их религию и еще важнее – будет помогать неверующим против мусульман в их противостоянии, то обладатели таких особенностей являются явными лицемерами (мунафиками). И таким мунафикам предназначено место в глубине ада.

Неверие (аль-куфр)

Куфр – отрицание Аллаха, основ веры и законов Аллаха – является обобщающим названием того злодеяния Шайтана, в результате чего, человек окажется среди неверующих (упаси Аллах!). Быть многобожником (язычником) и иметь нифак в сердце (разногласия между тем, что человек говорит и тем, чему человек верит) также являются куфром (упаси Аллах!). А в частном смысле, куфр означает отрицание Аллаха, основ веры и законов Аллаха. Человека, допустившего такой непростительный грех, называют кафиром (неверным). А также неверием является отрицание некоторых аят Корана, издевательство над Исламом и мусульманами, оскорблять Пророка Аллаха, да благословит его Аллах и приветствует.

Обязательные (фарз) для каждого мусульманина молитвы

Совершать ежедневный намаз, платить закат (исламский налог), поститься в Рамадан и совершать хадж. Если человек называет себя мусульманином, но при этом не выполняет обязательные молитвы, то он или она просто числится среди мусульман, но не считается настоящим верующим. 

Халяль (дозволенное) и харам (не дозволенное)

По Корану, харамом (не дозволенным), в частности, считаются:

«Запрещена вам в пищу мертвечина,

Кровь, и свинина, и всякая живая тварь,

Что с именем других, а не Аллаха

Была заколота (для пищи),

Мясо удавленной скотины,

Или издохшей от удара иль от падения с крутизны,

Или забоданной (рогами),

Или заеденной каким-то хищным зверем,

Помимо случая того,

Когда (в ней все еще теплится кровь)

И вы заколете ее по нужному обряду.

(Запрещено вам также в пищу)

То, что на жертвенниках убиенно,

А также и дележ по стрелам:

Сие — нечестие и блажь» (Сура Маида, аят 3)

 

Правоведение и управление в Исламе

-В Исламе жизнь людей, их вера, разум, собственность, новые поколения (т.е. не разрешается иметь внебрачную интимную жизнь и незаконно рожденных детей) и честь человека считаются неприкосновенными.

-В Исламе, религиозные ценности (т.е. обязательные молитвы и другие исламские обряды) и светские ценности  не противоречат друг другу (в том числе и в политике).  Управление в исламском обществе осуществляется через выборы Шуры (Советов). Руководители выбираются на свои должности на Шуру. Требованиями, для того, чтобы стать руководителем, таковы: вера, добрые деяния, справедливость, честность и знание управленческого дела.

Исламская экономика

-В Исламе разрешается иметь частную собственность, предпринимательство, торговлю, с условием, что все это делается дозволенным (халяль) методом. Богатые обязаны платить закат с денег, имущества и т.п. Богатство не может быть распределено только среди малой группы людей. В Исламе запрещено ростовщичество, взяточничество, воровство и т.п.

Образование и сохранение семьи в Исламе

-Образование в Исламе состоит из обучения религиозным и светским наукам. Религиозное обучение состоит из изучения Корана и его смысла, тафсира (объяснения сур и аятов Корана), фикха (исламского правоведения), хадисов и Сунны (слов и действий Пророка). Семья в Исламе считается основой общества и залогом воспитания новых поколений.

Истины Уммы и государств мира

После распада двухсистемного мирового порядка между социализмом капитализмом началась борьба между Исламом  и его противниками. Равно как продолжается борьба между ведущими мировыми державами за господство в мире. Эти государства продолжают прямую эксплуатацию исламских стран (например, в Афганистане и Ираке), или через своих ставленников-диктаторов. Эти диктаторы не позволяют мусульманам своих стран провести свободные выборы, не дают им право на свободный труд и поездки в другие мусульманские страны.

Основные этапы истории Ислама и Туркестана

-Исламская Умма прошла через век счастья, т.е. времена пророка Мухаммада, да благословит его Аллах и приветствут, и праведных халифов. Потом были времена Омейядов, Аббасидов и Османской мусульманской империи. В 1924 году Османское государство распалось, и мусульмане разделились на разные государства.

Народы Туркестана приняли Ислам во втором веке Хиджры. Здесь существовали государства Караханитов и Хорезмшахов. Часть мусульман-тюрков переселилась на земли Византии и здесь основала государство Сельджуков и Османскую империю. Выдающиеся ученые имам аль-Бухари и Тирмизи, а также аль-Бируни и Улугбек являются выходцами из Туркестана. В XV и XVI веках Тимур и его потомки властвовали в Туркестане. С XVII века в Туркестане образовался Бухарский Эмират, а также государства Хивинского и Кокандского ханств. Начиная с середины XVIII века, царская Россия начала захват Туркестана. В 20-е годы прошлого века в Туркестане была установлена советская власть, которая сгинула тогда же в 90-годы.

Взаимопомощь Туркестанцев

Социальная взаимопомощь: обеспечить социальной помощью и продуктами питания нуждающихся в них. Поддержать морально и материально тех, кто оказался в трудной или катастрофической ситуации.

Правовая помощь

-Оказать правовую помощь тем, кто находится под угнетением диктаторских режимов в Туркестане, освещать их проблемы в СМИ, обеспечить пропиской тех, кто вынужден жить за рубежом.

Помощь для получения образования

-Открыть школы Корана для детей, помогать молодежи в получении среднего специального и высшего образования.

Взаимопомощь среди разных общественных организаций Туркестанцев

-Установить взаимопомощь среди разных общественных организаций Туркестанцев.

Является ли Туркестан государством?

 Сегодня Туркестан не является единым государством. Из-за текущей геополитической ситуации и других причин, становление Туркестана как единого государства не имеет принципиального значения. Важно, чтобы установилось братское отношение между нашими народами и взаимодействие между государствами. Необходимо открыть границы между нашими государствами и проведение согласованной внешней политики.

Внимание: Эти тезисы являются напоминанием для Туркестанцев.  Желающие могут отправить нам свои предложения и замечания.

 

Devami

Туркистонликлар учун қисқа йўлнома (ЎЗБЕКЧА)

ЎЗБЕКЧА МАТН

Туркистонликлар учун қисқа йўлнома

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим

Туркистонликларнинг ғоя ва мақсадлари:

-Туркистонда яшайдиган ҳалқларнинг диний, иқтисодий, ҳуқуқий, ижтимоий, таълим ва тарбия ва бошқа соҳаларда тараққий қилиши.

-Уларнинг инсоний ҳақ ва ҳуқуқларга эга бўлиши.

-Раҳбарларини ўзлари сайлашлари.

-Имоний биродарлик ва Исломий қадриятларнинг қайта тикланиши.

-Туркистонликлар ирқчиликни, маҳаллийчиликни ва қабилалараро урушларни рад қиладилар.

Туркистоннинг ҳудудий аҳамияти 

Туркистон Ўрта Осиёда яшайдиган халқларнинг тарихий ватанидир. Бугунги кунда Ўзбекистон, Қозоғистон, Қирғизистон, Туркманистон, Тожикистон, Шарқий Туркистон ва Афғонистонинг шимолий ҳудудлари Туркистонни ташкил қилади.

Туркистонликларнинг ғоя ва мақсадларининг асослари:

-Фойдали илм: Саҳиҳ диний илмлар ва фойдали дунёвий илмлар

-Саҳиҳ имон ва солиҳ амаллар.

-Имоний Биродарлик

-Ҳунар эгаси бўлиш, ҳалол тижорат ва иқтисодий куч.

Туркистонликлар билиши зарур бўлган илмлар: 

-Ислом динининг асослари.

-Болалар ва ёшлар учун бошланғич, ўрта ва олий таълим

-Дунё давлатлари ва Ислом умматининг ҳақиқатлари.

-Ислом ва Туркистон тарихининг муҳим нуқталари.

 

Ислом динининг асослари 

-Тавҳид эътиқоди

-Фарз амаллар (ибодатлар)

-Ҳалол ва ҳаромлар

-Ислом ҳуқуқи ва мусулмонларнинг бошқаруви

-Ислом иқтисоди

-Исломий таълим –тарбия ва мусулмон оиланинг аҳамияти

Тавҳид эътиқоди 

Аллоҳ таоло Бирдир, туғилмаган ва туғмагандир, Зоти ва сифатларида тенги ва ўхшаши йўқдир. Аллоҳ таоло ягона Робдир, яъни оламларнинг ва барча мавжудотларнинг яратувчиси, бошқарувчиси (Подишоҳи), ризқ берувчиси, ўлдирадиган ва қайта тирилтирадиган Зотдир. Аллоҳ таоло ягона Илоҳдир, яъни У ягона муқаддас Зотдир, энг кўп севиладиган ва қўрқиладиган, дуо ва таваккул қилинадиган, ибодат ва итоат этиладиган Зотдир. Аллоҳ таоло Ал –Аввал вал- Охир, Аз-Зоҳир вал-Ботин бўлган Зотдир. Ҳеч бир нарса Аллоҳ таолога тенг ва ўхшаш эмасдир. Аллоҳ таолога имон келтирганлар Унинг Фаришталарига, Китобларига, Пайғамбарларига, охират куни ва яхшилик ва ёмонликнинг қадарда экаглигига ҳам имон келтирадилар.

Тавҳидни ширк бузади 

Ширк Аллоҳ таолога шерик келтириш, яъни Аллоҳ таолога имон келтириш билан бирга сохта илоҳларга (бутларга, санамларга) ибодат қилишдир. Аллоҳ таоло ширкни кечирмайди, ундан бошқа гуноҳларни Ўзи истаган бандалари учун кечиради.

Ширкнинг турлари: 

-Ҳавойи нафс бутига эргашиш: Ҳавойи нафс бути инсоннинг ўз нафсининг ёмон истакларига эргашиб, Аллоҳ таолога ибодат ва итоатни тарк қилишидир. Инсонларнинг Аллоҳга ширк келтиришларининг, мунофиқ бўлишининг ва куфрга кетишларининг асосий сабаби уларнинг ҳавойи нафс бутига эргашишларидир. Ҳавойи нафс бутига эргашмасликнинг йўли нафсни тазкия қилишдир. Тазкия Қуръони Каримнинг тушуниб ўқиш, унга имон келтириш, амалларни Қуръон ва Суннатга кўра қилиш, доимо Аллоҳни зикр қилиш, тавба ва истиғфор этиш, мўминларнинг жамоатида бўлиш билан амалга ошади.

-Тоғутларга эргашиш: Тоғут инсонлар Аллоҳ таолодан бошқа ибодат ва итоат қиладиган қиладиган кишилар, тузумлар ва нарсалардир. Исломдан бошқа бутун мафкура ва тузумлар (капитализм, социализм, фашизм, атеизм, секуларизм, диктаторликлар ва ҳк) Тоғут ҳисобланади.

-Қабрларга сиғиниш: Яъни марҳумлардан ёрдам сўраб уларга дуо қилиш. Ислом динининг асоси Аллоҳ таолога имон келтириш ва Ундан ёрдам исташ, Унга дуо, ибодат ва итоат қилишдир. Ислом динида қабр зиёрати марҳумлардан ёрдам сўраш учун эмас, аксинча ўлимни хотирлаш ва марҳумларга Аллоҳ таолодан мағфират исташ учун амалга оширилади.

-Ҳайкал бутларга сиғиниш: Муҳаммад (сав) Пайғамбар бўлиб келганларида инсонлар Лот, Узза, Манот каби ҳайкал бутларга ибодат қилардилар. Ҳозирги кунда ҳам баъзи мамлакатларда инсонлар ҳайкал бутларга ибодат қиладилар.

-Роҳибларга (муқаддас оталарга) сиғиниш: Роҳиблар (муқаддас оталар) Аллоҳ таоло ҳалол қилганлар ҳаром, ҳаром қилган нарсаларни ҳалол дейдиган кимсалардир. Шунингдек, роҳиблар ғойбни билишни иддоа қиладиган, муқаддас ҳисобланадиган, Аллоҳ ва бандалар орасида воситачи, дейиладиган, масъум ва хатосиз ҳисобланадиган кимсалардир. Ислом олимларидан динимизни ўрганиш бундай амаллардан ҳисобланмайди. Уларнинг тўғри фикрларига эргашилади, хатолари танқид қилиниб, тузатилади.

-Фолчиларга, қоҳинларга, мунажжимларга (астрологларга) ишониш ҳам ширк турларидандир.

Нифоқ (мунофиқлик) ёлғон сўзлаш, омонатга хиёнат қилиш, аҳдини бузиш билан бўлади. Бунинг ёнида Ислом ва мусулмонларни севмаслик, Ислом душманлари билан мусулмонларга қарши урушиш инсоннинг ҳақиқий маънода мунофиқ эканлигини билдиради.

Куфр Аллоҳ таолони, Фаришталарини, Китобларини, Пайғамбарларини, Охират кунини, қадарни инкор қилиш, Исломни ва Муҳаммад (сав)ни ҳақорат қилиш, Қуръон оятлари ва ҳукмларини рад қилиш, ҳалол ва ҳаромни рад қилишни билдиради.

Фарз амалларни бажариш 

Динимизда фарз амаллар намоз ўқиш, закот бериш, рамазон рўзасини тутиш ва ҳажга боришдир. Беш вақт намоз ўқиш Ислом динининг ибодатий тамалидир. Фарз намозларни ўқимайдиганлар ва бошқа фарзларни бажармайдиганлар мусулмонлардан ҳисоблансалар ҳам ҳақиқий мўмин ҳисоблана олмайдилар.

Ҳалол ва ҳаромлар 

-Қуръони Каримда ўлакса гўшт, қон,  чўчқа гўшти, Аллоҳ таолонинг исми билан сўйилмаган, бўғилиб ёки уриб ўлдирилган ҳайвонларнинг гўштлари, маст қилувчи ичимликлар кабилар ҳаром қилингандир. Шунингдек Исломда ёлғон, ғийбат, бегуноҳ инсонни ўлдириш, судхўрлик, ўғрилик, зино қилиш, ароқ ичиш, наркотик моддар истеъмол қилиш, мусулмон ота онага осий бўлиш, жиҳоддан қочиш катта гуноҳлардан ҳисобланади.

Ислом ҳуқуқи ва мусулмонларнинг бошқаруви

-Ислом динида инсонларнинг дини, жони, ақли, мол мулки, насли ва обрў эътибори дахлсиздир.

-Ислом динида диний ва дунёвий қадриятлар бир бирини рад қилмайди. Исломий бошқарув мусулмонларнинг ўз Шўроларини ташкил қилишлари ва раҳбарларини уларда сайлашлари билан амалга ошади. Мусулмонларга раҳбар бўлишнинг шартлари саҳиҳ имон, солиҳ амаллар, тўғри ва адолатли бўлиш ва бошқарув ишида аҳил (мутахассис) бўлишдир. Исломий жамиятда мусулмонлар ҳуқуқий, меҳнат  ва ҳунарларига оид фуқаровий жамиятлар қура оладилар.

Ислом иқтисоди

-Исломда хусусий мулкка эга бўлиш, тадбиркорлик ва тижорат, яъни ҳалол йўл билан мол мулк ортириш мумкиндир. Мол мулкнинг ва пулнинг закотини бериш фарздир. Бойликнинг бир гуруҳнинг ихтиёрига берилишига йўл қўйилмайди. Шунингдек, динимизда судхўрлик (фойизхўрлик), порахўрлик, ўғрилик ва қароқчилик таъқиқлангандир.

Исломий таълим ва оилани муҳфаза қилиш

-Исломий таълим диний илмларни ва фойдали дунёвий илмларни ўрганишдан иборатдир. Диний илмлар Қуръони Карим ўқиш ва маъносини билиш, тафсир, фиқҳ ва ҳадис имларидир. Ислом дини оилага катта аҳамият беради ва исломий оилани янги имонли авлодлар тарбия қиладиган муассаса ўрнида кўради.

Дунё давлатлари ва Ислом умматининг ҳақиқатлари 

Икки тизимли (социалистик ва капиталистик) дунё тузуми тугагандан кейин ер юзида Ислом ва унга қарши бўлган орасида кураш бошланди. Исломга қарши бўлган давлатлар ўзаро манфаат курашини ҳам олиб бормоқдалар. Дунёнинг кучли давлатлари мусулмон оламининг бойликларини бевосита (Афғонистон ва Ироқда бўлгани каби) ёки бошқа йўллар билан талон тарож қилмоқдалар. Мусулмонлар яшайдиган давлатларнинг кўпчилиги диктаторлик билан бошқарилмоқда ва улар ўз халқларига эркин яшаш, ўз раҳбарларини сайлаш, мусулмон давлатларга эркин саёҳат ва меҳнат қилиш ҳуқуқини бермаяптилар.

Ислом ва Туркистон тарихининг муҳим нуқталари 

-Ислом уммати аввал саодат асрини яшади, рошид халифалар тарафидан бошқарилди. Умавийлар, Аббосийлар ва Усмонли давлатлари ҳам умматни бошқарди. 1924 йилдан кейин умматнинг бирлиги йўқ бўлди ва мусулмонлар турли давлатларга бўлиниб кетдилар.

-Туркистон халқлари ҳижрий иккинчи асрдан бошлаб Ислом динига ўтдилар. Бу тупроқларда Қорахонийлар, Хоразмшоҳлар давлати ўртага чиқди. Ўрта Осиёдан Онадўлига (ҳозирги Туркия тупроқларига) кўчиб келган туркистонликлар бу ерда Селжуқлилар ва Усмонлилар каби оламшумул давлатлар қурдилар. Туркистонда имом Бухорий ва Тирмизий, Бируний ва Улуғбек каби олимлар етишиб чиқди. 15 ва 16-асрларда Туркистонда Тимур ва ўғиллари ҳукмронлик қилдилар. 17-асрдан бошлаб Туркистонда Бухора амирлиги, Ҳива ва Қўқон хонликлари вужудга келди. 19-асрнинг ўрталаридан бошлаб руслар Туркистонни ўз мустамласига айлантирдилар. 1920 йилларда Туркистонда совет республиклари қурилди. Бу маҳаллий республикалар 1991 йилга келиб йўқ бўлди ва уларнинг ўрнига ҳозирги мустақил давлатлар қурилди. Туркистоннинг муҳим қисми бўлган Шарқий Туркистон ҳозир ҳам Хитойнинг мустамлакаси бўлиб қолмоқда.

Туркистонликларнинг ўзаро ёрдамлашмаси

Ижтимоий ёрдамлашма: Иқтисодий жиҳатдан муҳтож шахслар ва оилаларга моддий ва озиқ-овқат ёрдами бериш. Қийинчиликларга ва мусибатларга қарши бирдамлик кўрсатиш.

Ҳуқуқий ёрдамлашиш 

Туркистон ҳудудида рўй бераётган турли зулм ва қийноқларни оммавий ахборот воситаларида ёритиш, мазлум Туркистон халқларининг ҳақ ва ҳуқуқларини маҳаллий ва халқаро мадонда ҳимоя қилиш, бир жойда яшаб учун қайддан ўтиш (иқомат) масаласида ёрдам бериш.

Таълим ва тарбияда ёрдамлашиш 

-Қуръон мактаблари очиш, университетларда ўқийдиган ёшларга моддий ва маънавий ёрдам бериш, ёшларнинг ҳунар ва касб ортиришига кўмаклашиш.

Мусулмонларнинг жамият ва жамоатлариннг ўзаро ёрдамлашиши

-Туркистонликларнинг манфаатларига хизмат қилиш учун таъсис қилинган турли ташкилотлар ва жамиятлар билан ҳамкорлик қилиш.

Туркистон бир давлатми? 

Бугун Туркистон давлат эмасдир. Ҳозирги вақтдаги геополитик ва бошқа сабаблар туфайли Туркистоннинг бир давлат бўлиши ҳам муҳим эмас. Муҳими туркистон халқлари ва давлатларининг барча масалаларда ҳамкорлик қилишларидир. Аввало давлатларимиз орасидаги чегаралар инсонлар ва тижорат учун очилиши керак. Давлат раҳбарларининг ўзаро яхши муносабатларда бўлишлари, ташқи сиёсатда ҳамкорлик қилишлари ҳам муҳимдир.

Диққат: Ушбу матн Туркистонликлар учун бир эслатмадир. Бу ҳақда фикр ва таклифларингизни бизга билдиринг.

 

Devami