Muzrabat halkı elektriksizliği yolda lastik yakarak protesto etti, aynı ruh halindeki kadınlar sokağı kapatmaya çalıştı.
27-28 Aralık tarihlerinde ülkenin çeşitli yerlerinde enerji kıtlığına karşı protestolar gerçekleşti.
27 Aralık’ta sosyal medyada yayınlanan videolar, insanların büyük bir yolun ortasında yaklaşık bir düzine araba balonunu yaktığını gösteriyor.
Çeşitli kaynaklardan videoya yapılan yorumlar, olayın 27 Aralık’ta Surkhandarya bölgesinin Muzrabat ilçesinde meydana geldiğini söylüyor.
Muzrabat ilçe yönetimi 28 Aralık’ta haberleri doğruladı.
28 Aralık’ta başka bir video sosyal medyada viral oldu.
Video, on yaşından sonra yolu kapatmaya çalışan kadınları gösteriyor.
Çekim sonrası yapılan açıklamada, Kokand belediye binası çevresinde yaşayan kadınların bu şekilde gaz ve elektrik eksikliğinden duydukları memnuniyetsizliği dile getirdikleri belirtildi.
“Evlerinde gaz olmadığı için ışık da yok. Yetkilileri birkaç kez aradık ama bizi duymak istemediler. Gazın olmadığı gerçeğinden bıktık ”dedi perde arkasında bir kadın.
Yıllık 100 ton altın üretimiyle dünyadaki en büyük üretici ülkelerinden olan Özbekistan’da, Türk sermayeli ilk kuyumculuk fabrikası faaliyete başladı.
Türk işadamı Fatih Küçükkılıç’ın Özbek ortaklarıyla kurduğu kuyumculuk fabrikasının açılış töreni Taşkent’te düzenlendi. Açılış kürdelesini Özbekistan Kuyumcular Federasyonu Başkanı Davron Samatov, Özbek-Türk İhracatı Geliştirme Merkezi Başkanı Serdar Keskin, Türk işadamı Fatih Küçükkılıç ile Özbek ortağı Mirzabek Vasikov kesti.
Küçükkılıç, açılışın ardından AA muhabirine yaptığı açıklamada, toplam proje tutarı 5 milyon dolar olan söz konusu fabrikada yıllık ortalama bir ton takı ve mücevherin üretileceğini kaydederek, söz konusu işletmenin ülkenin kuyumculuk sektöründeki Türk sermayeli ilk tesisi olduğunu belirtti.
Özbekistan’da takı ve mücevher sekörünün yeni gelişmekte olduğuna dikkati çeken Küçükkılıç, “Özbekistan, takı ve mücevher piyasası açısından Orta Asya’nın en büyük pazarıdır” dedi. Küçükkılıç, Özbekistan’da kuyumculuk okulu da açmayı planladıklarını ve bunun da ülkede kuyumculuk eğitimi veren ilk kurum olacağını kaydetti.
Fabrikanın Özbek ortağı Vasikov da Türkiye’nin takı ve mücevher üretiminde dünyada kendini kanıtlayan bir ülke olduğunu, Türkiye’de üretilen takı ve mücevherin diğer ülkelerde olduğu gibi Özbekistan’da da çok büyük bir rağbet gördüğünü belirterek, bundan dolayı Türk ortaklarıyla iş birliğine gittiklerini dile getirdi.
Söz konusu fabrikanın, Özbekistan’ın kuyumculuk sektöründe yabancı sermayeyle kurulan ilk işletme olduğunu da vurgulayan Vasikov, fabrikada çalışan Türk uzmanların da katkılarıyla Özbek halkına Türkiye’nin kalitesinde takı ve mücevher üreteceklerini sözlerine ekledi.
Bugün 8 Aralık sabahı, ülkenin önemli bir bayramını kutladığı sabah, Özbekistan Cumhurbaşkanı tarafından başlatılan ve denetlenen üçüncü “Mehr” operasyonunun uçağı Taşkent havaalanına indi.
Suriye’den dönen 98 Özbek, doktorlar, askerler, halk, çeşitli kurumlar ve medyanın katılımıyla karşılandı. Uçağın merdivenlerinde ağlayan ve Özbekistan toprağını öpen 25 kadının 14’ü yetim 73 çocuğun yanında olması operasyonun insani açıdan önemini açıklıyor gibi görünüyor.
Nitekim 2019 yılında toplam 220 kişinin Mehr Operasyonu kapsamında Özbekistan’a dönüşü farklı yorumlanmış ve kendilerine gösterilen ilgiye şaşırdıkları doğrudur. Ama Orta Doğu’da dolaşıp anlamadıkları fikirlerin peşinde koşan Özbek çocuklarında yanlış bir şey yok. Sorunun devlet düzeyinde ele alınmasına neden olan bu yöndür. Öte yandan, tüm eyaletler vatandaşlarını geri vermek için acele etmiyordu. Pandemi dönemi, çatışmaların devam etmesine rağmen operasyonun yürütüldüğü uzun bir diplomatik sürecin sonucudur.
Mehr-3 Operasyonu kapsamında iade edilenler şimdi özel sanatoryumlarda barındırılacak ve sıcak yemekler ve giysiler sağlanacak. Şimdi doktorlar, psikologlar ve öğretmenler onlarla düzenli olarak çalışıyor.
Kimlik belgelerinin verilmesi konusunda da uygun çalışmalar yapılacaktır. Gelecekte barışçıl bir hayata dönmeleri ve topluma tam uyum sağlamaları için gerekli koşullar yaratılacaktır.
Özbekistan’da manzaraya hayran kalan ve refakatsiz tek başına yürüyen bir çocukla röportaj yaptık. Bizim sahip olmadığımız bir Özbek lehçesiyle konuştu:
Babam şehit oldu ve annem kayboldu. Babamın ikinci karısının ellerine bırakıldım. Aslen Kokandlıyız. Küçükken Özbekistan’dan ayrıldım. Sadece biraz hatırlıyorum …
Resepsiyonda yer alan Taşkent İmamı Nuriddin Domla Kholiknazarov’un görüşleri ilgimizi çekti:
Bu operasyonlar çerçevesinde Özbekistan’a dönenlerin yaptıklarından pişmanlık duydukları yüzlerinden anlaşılıyor. Vatan topraklarını öperler ve şükranla ibadet ederler. Şimdi tüm toplum, hepimiz, bunların topluma uyarlanmasını sağlamak için çalışmalıyız. Geri dönen 73 çocuktan 14’ünün yetim olması, konunun ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Şimdi eğitimlerine, öğretmenlerine, psikologlarına özel dikkat gösterilmesi gerekiyor.
Şeyh Mansur’un bir hafta önce Taşkent’e gittiği ve orada vefat ettiği öğrenildi
Türkistan’ın yaşayan en büyük alimlerinden müfessir Alâuddin Mansur’un Taşkent’te vefat ettiğine dair haber Özbekistan internet siteleri ve sosyal medya tarafından duyuruldu. Şeyh Alâuddin Mansur’un bir hafta önce Kırgızistan’dan Taşkent’e gittiği ve önemli bir sağlık probleminin olmadığı bildirildi. Hayatını bugün kaybeden Şeyhin ne şekilde vefat ettiği ve ne zaman defnedileceği henüz açıklanmadı.
Bugün Kırgızistan sınırlarında kalan Oş vilayeti Karasu şehrinde 1952 yılında doğan Alâuddin Mansur’un yazdığı Kur’an-ı Kerim meali “Özbekçe İzahlı Tercüme” 1991 yılında Özbekistan’da yayınlanmıştı. 1993’teki baskılarıyla 1 milyondan fazla basılan Özbekçe İzahlı Meal, “Orta Asya ve Kazakistan Müsülmanları İdaresi” tarafından düzenlenen seçimde “en iyi eser” olarak belirlendi.
Sonraki yıllarda Kur’an-ı Kerim’in geniş tefsirini hazırlayarak “Kur’an-ı Azîm Tefsiri” adıyla Kırgızistan’da yayınladı. Alâuddin Mansur’un ayrıca “İmam A’zam: Büyük İmamımız” isimli eseri Özbekistan’da yayınlandı.
Alâuddin Mansur’un vefatı sebebiyle TÜRKİSTANDER bir taziye mesajı yayınladı. Mesaj şöyle:
“Türkistan’ın en kıymetli varlıklarından birisini, büyük alim Şeyh Alâuddin Mansur’u kaybetmenin üzüntüsü içindeyiz. Şeyh’in yazmış olduğu meal ve tefsir Türkistanlı gençler tarafından okunmaya devam edecek, Karasu’da kurmuş olduğu “Kur’an-ı Kerim Öğreniş İlmî Merkezi” ve yetiştirmiş olduğu talebeleri inşaallah ilim hizmetine devam edecektir.
Allame Alâuddin Mansur’a Allah’tan rahmet, ailesine ve bütün Türkistan halkına başsağlığı diyoruz”.
Geçtiğimiz Haziran ayının 18’inde, Taşkent’te bir mahkum daha ailesine ölü olarak teslim edildi. Böylece bir ay içinde işkencede ölenlerin sayısı üçe çıktı.
Bundan önceki ölüm olayında Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev, “İçişleri Bakanlığı’nın halktan özür dilemesini” talep etmişti.
20 Mayıs 2020 günü Namangan’da Husanhan hocanın cezaevi çıkışında öldürülmesinin ardından, Andican şehrinde gözaltında bulunan A. Abdukerimov İçişleri Bakanlığı görevlileri tarafından 11 Haziran günü ailesine ölü olarak teslim edilmişti. 18 Haziran’da da Taşkent’te ölen Ferruh Hıdırov‘la birlikte 30 gün içinde “işkencede ölenlerin sayısı” üçe yükseldi.
Xusanxon Domla 2008’den beri hapishanede tutuluyordu
Husanhan (Xusanxon) hoca 2008 yılından beri “dini gerekçelerle anayasal düzene karşı olmak” suçlamasıyla tutuklu bulunuyordu. 2020 yılı Mayıs ayında çıkarıldığı mahkemede tarafından “şimdiye kadar boşu boşuna hapiste kalmışsınız” denilerek serbest bırakılmıştı. Tahliye kararının ardından İİB (İçişleri Bakanlığı) yetkilileri tarafından yeniden gözaltına alınan Husanhan hoca, bir kaç gün sonra ölü olarak ailesine teslim edildi. Özbekistan cezaevlerinde İslam Kerimov döneminde suçsuz olarak tutuklanan daha kaç tane hocanın “boşu boşuna” yattığı bilinmiyor.
Mayıs ayında Andican’da gözaltına alınan A.Abdukerimov‘un, göz altına alınıp İİB binasına girmesinden sonra resmi kayıtlara göre “hayatı ve sağlığı için tehlikeli bir şekilde zor kullanıldığı, kanunsuz olarak gözaltında tutulduğu ve bunun sonucunda da sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine 1 Haziran’da hastaneye sevk edildiği” ve 11 Haziran günü de vefat ettiği anlaşıldı. Abdukerimov soruşturmasının değerli taş ticaretiyle ilgili bir şikayet üzerine yürütüldüğü bildirildi. İİB binasında yapılan işkence sonucunda ölüm olayının kesinleşmesi üzerine başlatılan soruşturmada, 3 memur “işkence sonucu ölüme sebep olmak” suçlamasıyla tutuklanarak cezaevine konuldu.
Abdukerimov’un işkencede öldüğünün kesinleşmesinden kısa bir süre sonra Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev, “Adil yargılamayı sağlamak ve Yolsuzlukla mücadele sistemini geliştirmek” konulu bir video konuşmasında “Neden operasyon-arama-sorgulama’yı kontrol eden savcılar, İçişleri (Bakanlığı) yetkilileri, <<Bundan biz sorumluyuz>> diye çıkıp konuşmuyor, <<Bu görevlilerin bilgisini artırmadık, kanun dairesinde çalışmayı, insanlara muamele etmeyi öğretmedik>> diye neden halktan özür dilemiyorsunuz? Bu gibi nahoş olayların tekrar etmemesi için hangi teşkilat veya şube müdürü net bir plan veya program geliştirdi? Bin esefle söylemeliyim ki, sizlerin duyarsızlığı ve cehaleti, reformlarımızı itibarsızlaştırmakta” dedi. (kun.uz’dan aktaran BBC )
2020 yılı içinde ve son 30 gün içinde meydana gelen üçüncü “işkencede ölüm” olayı ise 18 Haziran günü Taşkent’te Hıdırov Ferruh Enveroviç‘in vefatı. Hastane kayıtlarına göre “Tutuklu hasta odasında otururken dengesini kaybederek yüzüstü düşüp, burun ve dudaklarının üzerinde sıyrıklar oluşması sonucu gerekli tedavisinin yapıldığı” iddia ediliyor.
Yakınlarına dayandırılan bilgiye göre, mahkumiyet süresi biten Ferruh Hıdırov bir süre önce ailesine telefon ederek, hapishane yetkililerinin para talep ettiklerini söylemiş, hatta banka hesap numaralarını vermiş.
Özbekistan’da 20 Mayıs-20 Haziran günleri arasındaki 30 gün içinde meydana gelen işkencede ölüm olaylarının ilki dinî muhalif bir hocanın, Husanhan Hocanın şehadetine sebep olurken, diğer iki maktulün adli vak’alardan dolayı işkence gördükleri belirtiliyor.
Özbekistan’da, şiddetli yağışların etkisiyle Sirderya vilayetinde baraj duvarı kısmen çökerken yüzlerce ev su altında kaldı, 70 bin kişi bölgeden tahliye edildi.
02 Mayıs 2020 10:21
Acil Durumlar Bakanlığı Sözcüsü Murad Sadıkov, şiddetli yağışlar nedeniyle Sardoba Barajı’nın duvarının kısmen çökmesiyle yüksek miktarda suyun barajdan aktığını bildirdi.
Sadıkov, bölgedeki tarım arazileri ve bazı yerleşim alanlarının su altında kaldığını, yüzlerce evin hasar gördüğünü, 56 kişinin yaralandığını, taşkının meydana geldiği baraj yakınında yaşayan 70 bin kişinin bölgeden tahliye edildiğini aktardı.
Kurtarma ekiplerinin çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Sadıkov, ayrıca baraj suyunun diğer ırmaklara yönlendirilmesi sonucu su akışının durdurulduğunu ifade etti.
Bakanlık, dün şiddetli yağışlar sonucu barajda taşkın meydana geldiğini bildirmişti.
Cumhurbaşkanlığı Basın Ofisinden yapılan açıklamada, felaketin ardından bölgeye giden Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’ın halen felaket bölgesinde bulunduğu bildirildi.
Barajda incelemelerde bulunmasının ardından mağdurlarla bir araya gelen Mirziyoyev, tahliye edilenler için gereken tüm koşulların sağlanacağını kaydederek, “Tüm güç ve araçları seferber edeceğiz. Koşullar iyileşinceye kadar, ben dahil hiçbir yönetici hiçbir yere gitmeyecektir.” dedi.
2017 yılında inşası tamamlanan Sardoba Barajı, 922 milyon metreküp su kapasitesine sahipken Sirderya ve Cizzah vilayetlerindeki tarım arazilerinin sulanmasında kullanılıyor.
Özbekistan Büyükelçisi Alisher Agzamhodjaev, EMKO fabrika tesislerini ziyaret etti. EMKO yetkilileri de geçen hafta Özbekistan’a bir dizi yatırım ziyaretinde bulunmuştu. Karşılıklı bu ziyaretlerin neticesinde EMKO yetkilileri de Özbekistan’a kalıcı bir yatırım yapma niyetinde olduklarını açıkladılar. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev arasında varılan mutabakat ve ekonomik birliktelik çağrısı üzerine Türk şirketlerinden Özbekistan’a yatırım yapma talepleri çoğaldı. EMKO firması da 25 yıllık tecrübesi 63 ülkeye ihracat kapasitesi ile Özbekistan’ı üst edinerek Orta Asya ülkelerini daha etkili hizmet verme çabası içerisinde. Özellikle son 5 yıldır üretilen üstün teknolojili yerli üretim olan kombiler dünyanın birçok ülkesi tarafından testleri yapılıp kabullenildi ve çok beğenildi. Bu pazarlar arasında Çin, Moğolistan, Özbekistan, Rusya, Azerbaycan ve İran gibi ülkeler bulunuyor. EMKO kombiler girdiği ülkeler içerisinde Azerbaycan pazarında pazar liderliğini elde etti. Orta Asya ülkelerinde bu seriyi devam ettirmek niyetinde.
Çete mensubu 15 kişinin etkisiz hale getirildiği, beşinin ise yakalandığı saldırıda iki Tacik askeri hayatını kaybetti. Özbek basını saldırıda 17 kişinin öldüğünü belirtti
Tacikistan‘ın Özbekistan sınırındaki polis karakoluna 20 kişilik silahlı bir grup saldırı düzenledi.
Tacikistan Sınır Koruma Birlikleri Basın Ofisinden yapılan açıklamaya göre, yerel saatle 03.23’te Sultanabad askeri birliğinin, İşkobod sınır karakoluna 20 kişilik maskeli silahlı grup saldırdı.
Çıkan çatışmada saldırganlardan 15’i etkisiz hale getirilirken, 5’i de yakalandı. Saldırıda 2 Tacik askeri hayatını yitirdi.
Saldırıyla ilgili soruşturma başlatıldı.
Başkent Duşanbe’nin 60 kilometre batısında bulunan İşkobod sınır karakolu Tacikistan’ın Özbekistan ile sınırı yakınındaki Rudaki ilçesinde yer alıyor.
ABD’nin 900.000 dolar ile finanse ettiği Tacikistan – Afganistan sınırındaki tesis açılışı gerçekleşti
ABD Büyükelçiliği, Tacikistan-Afgan sınırındaki sınır birliklerini ziyaret etti.
Duşanbe’deki ABD Büyükelçiliği’nden yapılan bir basın açıklamasında elçiliğin finanse ettiği okulun açılışının yapıldığı bildirildi.
Duşanbe’deki ABD Büyükelçiliğinde Misyon Şef Yardımcısı olarak görev yapmak üzere Eylül 2019’da Tacikistan’a gelen John Ginkel, sınırdaki okul açılışında yaptığı konuşmada, “900.000 dolarlık inşaat projesi, Tacikistan’daki ABD Büyükelçiliği Askeri İşbirliği Ofisi tarafından finanse edildi ve uygulandı. Sınır görevinde, sınır kuvvetlerine Khatlon bölgesindeki Shahritus bölgesindeki Afganistan sınırının sürekli izlenmesi ve devriyesi için daha fazla potansiyel sunuluyor. Bu tesis, sınır birliklerinin 15-20 kilometrelik mesafedeki yasadışı sınır geçişlerini izleme ve önleme yeteneklerini önemli ölçüde artıracak ve ayrıca uyuşturucu satıcıları, kaçakçılar ve şiddetli aşırılık yanlıları gibi uluslararası tehditleri de önleyecektir ”dedi.
ABD hükümetinin 2005’ten bu yana Tacikistan’a, Afganistan sınırındaki 9 sınır kontrol binası inşaatını destekleyerek sınır güvenliğini güçlendirmek için 100 milyon dolardan fazla bir miktarda yardım sağladığı belirtildi.
Amerika Birleşik Devletleri 27 yıldır Tacikistan’la işbirliği yapıyor ve bu süre zarfında Tacik özel sektörünü, tarım, sağlık, eğitim, demokratik kurumları ve güvenliği destekleyen programlar aracılığıyla 1,8 milyar doların üzerinde kalkınma ve yardım sağladı.
Duşanbe’deki görevinden önce Ginkel, Washington DC’de Dışişleri Bakanlığı Afganistan İşleri Ofisi Direktörü olarak görev yaptı.
20 Ağustos 2019’da Özbekistan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında suçluların iadesi anlaşması yürürlüğe girdi. Bu belge 30 Nisan 2018’de imzalanmıştı.
Özbekistan Dışişleri Bakanlığı’na göre, anlaşmanın ceza hukuku alanındaki işbirliğinin genişletilmesi ve suçla mücadelede iki ülke arasında daha etkin bir işbirliğinin sağlanması amaçlanıyor.
Anlaşma metninde kişilerin yakalanıp iade edilmesinin şartları, iade talebini reddetme gerekçeleri, isteğin biçimi ve içeriği, talep eden taraftan istenmesi gereken ilave belgeler belirtildi.
Anlaşmayı onaylayan her bir taraf, talep eden tarafa, kovuşturma başlatmak veya kesinleşmiş cezasının infazı için aranmakta olan kişileri iade etme zorunluğunu taahhüt eder.
